AK Parti'li Nurettin Canikli'den yeni 128 milyar dolar açıklaması! 'Yoksa iflas ederdik'

Merkez Bankası'nın 128 milyar dolarlık rezervinin satılmasına AK Parti  Genel Başkan Yardımcısı Nurettin Canikli'den yeni açıklamalar geldi. Habertürk canlı yayınına katılan Canikli, pandemi koşullarında verilen negatif faizin döviz talebine yol açtığını ve bu nedenle rezerv satışlarına gidildiğini söyledi. Böyle bir yöntemin 100 yılda bir kullanılabileceğini, bundan sonra kullanma imkanı olmadığını söyleyen Canikli,  "128 milyar dolar piyasadaki döviz talebini karşılamak için satıldı, satılmasa Türkiye Cumhuriyeti devletinin iflası anlamına gelirdi. Hem Merkez Bankası kapısına gelip dolar istiyorum diyene vermek zorunda" ifadelerini kullandı.

Nedeni negatif faiz

Canikli, TCMB’nin rezervlerinin 128 milyar dolarının kullanılmasına ilişkin sorulara, “Kabaca 95 milyar dolarlık kısmı 2020 döneminde, pandemi döneminde kullanıldı. Nedeni negatif reel faiz. Neden negatif faize göz yumdunuz diye bir soru haklı olarak gelir. Reel faiz negatifse doğal olarak insanlar TL varlıklarından alternatif yapılara yönelir” dedi ve ekledi:

“Firmaların mali yapılarının bozulmasına neden olmayacak desteği sağlarsanız üretim ve istihdam devam eder. Biz bunu tercih ettik. Büyüme böyle gerçekleşti. Bu şekilde olsaydı en az 4.5-5 milyon istihdam kaybı ortaya çıkacaktı.”

Böyle bir yöntem 100 yılda bir uygulanabilir

Negatif faizin faturasının “enflasyonun yükselmesi, faizlerin yükselmesi” olacağını bildiklerine dikkat çeken Canikli, “Piyasa şunu düşünebilir, ‘siz böyle ikide bir reel faizleri negatife mi düşüreceksiniz’, hayır. “Böyle bir yöntem 100 yılda bir kullanılabilir. Önümüzdeki dönem bu aracı bu şekilde kullanma imkanımız yok” diyen Canikli sözlerini şöyle sürdürdü: “Bundan sonra reel faiz hep pozitif olacak nokta. Önümüzdeki dönemde reel faizlerin negatife düşmesi söz konusu olamaz. Reel faiz artı olarak kullanılacaktır.”

Merkez Bankası döviz taleplerini karşılamak zorunda

“Piyasada dolara talep varsa, dolar talebi piyasa dinamikleri tarafından karşılanamıyorsa, TL’nin konvertibil olması yüzünden bu talebi Merkez Bankası karşılaması gerekiyor” diyen Canikli, ekonomistlerin yanlış olduğunu belirtmelerine rağmen TCMB’nin herkese dolar satma yükümlülüğü olduğunu söyledi. “Eğer bu taahhüdünün gereği talep edilen dövizi vermek zorunda. Bir talep var TL’den dövize geçme talebi. Piyasa karşılamıyorsa Merkez Bankası karşılıyor” diyen Canikli şöyle devam etti:

Aksi halde temerrüde düşerdik, o da iflas demek

“Aksi halde temerrüde düşer. Temerrüd ne demektir? İflas demektir. Yoğun bir döviz talebi sorunsuz karşılanan bir ekonomi yok şu anda dünyada. Esas sorun eğer bu talep ortadayken siz bunu karşılamamışsanız Türkiye Cumhuriyeti devleti yükümlülüğünü yerine getirememiş, Bu kelimeyi kullanmak istemiyorum ama iflas anlamına gelir bu.”

Bu paranın 75 milyar dolarını insanlar satın almış

“128 milyar doların buharlaşması, kaybolması gibi bir durum söz konusu değil” diyen Canikli, “Bu paranın 75 milyar dolarını Türkiye’deki insanlar satın almış ve bankaya yatırmışlar. Büyük çoğunluğu TL mevduatlarını dolara çevirmişler. Merkez Bankası bilançosuna baktığımızda bu anlamda rezervin kendisi gözüküyor. Sadece ismi değişiyor” dedi.

Piyasa fiyatının altında satsak bizi çiğ çiğ yerlerdi

Canikli iddiaları ortaya atanlardan özür beklediklerini de belirterek, “O paraları iç ettiniz, suistimale konu ettiniz, peşkeş çektiniz, yurt dışına transfer ettiniz gibi akılla mantıkla izah edilmesi mümkün olmayan iddialarda bulundular” dedi. Döviz satışlarının piyasa fiyatından yapıldığına dikkat çeken Canikli, “Piyasaya dolar satışını piyasa fiyatının altından satmış olsaydık bizi çiğ çiğ yerlerdi. Şu anda söylenecekleri tahmin bile edemiyorum. Hem ihale yönteminde hem doğrudan satış yönteminde aynı sakıncalar geçerli” dedi.

Böyle bir fatura çıkacağını biliyorduk

Canikli şöyle devam etti: “Negatif reel faizden sonra böyle bir faturanın çıkacağını biliyoruz. Mecburen yapmak zorunda kaldığımız bir karar değil bu. Tamam büyümeyi sağladık, orada kolumuz kesilmedi, istihdamda da altından kalkamayacağımız bir şey yaşamadık ama bunun faturasının enflasyonu arttıracağını, faizleri yükseltmek zorunda kalacağımızı biliyorduk. Bunu ekonomi yönetiminin öngörmemesi mümkün değil. Şimdi o faturayı ödüyoruz… Enflasyonla faiz arasındaki ilişkiyi enflasyonun üstünde kurarak, fiyat istikrarından sonra enflasyondaki kalıcı düşüş trendini kesin olarak gördükten sonra faizdeki düzenlemeler gündeme gelecek. Önümüzdeki dönemde hedefimiz bu.”

Birilerine ayrıcalık sağlandı mı?

TCMB için esas olanın brüt rezerv olduğuna dikkat çeken Canikli, “Esas brüt rezervdir…Sonuç olarak 90 milyar doları fiilen kullanabilir Merkez Bankası, bu kadar açık ve nettir” dedi. Canikli muhalefetin eleştirilerinin sorulması üzerine ise “Birilerine ayrıcalık sağlandı mı? Bu sorunun cevabı kocaman hayır” yanıtını verdi.