AK Partili Şentop'tan flaş Başkanlık sistemi açıklaması

AK Partili Mustafa Şentop yaklaşan 2015 genel seçimlerinin en önemli başlığının yeni anayasa ve onun içindeki öncelikli olarak ele alınacak unsurun da ‘Başkanlık sistemi’ olacağını ifade ettiği açıklamasında “Bana göre Türkiye’ye en yakın sistem yarı başkanlık sistemi. Halk oy verirken, kimin kendini yönetmesini istiyorsa ona oy veriyor” dedi.

Başkanlık sistemi çalışmalarının mimarı Şentop AK Parti'nin düşündüğü sistem ve uygulamanın temel hatlarıyla ilgili şunları söyledi:

"BAŞKANLIK SİSTEMİNİN EN ÖNEMLİ UNSURU..."

“Başkanlık sisteminin en önemli unsuru, milletin yasama organıyla birlikte, yürütmeyi de seçmesidir. Bu ülkeyi kimin yönetmesini istiyorsanız, seçimlerde onu görevlendiriyorsunuz. Parlamenter sistemde, oy vermeyerek cezalandırdığınız bir parti, koalisyon ortağı olarak karşınıza çıkabiliyor. Bu gibi sakıncalar ortadan kalkıyor. Eninde sonunda en az yüzde 50 oy almaları gerektiği için sonuçta güçlü bir iktidar seçeneği ortaya çıkıyor. Sistemin en önemli özelliği yürütmenin millet tarafından belirlenmesidir.

 

"FRANSIZ SİSTEMİ"

Önümüzdeki seçimlerin en önemli başlığı yeni anayasa olacaktır. Bu anayasanın en önemli unsuru da Başkanlık sistemidir. Biz bu konuyu bugün gündeme taşımıyoruz. 2 yıl öncesine dayanan bir tartışmadır ve Uzlaşma Komisyonu çalışmalarında da olasılıkları sıraladık. Seçim beyannamemizde de önemli başlıklardan biri olarak yer alacaktır. Bana göre Türkiye’ye en uygun model yarı başkanlık sistemidir. Başkanın, parlamento ve yürütme ile ilişkileri ve başkanın yetkileri ayrıca tartışılıp konuşulabilir. Fransa’daki yarı başkanlık sisteminden, Türkiye’deki sistemi ayıran çok ince ayrıntılardır. Fransız Cumhurbaşkanı bakanlar kuruluna sürekli başkanlık eder. Bizde ‘Gerekli gördüğü hallerde’ demektedir. Bakanlar Kurulu’nun kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisine ilişkin sınırlar da Fransız sisteminden çok da farklı değildir. Ufak rötuşlar ve değişikliklerle uygulama, Başkanlık sistemi olarak dönüştürülebilir.

"YANLIŞ YORUMLANAN BİR KONU VAR: FEDERASYON ZORUNLULUĞU"

Burada yanlış yorumlanan bir konu var. O da Başkanlık sisteminde federasyonun zorunlu olduğudur. Bu tamamen yanlıştır. Başkanlık sistemiyle yönetilip üniter yapıya sahip çok ülke vardır. Tam tersi parlamenter sistemle yönetilip, federasyonu uygulayan ülkeler de vardı, örneğin Almanya gibi. Başkanlık sistemiyle ilgili tek bir model yok. Amerika ve Fransa 2 ayrı modeldir mesela. Başkanlık sistemi değil, başkanlık sistemleri vardır. Bu modellerden hepsi tartışılabilir ama esasen yürütmenin millet tarafından seçilmesidir.

"TÜRKİYE'DE UYGULANAN TAM BİR PARLAMENTER SİSTEM DEĞİL..."

Başkanlık sistemi önümüzdeki dönem zorunlu bir adım olarak karşımıza çıkacak. Çünkü Türkiye’de uygulanan tam bir parlamenter sistem değildir. Yapılan anayasalara baktığınızda adım adım bu sisteme doğru gidildiğini görürsünüz. En son olarak cumhurbaşkanını halkın seçmesi, artık bu adımın atılmasını zorunlu hale getirmiştir.”