Ağrı'da gerçekte ne yaşandı?

Ağrı'nın Diyadin ilçesinde 11 Nisan'da yaşanan çatışmayla ilgili, olayın en başından beri çelişkili bilgiler ortaya atılıyor.

En az bir PKK'lı ile bir sivilin yaşamını yitirdiği, en az dört asker ve bir sivilin yaralandığı çatışmayla ilgili en fazla merak edilen soruların biri çatışmanın nasıl başladığı.

Çatışma nasıl başladı?

Ağrı Valiliği, açıklamasında çatışmanın askerlere ateş açılmasıyla başladığını belirtti.

Valilik açıklamasında "güvenlik güçlerimize terör örgütü mensupları tarafından açılan ateş sonucu çatışma meydana gelmiştir" ifadelerine yer verildi.

Gün içinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Ahmet Davutoğlu ve Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan çatışmanın "teröristlerin askerleri hedef almasıyla çıktığını" söyledi.

Davutoğlu, "Bu ağaç dikme töreni yapılması düşünülen yere terör örgütü unsurlarının sızmasını engellemek için tertibat alan askerimize karşı, terör unsurları ateş açmışlardır ve askerimiz de görevlerinin bir gereği olarak mukabelede bulunmuştur" açıklamasını yaptı.

HDP, KCK ve PKK'nın askeri örgütlenmesi HPG tarafından yapılan açıklamalarda ise çatışmanın "Türk askerlerinin bölgede bulunan PKK güçlerine ateş açmasıyla başladığı" belirtildi.

Bir askeri operasyon gerçekleştirildi mi?

Hükümet tarafı ve TSK'dan yapılan açıklamalarda bir operasyon gerçekleşmediği belirtildi.

Genelkurmay Basın ve Halkla İlişkiler Daire Başkanı Tuğgeneral Ertuğrulgazi Özkürkçü, Anadolu Ajansı'na yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

"Olayın birkaç gün öncesinde, gerek istihbarat birimlerimizden bize gerekse Ağrı Valiliği'ne gelen ihbarlar üzerine, Sayın Vali'nin talimatıyla 'Bahar Şenlikleri'nde gerekli güvenlik tedbirlerini almak ve çıkabilecek olaylara karşı kamu güvenliğini sağlamak maksadıyla; Vali tarafından, asayiş ve kolluk kuvveti olan Jandarma unsurları görevlendirilmiştir."

"Güvenlik nedeniyle alınan bu önleyici tedbirin Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilgisi bulunmamaktadır."

"Ancak TSK olarak; yürütülen bu faaliyetin bir operasyon faaliyeti olmadığını, jandarma unsurlarının çatışma çıkan bölgeye operasyon amacıyla gitmediklerini, bu tür tedbirlerin, düzenlenen bu ve benzeri kapsamdaki etkinliklere yönelik olarak ülkemizin her köşesinde aynı titizlikle uygulandığını da ifade etmekte yarar görüyoruz."

KCK ve PKK'nın askeri örgütlenmesi HPG'nin açıklamasında ise Türk ordusunun Tendürek'te operasyon yaptığı belirtildi.

HPG'nin açıklamasında şu ifadeler yer aldı:

"10 Nisan günü gece saatlerinde Ağrı'nın Diyadin ilçesine bağlı Tendürek Dağı kırsalına yönelik olarak Türk Ordusu tarafından havadan sevkiyatlarla kapsamlı bir askeri operasyon başlatılmıştır. Nokta baskını tarzında yapılan operasyon kapsamında 11 Nisan gece saat 03.00 sularında ilk ateşi Türk ordusunun açması suretiyle bir çatışma yaşanmıştır."

"Yaşanan bu olay ardından alanda bulunan birliklerimiz tarafından meşru savunma kapsamında nokta baskınını yapan düşman kuvvetlerine dönük ciddi bir direniş gerçekleştirilmiştir. İnisiyatifin tamamen gerilla güçlerinin eline geçtiği çatışmalar akşam saatlerine kadar sürerken, TC ordusu halkı araya koymak suretiyle olay yerinde kalan cenazelerini ve silahlarını almıştır."

Olaydan bir gün sonra aralarında milletvekillerinin de bulunduğu bir grup PKK'lılarla görüştü.

Heyette yer alan Diyadin Belediyesi Eş Başkanı Hazal Aras BBC Türkçe'ye şunları söyledi:

"Orada bir gerillanın bize söylediği şuydu: 'Bizim ciddi bir katliam yapmamız bekleniyordu. O askerleri önümüze adeta bir yem olarak koydular. Bölgeye hâkim değiller. İsteseydik hepsini öldürebilirdik. Bunun bir provokasyon olduğunu düşündüğümüz için sadece savunma amaçlı, onların daha fazla yakınlaşmalarını önleme adına ölüm darbeleri vurmadık."

Kaç kişi öldü, yaralandı?

HPG'nin açıklamasında adı Serhat Kızılay olduğu belirtilen bir militanın öldüğü belirtiliyor.

HDP'li Cezmi Budak da öldü.

HPG'nin açıklamasında beş askerin öldüğü belirtildi ancak ne resmi açıklamalar ne de görgü tanıklarının ifadeleri bu bilgiyi doğruladı. HPG yedi askerin de yaralandığını belirtti.

Valilik "beş terörist, dört güvenlik görevlisi yaralandı" diyor.

Valilik açıklamasında "bir terörist yakalandı" ifadesine de yer verildi.

Ancak görgü tanıklarının anlattıkları ve HPG'nin açıklaması bununla çelişiyor.

BBC Türkçe'ye konuşan, olayda yaralanan Cenap İlboğa'nın kardeşi Sevgi İlboğa alana vardıklarında "bir gerillanın öldüğünü gördüklerini" söylüyor.

Mevcut bilgiler kapsamında olayda biri PKK'lı, biri sivil en az iki kişinin öldüğü, en az dört askerin yaralandığı anlaşılıyor.

Yaralı askerler nasıl kurtarıldı?

Görgü tanıkları ve HDP'liler yaralı askerlerin ölüme terk edildiğini ve askerleri sivillerin kurtardığını söylüyor.

Dicle Haber Ajansı'nın yayınladığı video görüntülerinde sivillerin yaralı askerlere yardım ettiği görülüyor.

Bir sivilin askerlere "Size insanlığı öğreteceğiz" dediği duyuluyor.

BBC Türkçe'ye konuşan Diyadin Belediyesi Eş Başkanı Hazal Aras, çatışmaların başladığını öğrenmeleri ardından çatışma alanına gitmek isterken yollarının asker tarafından kesildiğini söylüyor.

Aras, gidecek heyetin can güvenliğini sağlayamayacağı gerekçesiyle Vali'nin olay yerine gitmelerine izin vermediğini belirtiyor.

Yoldan çıkıp dağlık alandan bölgeye gittiklerini söyleyen Aras, "Biz gitmeseydik askerler kan kaybından dolayı yaşamlarını yitireceklerdi" diyor.

Heyet içinden olay yerine ilk gidenlerden Ziya Özbay BBC Türkçe'ye şunları söyledi: "Oraya vardığımızda yaralı askerlerin yattığını gördük. Bazı arkadaşların dudakları kurumuştu. Arkadaşları aşağı indirdik. Yaralıları panzerlere taşıdık. Bizim de sivil arkadaşımız yaralıydı onu da panzere koyduk."

Ağrı Valisi Musa Işın ise Anadolu Ajansı'na şunları söyledi: "Canlı kalkan olarak oraya gidenler tarafından askerler kurtarıldı, askerler orada ölüme terk edilmişti, 15 asker ölüme gönderilmişti' tarzındaki iddialarının tümü yalan ve iftiradır."

TSK'dan yapılan açıklamada, "Bölgeye gelen vatandaşlarımızın, yaralı personelimize yardımı takdire şayan bulunmuş, milletimizin birlik ve beraberliğinin güzel bir örneğini teşkil etmiştir" ifadelerine yer verildi.

(Not: BBC Türkçe konuyla ilgili Ağrı Valisi Musa Işın'la da birçok kez görüşme talebinde bulundu ancak Işın'ın yoğunluğu nedeniyle BBC Türkçe kendisiyle konuşamadı.)