AİHM Erbakanı haklı buldu

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), eski başbakanlardan Necmettin Erbakan'ın Türkiye hakkında yaptığı şikayetle ilgili kararında, ifade özgürlüğü ve adil yargılanma haklarının ihlal edildiği görüşüne vardı.

AİHM, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin ifade özgürlüğüyle ilgili 10. maddesi ve adil yargılanma hakkıyla ilgili 6. maddesinin 1. fıkrasını ihlal ettiğine hükmetti. Mahkeme, tanınan süre içinde Erbakan'ın maddi tazminat talebinde bulunmadığı gerekçesiyle para cezasına gerek görmedi. AİHM'nin 7 yargıçtan oluşan ilgili dairesi, 10. maddeden yapılan şikayeti 6'ya bir oyla, 6. maddeden yapılan şikayeti de oybirliğiyle kabul etti. Mahkeme, gerekçeli kararda, ''Bir siyasetçinin yaptığı varsayılan konuşmadan 4 yıl 5 ay sonra hakkında dava açılmasının makul ölçüde olmadığı'' yorumunu yaptı.

AİHM'nin kararında, demokratik toplumda özgür siyasi tartışmanın sağlanması ve sürdürülmesi açısından, Erbakan hakkında Türkiye'de açılan davanın uygun olmadığı görüşü belirtildi. Erbakan'ın DGM'de adil yargılanmadığı yolundaki şikayetini değerlendiren AİHM, duruşmaların olduğu tarihte DGM'de askeri yargıç bulundurulmasını ''mahkemenin bağımsız tarafsız olmamasına'' gerekçe gösterdi.

ERBAKAN'A ELEŞTİRİLER
Gerekçeli kararda, Erbakan'ın yaptığı seçim konuşmasında söylediği varsayılan sözlere de eleştiriler getirildi. AİHM, toplumu ''inananlar'' ve ''inanmayanlar'' olarak ikiye bölmenin ve din temelinde siyasi çizgi çizmenin doğru olmadığı yorumunu yaptı ve konuşmanın yapıldığı bölge halkının kökten dinci hareketler tarafından yapılan feci eylemlerin kurbanı olduğuna da dikkat çekildi.

Hoşgörüsüzlükle mücadelenin insan haklarının korunmasının önemli parçası olduğunu kaydeden AİHM, siyasetçilerin bu tür hoşgörüsüzlüğü körükleyen açıklamalardan kaçınmaları gerektiğini bildirdi. Demokratik toplumda özgür siyasi tartışmanın önemine dikkat çeken mahkeme, bununla birlikte söylendiği varsayılan sözler aleyhine aradan yaklaşık 5 yıl geçtikten sonra dava açılmasının ve ceza verilmesinin doğru bulunmadığını bildirdi. Mahkeme, Türkiye'deki duruşmalarda delil olarak sunulan video kayıtlarının orijinal olmadığı konusunda başvuru sahibinin itirazda bulunduğuna dikkati çekti. Necmettin Erbakan, 2000 yılında AİHM'ye yaptığı başvuruda, 25 Şubat 1994 tarihinde Bingöl'de yerel seçimlerden önce halka yaptığı konuşma nedeniyle 1998 yılında hakkında dava açılmasını gerekçe göstermişti. Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi, bu davada Erbakan'ı bir yıl hapis ve para cezasına çarptırmıştı.

Erbakan, AİHM'ye yaptığı başvuruda, konuşmasıyla ilgili mahkumiyet kararının ifade özgürlüğüne aykırı olduğunu belirtmiş ve Devlet Güvenlik Mahkemesinde askeri yargıç bulunduğu gerekçesiyle bu davanın bağımsız ve tarafsız mahkeme tarafından görülmediği görüşünü ileri sürmüştü.