Ağır kanser hastalarına bakım merkezi

Kanserle savaş konusunda önemli çalışmalar yürüten bakanlık, bu hastalığı çeken ağır vakaların son dönemlerini rahat geçirmesi için 'palyatif (geçici) bakım merkezleri'ni tüm ülke geneline yayacak. 3 aşamalı yürütülecek proje kapsamında toplam 292 merkez kurulacak.

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Savaş Daire Başkanı Doç. Dr. Murat Gültekin, 2023 yılına kadar sürecek projede önemli bir hizmet beklendiği için ilk 3 yıl içinde merkezlerin büyük bir kısmının hizmete alınacağını söyledi.

Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye'de 500 bin kanser hastası bulunuyor ve yılda yaklaşık 175 bin kişiye kanser teşhisi konuluyor. Evde bakım hizmeti kapsamında ABD ve Finlandiya gibi birçok gelişmiş ülkede kanser başta olmak üzere tedavi seçeneği tükenmiş hastalıklarda tıbbi ve psiko-sosyal destek verilen palyatif bakım merkezleri bulunuyor. Sağlık Bakanlığı, 2012 yılında pilot olarak 6 merkezde uygulamaya başlatılan palyatif bakım merkezleri 81 ilde yaygınlaştırılacak. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Savaş Daire Başkanı Doç. Dr. Murat Gültekin, Palyatif Bakım Merkezleri Projesi'ni Cihan Haber Ajansı’na (Cihan) anlattı.

Palyatif bakımın kanser nedeniyle tedavisi artık standart tedavilerle mümkün olmayan hizmetler bütünlüğü olduğunu belirten Gültekin, “Bu hizmetler öncelik fiziksel belirtilerin başta ağrı olmak üzere bulantı, kusma, ishal, kabızlık ve saç dökülmesinin kontrolü. Aynı zamanda hastanın manevi, psikolojik ve ekonomik anlamda desteklenmesi içeren bir hizmetler bütünü.” dedi.

Dünyada palyatif bakım hizmetlerinin gelişmiş ülkeler dışında yapılmadığını ifade eden Gültekin, bakanlık olarak birkaç örneği inceleyerek Palya-Türk isimli bir proje hazırladıklarını vurguladı. Proje ile palyatif hizmetlerin birey bazlı olarak her vatandaşa sunulmasının hedeflendiğini anlatan Gültekin, “Aile hekimleri ve evde sağlık hizmetlerinin temelinde geliştireceğimiz, bunun üzerinde de hastanelerde kurulacak merkezlerle desteklenecek bir sistem. Önümüzdeki 1 –2 ay içinde yayımlanacak yönergeyle planlamaları tamamlayacağız.” diye konuştu. Gültekin, kanserli hastaların acılı ve kederli günlerinde aileleri ve sevdikleri ile beraber olmasını kanser tedavisinde bu bütüncülüğü sağlamayı amaçladıklarını hatırlattı.

2023 PLANLAMASI YAPILDI

Palya-Türk Projesi yürütücüsü ve Palyatif Sağlık Hizmetleri Derneği (PASHİDER) Başkanı Uzm.Dr. Fatih Göksel, 3’ü bakanlık ve 3’ü üniversite hastanesinde olmak üzere 6 palyatif bakım merkezinin bulunduğunu söyledi. 2023 yılına kadar palyatif merkezlerinin nerelerde kurulacağının planladıklarını kaydeden Göksel projenin uygulamasını şu şekilde anlattı: “Sistem üç basamakta yürütülecek. Birinci basamakta ilçe hastaneleri, poliklinik düzeyinde evde sağlık timleri ve aile hekimleri yer alacak. İkinci ve üçüncü basamaklar ise genellikle il merkezlerindeki büyük hastaneler olacak. Bunlarda 10-20 yatağı olacak ve akut beklentilere cevap verecek. Hastanın ağrısı varsa ağrısını dindirerek evine gitmesine yardımcı olacağız. Evde sağlık timlerimiz ve aile hekimlerimiz tedavisinin devam etmesini sağlayacak. Buradaki asıl amacımız hastanın tedavisini tamamen ev ortamında sağlamak. Üçüncü basamak ayrıca daha üst düzey kapsamlı palyatif merkezler olacak. Onkoloji Merkezleri ve Eğitim Araştırma hastaneleri bünyesinde kurulacak bu merkezlerde bölgesindeki diğer palyatif bakım merkezlerindeki çalışanlara eğitim veren ve koordinasyon sağlayan yerler olacak. Planımıza göre iki ve üçüncü basamakta 38'şer ve birinci basamakta da 216 palyatif merkezleri kurulacak.”

3 BASAMAKLI TOPLAM 292 PALYATİF BAKIM MERKEZİ KURULACAK

Proje kapsamında birinci basamak Palyatif Bakım Hizmetlerinde aile hekimleri, evde bakım hizmetleri, Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), belediyeler ve Sivil Toplum Kuruluşları (STK) işbirliği halinde yürütülecek. Bu kapsamda 216 merkez kurulacak. İkinci Basamak Palyatif Bakım Hizmetleri çerçevesinde İkinci Basamak Hastane Merkezleri olarak Onkoloji Tanı Tedavi Merkezlerinde 38 Palyatif Bakım Merkezi kurulacak. Üçüncü Basamak Palyatif Bakım Hizmetleri kapsamında ise Üçüncü Basamak Hastane Merkezleri olarak 38 Kapsamlı Palyatif Bakım Merkezleri kurulacak.

Bahse konu merkezler 10-20 yatağa sahip olacak, en az 1 meşgale odası, 1 girişim veya muayene odası, hastaların televizyon izleyebileceği bir toplantı odası ve 1 mutfaktan oluşacaktır. Bunun yanı sıra en az 3 evde sağlık hizmeti ekibi görev alacak. Ayrıca hizmet sunumunda takım liderinin yönetiminde aktif olarak görev alacak uzmanlık dalları şu şekilde olacak: “İç Hastalıkları, Genel Cerrahi,Psikiyatri, Anestezi, Göğüs Hastalıkları, Fizyoterapi ve Sosyal Hizmet Uzmanı, Psikolog, Uzman Diyetisyen, Radyasyon Onkologu, Medikal Onkolog, Din Görevlisi.”