'AKP seçimde fark atabilir'

AKP OY PATLAMASI YAPABİLİR! ALİ KEMAL ERDEM - HAFTALIK DERGİSİ Strateji GFK'nın Aralık ayı içerisinde 20 ilde yaptığı kapsamlı bir araştırmanın sonuçları önümüzdeki 28 Mart 2004 tarihinde yapılacak yerel seçimlerle ilgili ilginç bir ipuçları veriyor. Ankette göre Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a ve AKP hükümetine güvendiğini söyleyenlerin oranı seçim sandığına da şayet yansırsa iktidar partisi büyük bir oy patlaması yapabilir! Önümüzdeki 28 Mart 2004 günü yapılacak olan yerel seçimler Türkiye'nin kaderini belirleyecek dönüm noktalarından biri olarak görülüyor. Halen mecliste çoğunluğu elinde bulunduran AKP'nin bu seçim sonunda belediye başkanlıklarının çoğunu alması durumunda elinin rahatlayacağı, başlattığı reformları daha rahat uygulayacağını öne sürenler olduğu gibi laiklik ve rejim karşıtı faaliyetlerin tırmanışa geçeceği gibi tam tersi görüşü savunanlar da bulunuyor. AKP yetkilileri, seçim öncesi çalışmalarda hedeflerini oyların yüzde 50'sini toplamak olarak belirlerken, en büyük rakipleri olan ana muhalafet partisi CHP ise başta büyükşehirlerdeki başkanlıkları kazanarak iktidar partisinin gücünü kırmayı hedefliyor. Genel seçimlerde meclis dışında kalan siyasi partiler açısında ise bu seçim, oylarını artırıp bazı belediyeleri alarak halen güçlü olduklarını gösterebilecekleri en büyük fırsat olarak görülüyor. Durum böyle olunda hangi açıdan bakılırsa bakılsın 28 Mart yerel seçimleri Türkiye'de yalnızca belediye başkanlarının seçileceği bir gün olmaktan ziyade siyasette yeni başlangıçların veya bitişlerin miladı olabilir. Strateji GFK'nın Aralık ayı içerisinde Türkiye genelinde yaptığı kapsamlı bir çalışma siyasetle ilgilenenler açısından yerel seçimle ilgili önemli ipuçları veriyor. 16 Aralık - 26 Aralık 2003 tarihleri arasında gerçekleştirilen çalışmada Türkiye'nin 18 yaş ve üstü nüfusunu temsil eden toplam çeşitli meslek gruplarından bin 673 kişi ile görüşülmüş. Görüşmelerin yüzde 65'i kentsel yerleşim birimlerinde, yüzde 35'i ise kırsal yerleşim birimlerinde olmak üzere Adana, Ankara, Antalya, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Erzurum Eskişehir, Gaziantep,İstanbul, İzmir,Kayseri Konya, Malatya, Manisa, Samsun, Trabzon ve Zonguldak'ta gerçekleştirilmiş. Çeşitli soruların sorulduğu araştırmadan özellikle yerel seçimlerin olası sonuçlarıyla ilgili tahmin yürütmenizi sağlayabilecek bazı bölümleri yayınlıyoruz. ERDOĞAN'A DUYULAN GÜVEN ARTMIŞ Araştırmanın en dikkat çekici noktalarından biri şüphesizki "Okuyucağımız devlet adamlarının çalışmalarından ne derece memnunsunuz" sorusuna verilen cevaplara göre Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a güven duyanların oranındaki ciddi artış. Son olarak geçen Ekim ayında yapılan benzer kapsamlı bir araştırmada Erdoğan'a güven duyanların oranı yüzde 59'larda kalırken, bu oran Aralık ayında yüzde 67'iye yükselmiş görünüyor. Erdoğan'a yönelik bu ilginin yerel seçimlerde AKP'ye nasıl yansıyacağı şimdilik bir soru işareti olarak kalıyor. Ankette göre güven sıralamasında büyük artış gösteren isimlerden biri de TBMM Başkanı Bülent Arınç. Ekim ayındaki araştırma sonuçlarında yüzde kendisine yüzde 44 oranında güven duyulan Arınç, son araştırmaya göre bu oranı yüzde 51'e kadar yükseltmiş. Cumhurbaşkanı Necdet Sezer benzer birçok çalışmada olduğu gibi bu çalışma sonuncuna göre de halen en çok güvenilen devlet adamı olma özelliğini sürdürüyor. Hatta Sezer'e güvenenlerin oranı bir puan artarak yüzde 69'a yükselmiş. Buna karşın anketlerde halkın en güvendiği kurum olarak Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) çıkarken, onun başında olan Genel Kurmay Başkanı Hilmi Özkök, güvenilen devlet adamları listesinde birinciliği yakalayamamış. Özkök'ün, ankete katılanların yüzde 62'isinin memnun olduğu Dışişler Bakanı Abdullah Gül'ün ardından yüzde 59 ile sıralamada dördüncü sırada kalması dikkat çekiyor. Seçimde AKP'nin en büyük rakibi olarak görülen CHP'nin başında bulanan Deniz Baykal'a güvenenlerin oranı yüzde 21'den, 22'ye çıkmış. Bu oranın genel seçimlerde yüzde 19 civarına oy alan CHP'nin oy oranıyla yakınlık göstermesi iyi adaylar çıkarıp, başarılı bir çalışma yürütememesi durumunda CHP'nin yerel seçimde alabileceği oy konusunda fikir verebiliyor. DSP'den bir grup arkadaşıyla ayrılarak genel seçimlerin yolunu açan YTP Lideri İsmail Cem ile DYP Lideri Mehmet Ağar da Ekim ayındaki ankete göre kendilerine duyulan güveni bir, iki puan da olsa son araştırmada artırmış. Buna karşın MHP Lideri Devlet Bahçeli, Uzan şirketiyle ilgili yolsuzluk iddialarıyla boğuşan Genç Parti lideri Cem Uzan, CHP milletvekili Kemal Derviş ve son olarak bir zamanların 'Karaoğlan'ı Bülent Ecevit güven sıralamasında düşüş gösteriyor. ABD'den geldikten sonra kurtarıcı gözüyle görülen, solu birleştirecek kişi olarak nitelendirilen Kemal Derviş'e duyulan güvenin yüzde 12'lere kadar gerilemiş olması en azından solun ortak lideri olmasını isteyenleri tekrar düşündürecek nitelikte görülüyor. YÜZDE 50 OY KAYACAK Araştırma sonuçlarına bakıldığında çarpıcı sonuçlardan biri de yerel seçimlerde oy verilecek parti ile genel seçimlerde oy verilecek partinin aynı olmayabileceğini belirtenlerin oranın hayli yüksek çıkması. Yerel seçimde oy verecekleri partinin, genel seçimlerde oy verdiği partiden farklı olabileceğini söyleyenlerin oranı yüzde 49. Buna karşılık yüzde 40 oranında bir kesim, yerel seçimde parti tercihinin genel seçimdekinden farklı olmayacağını söylüyor. Yüzde 11'lik bir kesmin ise görüşü bulunmuyor. Seçmenin yarısına yakın bir kısmının genel seçimlerdeki tercihinden farklı bir partiye oy atabileceğini belirtmesine parti tercihlerinin değişmesinin yanısıra, belediye başkan adaylarının da etkisi olabileceği belirtiliyor. Yani seçmenler, tutmadıkları bir partinin beğendikleri bir kişiyi başkan adayı göstermesi durumunda rahatlıkla oyunun rengini değiştirebiliyor. Bu orandaki oy kaymasının kimi partilerde ciddi oy artışlarını sağlayabileceği gibi kimilerinde ise büyük düşüşlere yol açabileceği öne sürülüyor. Ankete katılanlara sorulan "AKP hükümetine hangi konularda güveniyorsunuz?" sorusuna verilen cevaplara bakıldığında iç politika da AKP'ye güven yüksekken, dış politikada bu oran daha düşük kalıyor. Örneğin yüzde 66 gibi bir oran AKP'nin ekonomide başarılı olacağına inanırken, bunu yüzde 61'le sağlık ve eğitim takip ediyor. Buna karşılık AKP'nin başından beri aktif olmaya çalıştığı Kıbrıs ve Irak gibi dış politika olaylarında bu oran yüzde 50'lerin altında kalıyor. Aynı şekilde işsizlik, yolsuzluk, ekonomik kriz gibi konularda ekomide duyulan güvenin altında kalmakta. Bu sorunun devamında sorulan "AKP hükümetinin çalışmalarından memnun musunuz?" şeklinde bir soruya da ankete katılanların yüzde 41.3'ü biraz memnun, yüzde 22.4'ü çok memnun olmak üzere yüzde 63 oranında "memnunum" cevabı vermiş. Seçim sonrasında yüzde yüzde 50 - 55 civarında seyreden bu oranın geçen Nisan ayında yüzde 37'ye kadar düştüğü şimdilerde ise neredeyse iki kat artarak yüzde 63'e kadar çıktığı öne sürülüyor. Buna karşılık AKP'den memnun olmayanların oranı yüzde 18.9'da kalırken, yüzde 15.6'lık bir kesimde memnun olup olmama konusunda karar verememiş. HALK DEĞİŞİM İSTİYOR Anket sonunçlarına göre halen belediye başkanı olup seçimde tekrar aday olmak isteyenler içinde düşündürücü sonuçlar bulunuyor. Ankete katılanlara yüzde 67'isi mevcut başkanlarından memnun olduğunu söylerken, "yine oy verir misiniz?" sorusuna "evet" cevabı verenlerin yüzde 40'larda kalıyor. Bu sonunca göre halk memnun olsa bile belli bir süre sonra değişim isteğiyle yeni yüzler görme isteğini ortaya koyuyor. Bu ankete katılanların yüzde 31'e varan oranı ise halen koltukta oturan belediye başkanına oy vermeyi düşünmüyor. Bütün bu sonuçlar dikkatli incelendiğinde önümüzdeki yerel seçimlerde AKP'nin genel seçimlere göre oyunu artırarak çıkması şaşırtıcı olmayabilir. Bunda halkın geçmişten beri yerel seçimlerdeki tercihini yaparken "belediyeye daha fazla kaynak gönderilir" kaygısıyla iktidar partisine yönelmesinin de etkisi olduğu siyaset bilimcilerce altı çizilmekte. Anket sonuçları ne olursa olsun gerçek sonuçlar 28 Mart akşamı belli olacak.