Aile ekonominin de temeli

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Zafer Çağlayan, Anayasada ailenin Türk toplumunun temeli olduğunun yer aldığını hatırlatarak, ''Aile, Türk ekonomisinin de temelidir'' dedi.
ASO'nun düzenlediği ve Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in de katıldığı ''Aile Şirketleri Zirvesi'' gerçekleştiriliyor.
Toplantıya, Adalet Bakanı Cemil Çiçek, eski devlet bakanı Güldal Akşit, bazı milletvekilleri ve çok sayıda işadamı da katıldı.
Zirvenin açılışında kısa bir konuşma yapan ASO Meclis Başkanı Tarık Artukmaç, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in ilk kez bir odanın toplantısına katıldığını ve bundan mutluluk duyduklarını söyledi.
ASO Başkanı Zafer Çağlayan da konuşmasında, aile şirketlerinin birer milli değer olduğunu, bu nedenle söz konusu şirketlerde sürekliliğin sadece şirketler için değil tüm ekonomi için önemli olduğu gerçeğinden hareketle aile şirketleri üzerinde çalışmaya başladıklarını anlattı.
Çağlayan, bu çalışmalar kapsamında, ''Aile Şirketleri: Değişim ve Süreklilik'' adlı kitabı yayınladıklarını, daha sonra da herkesin sözünü ettiği, ancak bir örnek sunamadığı ''ASO Aile Anayasası'' hazırladıklarını bildirdi.
Konuşmasında aile şirketlerinin önemine değinen Çağlayan, Türkiye'deki işletmelerin yüzde 98'inin KOBİ niteliğinde olduğunu belirterek, aile şirketlerinin bunun içindeki oranının yüzde 95'in üzerinde bulunduğunu kaydetti.
Aile şirketlerinin milli gelire katkılarının da küçümsenemeyeceğini anlatan Çağlayan, bu oranın Türkiye'de yüzde 90'ın üzerinde olduğunu vurguladı.

AİLE ŞİRKETLERİ EKONOMİDE SÖZ SAHİBİ
Aile şirketlerinin yalnızca KOBİ'lerden oluştuğunu düşünmenin doğru olmayacağına da vurgu yapan Çağlayan, dünyadaki en büyük ve başarılı şirketlerin yüzde 40'ının aile şirketlerinden oluştuğunu bildirdi.
Çağlayan, şöyle dedi:
''Günümüzde gelişmiş ülkelerin çoğunda ekonomik hayatta söz sahibi şirketler, aile şirketleridir... Dünyadaki en büyük 500 firmanın üçte biri aile şirketidir. Bir araştırmaya göre dünyanın en büyük 225 aile şirketi arasında 3 Türk şirketi de yer almaktadır. Bunlar 98. sırada yer alan Sabancı Holding, 96. sırada yer alan Doğuş Holding ve 104. sırada yer alan Koç Holding'dir. Görüldüğü gibi aile şirketi olmak küçük ve önemsiz olmak demek değildir. Business Week Dergisi'nin bulgularına göre ABD'de S&P'un 500 listesindeki 117 firma (üçte biri) firmayı kuran ailelerce yönetiliyor ve ailelerce işletilmeyen firmalardan daha yüksek bir performans sergiliyorlar. Bu başarının ardında aile şirketlerinde yöneticilerin şirketlerine karşı duydukları bağlılık ve tutkunun profesyonel yöneticilerinkinden çok daha yüksek oluşu yatmaktadır. Ancak aile şirketi olmak başarıyı ve büyümeyi garantilemiyor. Çünkü aile şirketlerinde sürekliliği sağlamak kolay değil.'' Bu konuda yapılan çalışmaların aile şirketlerinin yüzde 95'inin üçüncü kuşakta el değiştirdiğini ya da kapandığını ortaya koyduğunu belirtilen Çağlayan, dünyada aile şirketlerinin ortalama yaşam süresinin yalnızca 24 yıl olduğuna dikkat çekti.
Her 10 aile şirketinden ancak üçünün ikinci kuşağa devredilebildiğine işaret eden Çağlayan, buna rağmen çok uzun süre hayatta olan aile şirketleri bulunduğuna da dikkat çekerek, bu şirketlere ilişkin örnekler verdi.

TÜRKİYE'DEKİ ŞİRKETLERİN ÖMRÜ KURUCUNUNKİ İLE SINIRLI
Türkiye'de kurulan işletmelerin büyük çoğunluğunun ömrünün, kurucusunun ömrü ile sınırlı olduğunu söyleyen Çağlayan, şirketi kuran işletme sahibinin ölümü ile firmanın ömrünün genellikle sona erdiğini kaydetti.
Bu durumda işletmenin ya faaliyetine son verdiğini ya el değiştirdiğini ya da çocuklar, damatlar veya gelinler arasında paylaşılarak tekrar başlangıç aşamasına geldiğini ifade eden Çağlayan, tekrar küçük ölçeklere dönülmesi ile kurucu kişinin elde ettiği başarıların sıfırlandığını, bunun da işletmenin performansını olumsuz etkilediğini söyledi.
Aile şirketlerinde kurumsallaşmanın önemli olduğunu da belirten Çağlayan, şirketlerin kasasının patronun cebi olmaktan çıkarılmadığı sürece bu kurumsallaşmanın sağlanamayacağını belirtti.
Çağlayan, konuşmasının son bölümünde ise aile şirketlerinin yaşayabilmesi için Oda olarak ASO'nun bir aile anayasası hazırladığını ifade ederek, bunu Türk aile şirketlerinde kurumsallaşmaya ve sürekliliğe katkı sağlaması amacı ile hazırladıklarını anlattı. ASO Başkanı, bu anayasada şirket kurucusu ile aile üyelerine, şirketin başarılı ve uzun ömürlü olabilmesi için neler yapmaları gerektiğine ilişkin önerilerde bulunulduğunu kaydederek, önerilerden bazıları hakkında bilgiler verdi.
Bu arada toplantıya Denizli'den konuşmacı olarak katılan Hanımağa lakaplı Akça Şirketler Topluluğu fahri başkanı Neslihan Akça, türbanı nedeniyle gazetecilerin yoğun ilgisini çekti.