AİHM'den Türkiye'ye rekor tazminat cezası

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 1994'te iki köyün uçakla bombalanması nedeniyle hayatını kaybeden 34 sivilin yakınları tarafından açılan davada, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni (AİHS) ihlal ettiğine karar verdi.

Türkiye, mahkeme kararı gereği davacılara, mahkeme masrafları da dahil olmak üzere 2 milyon 310 bin 700 euro ödeyecek.

AİHM, Şırnak'ın Kuşkonar ve Koçağılı köylerine 25-26 Mart 1994'te düzenlenen hava operasyonu sırasında hayatını kaybeden 34 sivilin yakınları tarafından açılan davada, AİHS'nin yaşam hakkını garanti altına alan 2. maddesinin ihlal edildiğine karar verdi.

Bu maddenin ihlal edildiği kanaatine ise hava operasyonu için emir verilmesi ve operasyon sonrasında tatmin edici soruşturma yürütülmemesi nedeniyle varıldı.

Operasyonla ilgili olarak Türkiye'nin izlediği yaklaşım da AİHM tarafından olumsuz şekilde not edildi. Gerek pilotların gerekse hava saldırısı emri veren üstlerinin, operasyonu insan yaşamını dikkate almadan düzenlemeleri ve uçuş kayıtlarının gizlenmesi mahkemenin dikkat çektiği unsurlar arasında yer aldı.

Operasyon sonrası yaşananlar da AİHM tarafından insan hakları ihlali olarak değerlendirildi.

AİHM, operasyonda hayatlarını kaybeden sivillerin yakınlarına yaşatılan sıkıntı ve kaygıları da kötü muamele kapsamında yorumlayarak Türkiye'nin AİHS'nin işkence ve kötü muameleyi yasaklayan 3. maddesini ihlal ettiğine karar verdi.

AİHM'nin ihlal tespit ettiği bir başka maddeyi de AİHS'nin davanın incelenmesiyle ilgili 38. madde oluşturdu. Bu maddenin ihlaline ise uçuş kayıtlarının gizlenmesi neden oldu. Mahkeme, bu kayıtların gizlenmesini, "AİHM önündeki bir davayla ilgili soruşturma sırasında mahkemeye her türlü kolaylığın sağlanması yükümlülüğüyle" bağdaşmadığına kanaat getirdi.

AİHM, Türkiye'den, uçuş izinleri temelinde bombalamayla bağlantılı sorumluların bulunup cezalandırılmasını istedi.

Uludere'de meydana gelen saldırı olayıyla da bazı benzerlikler kurulan dava için verilen karar gereği Türkiye, 38 davacıya toplam 2 milyon 305 bin euro tazminat ödeyecek.

5 bin 700 euro tutarındaki mahkeme masrafıyla birlikte Türkiye'nin ödeyeceği toplam miktar 2 milyon 310 bin 700 euro seviyesine ulaşıyor.