Akdamara haç için izin çıktı

VAN’da bulunan ve Ermeni dünyasında tarihî öneme sahip olan Akdamar (Aghtamar) Kilisesi’ne haç asılması için nihayet izin çıktı. Efes Vakfı’nın tanıtım töreni sırasında Atlas Dergisi’nin sorularını cevaplandıran Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Akdamar’daki Surp Haç Kilisesi’ne haç asılması için Van Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan karar çıktığını söyledi. Böylece, Cumhuriyet tarihinde ilk kez bu ölçüde önemli bir kiliseye haç konulması için izin verilmiş oldu.

Atina’da açıkladı

Patrik Mesrob II’nin rahatsızlığından sonra cemaatin en yetkili kişisi olan Türkiye Ermenileri Ruhanî Meclis Başkanı Başepiskopos Aram Ateşyan, konuya ilişkin kendilerine herhangi bir bilgi gelmediğini, meseleyi basından takip ettiklerini belirterek, “Muhatap doğrudan biz olduğumuz halde bize bir yazı ulaşmadı. Ama tabii ki Kilise’nin ayine açılması gibi, haç konulması da bizi sevindirir” dedi.

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, haberin çok yeni olduğunu ve bu nedenle heüz kamuoyu ile paylaşmaya fırsat bulamadıklarını ifade ederek şöyle konuştu: “Kurul kararı çıktı. Çok yeni bir haber. Hatta Van Valisi Münir Karaloğlu kararı kamuoyuna duyurmamı rica etti ama ben bu arada Yunanistan’a gittim. Yunan basınına söyledim. Türkiye’de ilk kez size söylüyorum. Haçın şekliyle ilgili bilimsel inceleme yapıldıktan sonra Eylül ayında yapılacak âyin öncesinde kiliseye asılacak. ”

Karar sevindirici

Türkiye Ermenileri Ruhanî Meclis Başkanı Başepiskopos Aram Ateşyan, ne düzenlenecek âyin ne de haç asılmasına ilişkin izin konusunda kendilerine herhangi bir resmi yazı geldiğini vurgulayarak şunları söyledi:

“Maalesef merkez ve muhatap Patrikhane olduğu halde, kilisenin âyine açıldığını bildiren bakanlık yazısı gelmediği gibi, haçla ilgili de resmi bir yazı elimize ulaşmadı. Biz bu gelişmeleri basından öğreniyoruz. Tabii ki kilisenin âyine açılması gibi haç konulması da bizi sevindirir. En azından o yörede adı müze de olsa bizim için kilise olan ibadethanenin tepesinde haç olmuş olur.”

Haç asma töreni nedir

RUHANİ Meclis Başkanı Aram Ateşyan, Ermeni kültüründe haçın nasıl yerine konulduğunu şöyle anlattı: “Kilise bir asırdır ibadete kapalı. 1890’lı yıllara kadar orası bizim başpiskoposluğumuz olmuştu. Eylül ayının ikinci haftası da kutsal haç yortusudur. Normalde haç kilisenin kubbesine konulduktan sonra din adamı kubbeye çıkar ve kutsal yağ ile (müron) kutsar. Ancak biz Akdamar Kilisesi’ni kutsamadığımız için haçı kutsamamız da gerekmiyor.”

Mesrob II yaptırmıştı

2007’de restoras-yonu biten Surp Haç Kilisesi’ne haç konulması için Türkiye Ermenileri Patriği Mesrob II resmen başvurmuş, bir haç yaptırarak Van’a göndermişti. Ancak, ge-rekli izinler çıkmadığı için haç depoya konulmuştu. Böylece, referandum dolayısıyla 19 Eylül’e ertelenen âyin sırasında Surp Haç’ın tepesinde haç da bulunacak.