AİHM'de türban davası sonuçlandı

Hürriyet Gazetesi'nin haberine göre, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, açıklaması en geç önümüzdeki ay yapılacak Türkiye'deki üniversitelerle ilgili Türban Davası için ret kararı aldı. Leyla Şahin'in başvurusunu değerlendiren AİHM, karar taslağında, üniversitede türban yasağını onayladı. Dinsel simgelerin diğer öğrenciler üzerinde baskı oluşturabileceğine işaret eden AİHM, ‘‘Üniversiteler, farklı inanışlardaki öğrencilerin birlikteliğini sağlamak için inançları açığa vurma özgürlüğünü sınırlayabilir’’ sonucuna vardı. AVRUPA İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) 4. dairesinde görülen ve en geç önümüzdeki ay karara bağlanması beklenen ‘türban davası’ ile ilgili taslağı hazırlandı. Leyla Şahin adlı üniversite öğrencisinin yaptığı başvuru sonrasında hazırlanan taslakta, AİHM'nin daha önce verdiği kararlara atıfta bulunuluyor ve türbanın üniversitelerde yasaklanmasına onay veriliyor. Dolayısıyla daha önceki davaların oluşturduğu içtihat bozulmuyor. ÖZGÜRLÜK İHLALİ YOK Raportörün hazırlayıp imzaladığı karar, önümüzdeki günlerde çalışma grupları tarafından incelenecek. Daha sonra ise 7 yargıçtan oluşan AİHM'nin 4. dairesi tarafından son kez ele alınarak karara bağlanacak. Edinilen bilgilere göre AİHM yargıçları, üniversitelerde türbanla eğitimin yasaklanmasının, ‘din ve vicdan özgürlüğüne’ kısıtlama getirmediği konusunda ortak görüş taşıyorlar. Dolayısıyla Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 9. maddesine ihlal olmadığı görüşü hakim. BAŞKA OKULA GİTSİNLER Ancak başvuruda en çok, ‘eğitim hakkının engellenmesi’ konusunda tartışma yaşandı. AİHS'nin 1. protokolünün 2. maddesi, bireylerin eğitim hakkını güvence altına alıyor. Tartışma sonunda, ‘‘Laik üniversitelerde eğitim görmeyi seçen bir öğrenci, söz konusu üniversitelerin kurallarını baştan kabul eder’’ görüşü ağırlık kazandı. Öğrencilerin ‘alternatif okullara’ gidebileceği belirtilerek ilahiyat fakültelerinde türban yasağının olmadığı vurgulandı. Edinilen bilgilere göre taslağın 3'e karşı 4 ya da 2'ye karşı 5 oyla kabul edilip karara bağlanması ihtimali güçlendi. BASKI OLUŞTURABİLİR Taslakta ret gerekçesi olarak şunlar sıralanıyor: Dinsel simgelerin herhangi bir yer ve biçim sınırlaması olmaksızın sergilenmesi, sözü geçen dini uygulamayan ya da başka bir dine mensup öğrenciler üzerinde baskı oluşturabilir. Üniversitelerdeki düzenlemeler, farklı inanışlardaki öğrencilerin birlikteliğini sağlama amacına yönelik olarak, dinsel inançları açığa vurma özgürlüğünü yer ve biçim bakımından sınırlayabilir. Laik üniversiteler öğrencilerin kılık kıyafetlerine ilişkin sınırlamalar koyarken kökten dinci akımların yüksek öğretimde kamu düzenini bozmamalarına dikkat gösterebilir. Devlet eğitiminin tarafsızlığının sağlanması, dinsel inancı açığa vurma özgürlüğüne kıyasla daha ağır basar. Karar Avrupa’ya örnek olacak AVRUPA'da büyük tartışma yaşanan türban konusunda AİHM'nin vereceği nihai karar önem taşıyor. 11 Eylül sonrası oluşan hava ve Fransa, Almanya ve Belçika'da türbana karşı başlatılan yasaklar da AİHM kararı ile şekillenecek. Son kararı verecek olan AİHM'nin 4. Dairesi'nde, aralarında Türk hukukçu Rıza Türmen'in de bulunduğu 10 yargıç bulunuyor. Ancak davanın karar aşamasında 7 yargıç oylamaya katılacak. 4. Daire'nin kararı, AİHM koridorlarından yansıyan haliyle çıkar ve başvuru reddedilirse, davacı avukatlarının ‘Grande Chambre’ olarak adlandırılan temyiz mahkemesine başvurması bekleniyor.