AK Parti yüzde 40 alabilir mi?
Abone olAK Parti seçimde yüzde 40 oy alacağını iddia etti. Peki bu rakam hayal mi?
AK Parti bu seçimde yüzde 40 oy alacağını iddia ediyor. Peki bu
rakam hayal mi? Vatan gazetesinin iddiasına evet bu rakam bir
hayal. Peki gazete bu iddiasını neye dayandırıyor? Hesaplamalar
biraz karışık.
İşte ilginç iddianın dayanakları
Tabii alabilir. Teorik olarak yüzde 100 de alabilir. Geçerli
oyların tamamı AKP’ye verilirse alır
Tabii alabilir. Teorik olarak yüzde 100 de alabilir. Geçerli
oyların tamamı AKP’ye verilirse alır. Teorik olarak aynı durum CHP,
MHP, DP için de geçerli. İşçi Partisi veya Saadet Partisi için
de... Ama teori bu. Gerçekleşme olasılığı ne, gelin ona beraber
bakalım.
AK Parti’nin iddiası ne?
Bugünkü konumuz AKP’nin yüzde 40 iddiası. O zaman gelelim AKP’ye...
Kendisini tek başına iktidara getiren seçimde AKP, 10 milyon 808
bin 229 oy aldı. Bu oy sayısının geçerli oylara oranı yüzde 34.28
oldu.
Peki bu seçimde AKP yüzde 40 oy alabilir mi? Bunun cevabını
bulabilmek için önce 22 Temmuz seçimlerine katılımın ne olacağını
irdelememiz gerekiyor.
YSK’nın açıklamasına göre bu seçimde 42 milyon 533 bin 41 kişi oy
kullanma hakkına sahip. (Bu rakama gümrükler dahil) Kayıtlı seçmen
sayısı 2002 seçimlerine göre 1 milyon 126 bin 14 kişi artıyor.
Artış oranı yüzde 2.72. (Kayıtlı seçmen sayısındaki artışın, nüfus
artışının altında kalmasının nedeni 3 Kasım 2002’deki çifte
kayıtların ortadan kaldırılması olarak açıklanıyor.)
Bu noktada en kritik rakam seçime katılım oranı. Geçen seçimde bu
oran yüzde 79.14 olmuştu. (Dikkat edin, bu orana geçersiz oylar
dahil) Yüzde 79.14’lük katılım oranı 12 Eylül’den sonra yapılan 6
genel seçimde gerçekleşen en düşük oran.
KATILIM 3 KASIM'DAN YÜKSEK OLACAK
VATAN’ın danıştığı siyaset bilimciler 22 Temmuz seçimine katılım
oranının 3 Kasım’dan önemli oranda yüksek olacağını öngörüyor.
Seçim katılım konusundaki tahminler yüzde 85 ile yüzde 90 arasında
değişiyor. Biz seçimin tam yaz ortasında yapılması nedeniyle,
katılım oranı için verilen tahmin aralığının alt sınırı olan yüzde
85’i alarak hesap yapmayı tercih ettik.
22 Temmuz’da kayıtlı seçmen sayısı 42 milyon 533 bin 41 kişi
demiştik. Katılım yüzde 85 olarak gerçekleşirse, sandık başına
gidecek seçmen sayısı 36 milyon 153 bin olarak ortaya çıkıyor.
Ancak bu, tahmin yürütmemiz için gereken doğru rakam değil. Bu
rakamdan sandık başına gidip de (bilerek ya da kazaen) geçersiz oy
kullananları da düşmek zorundayız.
(Hatırlayın, yukarıda seçim sonuçlarının geçerli oylara göre ilan
edildiğini, yüzde 10’luk barajın da toplam geçerli oy sayısı
üzerinden hesaplandığını belirtmiştik.)
Geçen seçimde geçersiz oyların sayısının, kullanılan oylara oranı
3.9’u bulmuştu. Peki bu oran normal mi, trendler dahilinde mi? Evet
öyle. Bu oran 1991 seçiminde yüzde 3, 1995’te yüzde 3.46, 1999’da
yüzde 4.71 olmuş.
GÜNEYDOĞU DA MECLİS'E VEKİL YOLLAMAK
İSTİYOR
Güneydoğulu seçmenin bu seçimde “Meclis’e vekil yollamak” gibi
somut bir amacının bulunduğunu öngörerek, 22 Temmuz’daki geçersiz
sayılacak oyların büyük ölçüde kazaen gerçekleşeceğini varsayıp, bu
oranı geçen seçimdeki gibi yine yüzde 3 alıyoruz. (Bu rakamın daha
da düşüğü alınabilirdi ancak seçim pusulalarındaki kalabalık ve
sıcak nedeniyle yüzde 3’ü daha uygun bulduk.)
Yüzde 85’lik katılım oranına göre sandığa gidecek seçmen sayısını
36 milyon 153 bin olarak tahmin etmiştik. (Artık 1.000’den küçük
küsüratları devre dışı bırakıyoruz) Yüzde 3’lük geçersiz oyları da
düştüğümüzde kullanılacak tahmini geçerli oy sayısı 35 milyon 100
bin olarak ortaya çıkıyor.
İşte sihirli sayımız!
Yeniden 3 Kasım’a ve AKP’ye dönelim. AKP 10 milyon 808 bin
oyla yüzde 34.28’lik bir orana ulaşmıştı. Şimdiki iddia
neydi? Yüzde 40. AKP’nin 35 milyon 100 bin geçerli oy kullanacağı
bir seçimden yüzde 40’lık bir zaferle çıkabilmesi için, 14
milyon 40 bin geçerli oy alması gerekiyor.
AKP’nin 14 milyon 40 bin oy alabilmesi için 3 Kasım’da aldığı oy
sayısını (10 milyon 808 bin) 3 milyon 232 bin artırması gerekiyor.
Bu da, bir önceki seçime göre AKP’nin oy sayısını yüzde 29.9
artırması anlamına geliyor.
Yine bir hatırlatma yapalım: Önümüzdeki seçimdeki kayıtlı seçmen
sayısı, 3 Kasım’a göre 1 milyon 126 bin kişi artıyor demiştik. Bu
durumda AKP’nin 22 Temmuz’da yüzde 40’a ulaşabilmesi için, yeni
seçmenlerin tümünün oyunu almadı yetmiyor. Tüm yeni seçmenlerin
üzerine (tümünün geçerli oy kullanması kaydıyla) AKP’ye 2 milyon
106 bin oy daha gerekiyor.
Biraz daha kafa patlatalım
3 Kasım’da geçerli oy sayısı 31 milyon 529 bindi. Bu seçimdeki
geçerli oy sayısını 35 milyon 100 olarak tahmin ettik. Bu durumda
geçerli oy sayısındaki artış 3 milyon 571 bin oluyor. AKP’ye yüzde
40 için 3 milyon 232 bin yeni oy gerekiyor. Yani, yüzde 40
hedefinin gerçekleşmesi için AKP’nin, 3 Kasım’a göre fazladan
kullanılacak oyların yüzde 90’ını alması lazım geliyor.
Bir daha toparlayalım
AKP’nin 22 Temmuz’da yüzde 40’a ulaşması için olmazsa olmazlar
şöyle:
* 3 Kasım’da AKP’ye oy veren 10 milyon 808 bin kişi yine
AKP’ye oy verecek.
* Bunların tümü hata yapmadan geçerli oy kullanacak. Bunun üzerine,
yeni seçmenler veya geçen seçimde sandık başına gitmeyip de bu kez
oy kullanacak olan seçmenlerin yüzde 90’ına denk gelen 3 milyon 232
bin geçerli oy daha alması gerekecek.
* Bir başka taraftan bakalım: AKP’nin yüzde 40’ı
yakalayabilmesi için diğer partilerin oy oranlarının 3 Kasım’la
eşit oranda gerçekleşmesi (yani DP (eski DYP) ile MHP’nin
barajın altında kalması), seçime katılmayacak olan ANAP ve DSP’ye
giden oy oranının da (toplamı yüzde 6.35) AKP’ye kayması
gerekiyor.
SONUÇ: AKP 22 Temmuz’da yüzde 40’ı yakalayabilir
mi? Başta da söyledik, teorik olarak evet. Matematik olarak
baktığımızda ise bunun pek de kolay olmadığını “kolaylıkla”
söyleyebiliriz.