AK Parti'nin yeni yargı paketi deprem yaratacak

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın hafta sonu Karadeniz ziyaretinde sinyalini verdiği yeni yargı paketi Meclis gündemine geldi.

AK Parti 35 maddelik yeni yargı paketini dün gece Meclis'e sundu. Teklif, hem TCK da, hem de CMK da çok köklü değişiklikler öngörüyor. Teklife göre, artık bir arama kararı verilmesi için ‘somut delil’ yerine ‘makul şüphe’ yeterli olacak. ‘Anayasal düzene ve devlete karşı işlenen suçlarda’ ise tutuklama, dinleme ve mal varlığına el koyma kararı verilebilecek.

 ‘Süper yetkili’ Sulh Ceza Hakimleri, örgütlü suçlarda Türkiye geneline ilişkin kararlar alabilecek. Savunma hakkını kısıtlayacak düzenlemeler de yapılacak. Avukatlar, dosyayı iddianame kabul edilene kadar göremeyecek. Kobani eylemlerinde 40 kişinin ölmesinin ardından sıkıyönetim dönemlerini hatırlatan böyle bir paketin hazırlanması manidar bulundu.

AK Parti’nin yeni kanun teklifi hem Türk Ceza Kanunu hem de Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda da suç ve suçluya yönelik çok köklü değişiklikler öngörüyor. Teklife göre, CMK’nın 116, 128, 139, 140 ve 153, 152. maddelerinde değişiklik yapılıyor. Kanun teklifinin bugün Adalet Komisyonu’nda görüşülecek olan ve hakim ve savcılara zam verilmesini öngören kanun teklifi ile birleştirilerek alt komisyona gönderilmesi ve önümüzdeki hafta komisyonda ele alınması planlanıyor.

SULH CEZA HAKİMİNE SÜPER YETKİ

Hak ve özgürlükleri sınırlayacak kanun teklifi ile ‘süper yetkili’ olduğu gerekçesiyle eleştirilen Sulh Ceza Hakimlikleri’nin yetkileri daha da artırılacak. Sulh Ceza Hakimleri sadece görev yaptıkları yargı yeriyle ilgili soruşturma işlemlerine ilişkin karar verebiliyor. Teklifin yasalaşması halinde, Sulh Ceza Hakimleri örgütlü suçlarda Türkiye geneline ilişkin kararlar verebilecek. Bu düzenleme ile tüm cumhuriyet savcıları özel yetkili savcıya dönüşecek. Kanun teklifi ile soruşturma sırasında iletişimin tespiti kararı alınması kolaylaştırılıyor ve bir sulh ceza hakiminin kararına bağlanıyor. Geçtiğimiz mart ayında dinlemeleri zorlaştırmak için ağır ceza mahkemesinin oybirliğiyle vereceği karara bağlanmıştı.

Geçtiğimiz mart ayında yapılan değişiklikle, soruşturma sırasında şüpheli avukatlarının dosyanın bir örneğini almasının önü açılmıştı. Aradan 9 ay bile geçmeden yapılmak istenen değişiklikle avukatların dosya içeriğine bakması yasaklanacak. Avukatlar dosyayı iddianame kabul edilene kadar göremeyecek.

ANAYASAL SUÇLARDA TAŞINMAZLARA EL KONULABİLECEK

‘Anayasal düzene ve devletin güvenliğine’ ilişkin suçlarda da gizli soruşturmacı görevlendirilebilecek. Bu suçlarda iletişimin tespiti, dinlenmesi, kayda alınması, teknik araçlarla izlenmesi, ses ve görüntü kaydı yapılabilmesi mümkün olacak. Ayrıca ‘anayasal düzene ve devletin güvenliğine’ ilişkin suçlarda şüpheli veya sanığın tüm mal varlığına el konulabilecek.

2 YILLIK AVUKATLARA HAKİMLİK YOLU

Avukatlıktan hakim-savcılığa geçişte aranan 5 yıllık meslekî tecrübe kriteri de 2 yıla düşürülecek. HSYK seçimi öncesi yapılan teklifte bu sürenin 3 yıla düşürülmesi öngörülmüştü. Ancak düzenleme yasalaşmadan, HSYK seçimlerinin kazanılmasıyla, bu süre değiştirilerek teklife 2 yıl olarak geçirildi. 

YARGITAY’IN YETKİSİNE KISITLAMA

Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’na (HSYK) Yargıtay’ın tetkik hakimi ihtiyacını bildiriyordu. Birinci Başkanlık Kurulu, HSYK’nın gönderdiği isimler arasından uygun bulmadıklarını objektif kriterlere dayanarak geri gönderebiliyordu. Ancak bu kanun teklifi ile HSYK’nın görevlendireceği tetkik hakimleri üzerinde Yargıtay’ın hiçbir tasarrufu olamayacak.

DİNLEME KAPSAMIN

CMY’de telefon dinleme için sayılan suçlara devletin güvenliğine karşı suçlar (devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak, düşmanla işbirliğiyapmak, devlete karşı savaşa tahrik, temel milli yararlara karşı hareket, yabancı devlet aleyhine asker toplama, askeri tesisleri tahrip ve düşman askeri hareketleri yararına anlaşma, düşman devlete maddi ve mali yardım) ile anayasal düzene ve düzenin işleyişine karşı suçlar (anayasayı ihlal, yasama organına karşı suç, hükümete karşı silahlı isyan, bu suçlar için örgüt kurma) da eklenecek. 

SORUŞTURMADA TEK HAKİME DİNLEME

Soruşturma aşamasında hâkim, kovuşturma aşamasında ise mahkeme karar verecek. Hükümet, dinlemelerin mahkemelerde oy birliğiyle alınması hükmünü getirmişti. Düzenlemeyle, ayrıca, ‘gizli soruşturmacı’ ve teknik izleme yaygınlaşacak.

ERDOĞAN SİNYALİNİ VERMİŞTİ

Hafta sonu Rize'de bir dizi temaslarda bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kobani protestolarını eleştirmiş ve yeni yargı paketini sinyalini vermişti.

Erdoğan şunları söylemişti:

SOKAKLAR VANDALLARDAN TEMİZLENECEK

"TBMM Salı'dan sonra yeni yasal düzenlemelerle, hükümet idari tedbirleri alarak sokakları vandallardan temizleyecek. Tabii bu konuda tüm siyasi partilerin, tüm sivil toplum kuruluşlarının Hükümete gerekli desteği sağlamasını bekliyorum. Parlamentoda kim destek verir, kim destek vermez bunları da göreceğiz. Orada da herkes iyot gibi ortaya çıkacak. Bugünler birliğe, beraberliğe, dayanışmaya her şeyden çok ihtiyaç duyulan günlerdir."