Akaryakıt tüketiminde sert düşüş

Bu düşüşte karlı havalarda araçların kullanılmaması ile benzin ve motorine gelen zamlar etkili oldu. İran'a petrol ambargosu tartışmaları petrolün varilini 125 doların üzerine çıkardı.

Petrol fiyatlarındaki artış gerekçesiyle benzin ve motorin fiyatlarına yapılan zamların faturası vatandaşa çıktı. Benzin ve motorin fiyatlarındaki artışa, ağır geçen kış şartları da eklenince vatandaş kontağı kapatmak zorunda kaldı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) verilerine göre akaryakıt satışları bu yılın ilk ayında yüzde 13'ün üzerinde azalış gösterdi.

EPDK Ocak 2012 Petrol Piyasası Sektör Raporu'na göre, 2012 yılı Ocak ayında, 2011 yılı aralık ayına göre yurtiçi benzin satışları yüzde 13,2, motorin satışları ise yüzde 13,4 azalış gösterdi.

Satışlardaki azalmayı akaryakıt ürünlerine zam yapılması ve soğuk kış şartları sebebiyle vatandaşın kendi arabasını kullanmamasına bağlayan enerji uzmanları, ekonomi yönetiminin acil tedbir alması gerektiği görüşünde. Uzmanlara göre litresi 5 liraya doğru giden benzine, 4 lirayı aşan motorine yapılacak yeni bir zam, satışların daha da azalmasının yanı sıra kaçak akaryakıt kullanımını da artıracak.

Benzinli araçların yeni zamlarla birlikte yerini otogaza bırakması bekleniyor. Geçen yıl toplam benzin tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 5,4 oranında artışla 2,6 milyon metreküpe çıkarken, otogaz LPG tüketimi ise yüzde 6 artarak 4,7 milyon metreküpe yükseldi. 2011 yılında trafiğe kayıtlı benzinli araç sayısı 34 bin adet azaldı. Mazotlu araç sayısında 663 bin, otogazlıda ise 335 bin adet artış görüldü.

Benzin ve motorin satışlarının normalde kış mevsiminde artış göstermesi gerektiğine dikkat çeken Tüketiciler Birliği Başkanı Nazım Kaya, satışlardaki düşüşe hükümetin kayıtsız kalmaması gerektiği görüşünde. "Fiyatlar artık ciddi tavan yapmaya başladı, cep yakıyor." tespitini yapan Kaya'ya göre hükümet acil tedbir almalı. Satışlardaki azalmanın bir diğer unsurunun ise ağır kış şartları olduğuna dikkat çeken Kaya, "İnsanlar 10-20 liralık mazot almaya utanır hale geldiler. Hükümetin acilen vergisel tedbirler alması gerekiyor. Bütçemiz fazla veriyor. Tüketimden alınan vergilerin azaltılması gerekiyor. Fiyatları soğutmak adına siyasi iktidarın ÖTV oranlarında indirime gitmesi gerekiyor. 4,5 liraya satılan benzinin 2,7 lirası ÖTV. Bu çok yüksek bir rakam." değerlendirmesinde bulundu.


EPDK'nın Petrol Piyasası Sektör Raporu'na göre geçen yılın aralık ayına göre Ocak 2012'de tüm kalemlerde akaryakıt satışlarında gerileme yaşandı. Rapora göre benzin, motorin, fuel oil ve diğer yakıt türlerine bakıldığında bir aylık sürede toplam satışlarda yüzde 15,7 oranında bir gerileme ortaya çıkıyor. Satışlarda en fazla düşüş yüzde 41,1 oranında fuel oil'de yaşanırken benzin ve motorin satışları ise yüzde 13'ün üzerinde azalma gösterdi. Aralık 2011 döneminde 152 bin 818 ton benzin satılırken, aynı rakam Ocak 2012'de 132 bin 593 tona geriledi. Aynı dönemde motorin satışları ise 1 milyon 214 bin tondan, 1 milyon 51 bin tona kadar düştü.

Akaryakıt tüketiminden sağlanan dolaylı vergiler 2011 yılında (KDV ve ÖTV) önceki yıla oranla yüzde 11 civarında artış göstererek 39,4 milyar liraya ulaştı. LPG tüketiminden elde edilen dolaylı vergilerin toplamı ise 6,5 milyar lira oldu.