AK Parti hangi komutanlığı lağvediyor?

Hükümetin hazırladığı ve görüş için Genelkurmay Başkanlığı’na gönderdiği, “Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü ve Görevleri Hakkında Kanun Tasarısı” kapsamında Sahil Güvenlik Komutanlığı tamamen kaldırılıyor.

Komutanlığa ait personel, araç, gereç ve binalar da İçişleri Bakanlığı’na bağlı olarak kurulan Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü’ne aktarılıyor. Hükümet, yeni yapılanmaya gerekçe olarak Shengen, AB Müktesebatı, 9. Kalkınma Planı ve Ulusal Eylem Planı’nı gösterdi.

Askerhaber.com’un Ankara Temsilcisi Esef Merdoğlu haberine göre, Sahil Güvenlik Komutanlığı’ndaki subaylar sınır muhafaza müdürü, astsubaylar komiser ve uzman erbaşlar da memur olarak yeni müdürlüğe katılacak. Sonraki personelinin polis akademilerinde yetiştirilmesi planlanan Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü’nde yükselmeler için de ayrı bir şura düzenlenecek. Sınır ötesi operasyonları da yönetecek müdürlüğe ağır silah alma yetkisi de veriliyor. Müdürlük, telefon dinlemelerine de hakim kararı olmadan başlayabilecek.

SON TARİH 2014

Kanun tasarısı ise Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı Sahil Güvenlik Komutanlığı, tüm personeli ve binaları ile birlikte İçişleri Bakanlığı emrinde kurulacak olan, “Sınır Güvenlik Genel Müdürlüğü’ne” devrediliyor. Deniz Kuvvetleri tarafından Sahil Güvenliği Komutanlığı’nın kullanımına tahsis edilmiş tesisler ve binalar da devredilecek. Jandarma Genel Komutanlığı’nın ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na ait sınır karakolları ve hudut birliklerinin de yeni oluşturulacak Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü’ne devri konusunda da takvim belirlenmiş durumda. Kanun tasarısında devir teslim için “yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl içerisinde devir teslim işlemleri başlatılacak ve 2014 tarihinde tamamlanacak” ifadesi yer alıyor. Ayrıca her komşu sınırımız için de ayrı ayrı sınır yetki devirleri için 2017’de tamamlanması beklenen devir-teslim takvimi belirlenmiş durumda.

PERSONELİ POLİS AKADEMİSİ YETİŞTİRECEK
Kanun Tasarısı’na göre, kurum için, Polis Akademileri’ne bağlı kurulacak olan okullarda özel personel yetiştirilecek. Bu okullar mezun verene kadar oluşturulacak olan Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü’nde, Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda görev yapan subay, astsubay ve uzman erbaşlar görev yapacak. Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı’ndan da istekli personel, yeni kuruma geçebilecek. Kara Kuvvetleri’nden ve Jandarma Genel Komutanlığı’ndan seçilecek olan personel konusunda, “Sınır gözetim ve kontrol konusunda tecrübeli personel arasından, kendi talepleri de dikkate alınarak, yapılan değerlendirme sonucunda uygun görülenler” denilerek kıstas belirlenmiş durumda. Yeni oluşturulan birime geçen personel için yeni rütbe isimleri ve sosyal haklar veriliyor. Ayrıca gerek görüldüğü durumlarda Astsubay Meslek Yüksek Okullarında, Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü hesabına öğrenci okutabilecek.

ALBAYLAR MUHAFAZA MÜDÜRÜ OLUYOR
Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü’ne geçecek TSK personeli için de yeni rütbeler belirlendi. Buna göre, subaylar, Birinci, İkinci, Üçüncü, Dördüncü Sınıf Muhafaza Müdürü ile Sınır Muhafaza Amiri unvanı alacaklar. Astsubaylar için Sınır Muhafaza Baş Komiseri, Sınır Muhafaza Komiseri ve Komiser Yardımcısı rütbelerinin belirlendiği Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü’nde görev alacak uzman erbaşlar ise, Sınır Muhafaza Kıdemli baş Memuru, Sınır Muhafaza Baş Memuru ve Sınır Muhafaza Memuru olarak adlandırılacaklar. Yeni rütbelendirme sisteminin Emniyet Teşkilatı’na benzerliği dikkat çekiyor.

KENDİ ŞURASINI DÜZENLEYECEK
Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü’nde terfi ve liyakatlar için her yıl mayıs ayında toplanacak, bir kurul oluşturacak ve haziran ayında terfiler ile atamalar açıklanacak. Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü’ne devrolacak olan ilk personel görev yıllarına göre bu listedeki rütbelere eşitlenecek. Bu yapılacak eşitlemede polislere uygulanan hizmet cetveli baz alınacak.

Rütbe bekleme süreleri ve yaş hadlerini de belirleyen kanun tasarısına göre rütbelerde bekleme süreleri, sınır muhafaza memurları için 10, baş memurlar için 6 yıl olarak belirlendi. Sınır muhafaza kıdemli baş memuru ise Yaş haddinden emekli oluncaya kadar bu rütbede bekleyecek. Personel özlük hakları konusunda Emekli Sandığı Kanunu’nun 40. Maddesi’nde yer alan yaş hadleri çizelgesi ve yıpranma payları da düzenleniyor. Ayrıca personele OYAK üyeliği de veriliyor ya da olanların devam etmesine imkân sağlanıyor.

SINIRÖTESİ HAREKATI YÖNETECEK
Kanun Tasarısı’na göre, Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü, terörle ilgili de diğer kolluk kuvvetleri ile işbirliği ve sınır aşan suçlarla ilgili olarak ortak operasyonlar yapılamasında koordinasyonu sağlayacak. Gerektiği durumda, TSK dahil diğer kolluk kuvvetleri, Sınır Muhafaza Teşkilatı’nın emri altına girecek.

YEDİ DAİRE KURULUYOR
Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü bünyesinde Kara Sınır, Deniz Sınır, Sınır Kapıları, Risk Değerlendirme, Operasyonel Faaliyetler, Dış İlişkiler ve Havacılık Dairesi başkanlıkları kuruluyor. Operasyonel Faaliyetler Daire Başkanlığı, gerekli gördüğü durumlarda sorumluluk alanlarında ve kendisi ile ilgili suçlarla ilgili istihbarat yapabilecek, bu istihbari faaliyetler için teknik donanım edinebilecek, dağıtabilecek.

AĞIR SİLAH YETKİSİ
Kanun Tasarısında, Operasyonel Faaliyetleri Daire Başkanlığı’nın gerekli görüldüğü durumlarda, modern silah, mühimmat, araç ve gereçlerle donatılmış, özel taktik ve teknikler kullanabilecek ekipleri kurması öngörülüyor.

MAHKEME KARARI OLMADAN DİNLEME
Operasyonel Faaliyetler Daire Başkanı’nın yazılı emriyle, telekominasyon yolu ile yapılan iletişimi tespit edebilecek, dinleyebilecek, sinyal bilgilerini değerlendirerek nokta tespit edebilecek, görüşmeleri kaydedebilecek. Gecikilmesinde sakınca bulunulan hallerde karar 24 saat içinde hakim onayına sunulacak. Hakim 24 saat içerisinde aksine karar verirse, dinlemeye derhal son verilecek ve kayıtlar 10 gün içerisinde yok edilecek. Dinlemeler, özel kurulacak bir merkez üzerinden yapılacak. Hakimin müsaade vermesi durumunda 3 ay dinleme yapılabilecek ve gerek görüldüğü hallerde üç kez daha üçer aylık süreler için uzatılabilecek.

PERSONELE ÜCRETSİZ AVUKAT
Görevin gerektirdiği konularla ilgili personel hakkında soruşturma açılması halinde, ihtiyacı olan avukat birim tarafından karşılanacak. Personelin başka bir avukata vekalet vermesi halinde avukatlık ücreti birim tarafından karşılanacak. Sınır Muhafaza Genel Müdürü ve daire başkanları dört yıl için atanabilecek ve en fazla iki kez üst üste atama yapılabilecek.

SINIRLAR VE TESLİM TARİHLERİ
Kanun Tasarısı’na göre sınırlar da belli bir takvim dahilinde yetki devri yapılacak. Buna göre, Yunanistan Bulgaristan sınırı 2015, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan sınırı 2017, Suriye sınırı 2018’e kadar Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü’ne devredilecek. İran ve Irak sınırlarının ilgili devir tarihi daha sonraki bir tarihte Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek. Kanun Tasarısında; Personel ile taşınır ve taşınmazların devri konusunda 2014 tarihi belirtiliyor.

AB VE SHENGEN GEREKÇESİ
Hükümet, yeni yapılanmaya gerekçe olarak Shengen, AB Müktesebatı, 9. Kalkınma Planı ve Ulusal Eylem Planı’nı gösterdi. Genel gerekçede TSK ile ilgili olarak da, “Mevcut düzenlemeler göre, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) hudutlardaki asli olmayan, görevi, milli savunma bağlamında komşu ülkelere yönelik keşif ve gözetleme yapılmasıdır. Mevcut uygulamada sınırda suç oluşturan eylemlere karışanların TSK birimleri tarafından ilgili kolluğa teslim edilmesi, TSK’nin esasen sınır koruma görevinde İçişleri Bakanlığına yardımcı konumda bulunduğunu göstermektedir” denildi.

TSK’DAN YARDIM İSTENEBİLECEK
TSK ile İşbirliği konusunda Kanun Tasarısı’nda ayrıca bir konu başlığı açılmış ve üç madde ile kriterler belirlenmiş durumda. Buna göre ayrı ayrı maddelerde geçen hükümler şöyle: “Sınır Muhafaza Genel Müdürlüğü kendi kabiliyetini aşan durumlarda asli sorumluluk İçişleri Bakanlığında kalmak kaydı ile TSK’nden yardım isteyebilecek. Milli savunma ihtiyaçları söz konusu olduğunda Bakanlar Kurulu kararı ile sınırlarda konuşlanabilecek. Ülke güvenliği bakımından lüzum görülmesi halinde, asli sorumluluk İçişleri Bakanlığında kalmak kaydıyla, Bakanlar Kurulu Kararı ile Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı birlikleri sınırların belirli bir kısmını korunması görevi verilebilir.”