Ahmedinejad, İran'ı değiştirecek mi?
Abone olAhmedinejad göreve başlıyor. İran, nükleer programlara başladı. Peki Ahmedinejad, programda bir değişiklik yapacak mı?
Tahran'ın muhafazakar belediye başkanı, seçim öncesinde popülist
bir kampanya yürütmüş ve sıradan İranlılar'ın yaşam kalitesini
yükseltme vaadinde bulunmuştu. Mahmud Ahmedinejad'ın iş başına
gelir-gelmez bu vaatlerini yerine getirip getirmeyeceği ise hala
yanıtını bekleyen bir soru. İran'da iktidarın gerçek sahibi hala
dini lider Ayetullah Ali Hameney. Ayetullah Hamaney, İran'ın hem iç
hem de dış politikasına yön veriyor. Ahmedinejad da en az Hamaney
kadar katı tutum yanlısı olsa da, siyasi gözlemciler yine de bu
özelliğinin yeni cumhurbaşkanına istediği kadar geniş bir manevra
alanı tanımayabileceğini belirtiyor. George Mason Üniversitesi
tarih profesörü Şaul Bakhaş, yeni bir lider işbaşına gelse de
İran'ın dış politika, Batı'yla ilişkiler ve nükleer silah
programları konusundaki çizgisinin değişmeyeceği görüşünde. Bakhaş
şöyle konuştu: "Dış politika konusunda İran'da güçlü bir anlayış
birliği var. Dolayısıyla, yeni bir başkan geldi diye, örneğin
nükleer silahlar konusunda Avrupa'yla yürütülen görüşmelerde bir
değişiklik beklememek gerekir." Kongre Araştırma Dairesi'nin İran
analisti Kenneth Katzsman da yeni lider Mahmud Ahmedinejad'ın daha
çok iç siyasette ağırlığını koymak isteyeceğini söylüyor:
"Ahmedinejad'ın ekonomi, refahın eşit bir şekilde dağıtılması,
yoksul kesimin durumunun düzeltilmesi gibi alanlarda iddialı
görüşleri var. Batı'yla ticaretin artırılması, yabancı sermayenin
İran'a çekilmesi gibi konularla pek ilgili olduğunu sanmıyorum.
Yeni cumhurbaşkanının tek önceliği işsizlere iş alanları açmak;
yoksullara yeni ek kaynakları yaratmak. Elbette bu da Batı'yla
nasıl bir ilişki sürdüreceğini birebir etkileyecektir." Siyasi
gözlemciler, petrol fiyatları şimdiki seviyesinde kaldığı sürece
Ahmedinejad'ın ekonomide reform yapabileceğini söylüyor. George
Mason Üniversitesi Öğretim üyesi Şaul Bakhaş, Ahmedinejad'ın
kabineye atayacağı isimler kadar, üst düzey görevlere getireceği
bürokratların da yeni liderin siyasi hedeflerine ulaşmasında önem
taşıdığını söylüyor: "Yeni yönetim işbaşına gelir gelmez derhal
kadroları değiştirecektir. Eğer yönetim tecrübesi olmayan; iç ve
dış politikada katı tutum yanlısı isimler işbaşına getirilirse, bu
durumda bazı önemli politika değişiklikleri görülebilir." Seçimleri
daha ilk turda kaybeden reformcular, ılımlı cumhurbaşkanı Muhammed
Hatemi döneminde kazanılan bazı hakların tekrar geri alınacağından
korkuyor. Ahmedinejad, seçimler sırasında, özgürlüklerin
kısıtlanmayacağı vaadinde bulunmuştu. Ancak Profesör Şaul Bakhaş'ın
da belirttiği gibi reformcuların özgürlük anlayışıyla
Ahmedinejad'ın özgürlük anlayışı oldukça farklı: "Eğer
Ahmedinejad'ın konuşmalarını dinlerseniz, siyasi ve basın
özgürlükleri konusuna fazla önem vermediğini görürsünüz. Özgürlük
anlayışı daha çok ekonomik alanla kısıtlı. Yani sıradan
İranlılar'ın yeni iş fırsatlarına kavuşması, bankalardan kredi
alabilmesi gibi alanlarda özgürlükten bahsediyor; siyasi konularda
değil..." Göreve başladıktan 15 gün sonra yeni kabinesini
açıklayacak olan Mahmud Ahmedinejad'ın, siyasi gözlemcileri haklı
çıkarıp-çıkarmayacağını zaman gösterecek.