Afrika'dan bir adil ticaret hikâyesi

Sekiz yıl önce Etiyopyalı Bethlehem Tilahun Alemu geri kazanılmış maddelerden renkli ayakkabılar üretmeye karar verdi. Kullandığı malzemeler arasında eski otomobil lastikleri de vardı.

Bethlehem'in kurduğu SoleRebels adlı şirket kısa zamanda dünyanın önde gelen adil ticaret yanlısı ayakkabı üreticisi haline geldi ve Dünya Ticaret Örgütü'nden sertifika almaya hak kazandı.

Şu anda SoleRebels dünyanın 55 ülkesinde ürünlerini satıyor. Şirketin en çok satış yaptığı ülkeler Avusturya, Kanada, Japonya, İsviçre ve Amerika Birleşik Devletleri.

Bu başarılı şirketin hikayesi Bethlehem'in doğduğu fakir Zenabwork kasabasında başladı.

BBC'nin Afrika Rüyası adlı programına konuşan girişimci ''Annem ve babam çok çalışıyordu, ben de onları izleyerek büyüdüm. Babam elektrikçi annem ise bir hastanede çalışıyor. Onlar bana yaptığım işe herşeyimi vermeyi öğretti'' dedi.

Muhasebecilik eğitimi alan Bethlehem mahallesindeki bir çok yetenekli zanaatkarın işsiz olduğunu fark edince bir ayakkabı üretim atölyesi kurmaya karar vermiş.

Bethlehem ''Yetenekleri vardı ancak çalışmak için fırsat bulamıyorlardı'' diyor.

Girişimci bu dönemde gelişmiş devletlerin yeşil ürünlere olan ilgisini de keşfetmiş ve ürettikleri ayakkabıları Etiyopya dışındaki pazarlara satabilmek için fırsat kollamaya başlamış.

'Adil ticaret organizasyonuyuz'

Bethlehem şirketini ailesine ait 10 bin dolardan az sermaye ile başlatmış.

Şu anda 75 işçinin çalıştığı şirket ülkedeki 200 üreticiden mal satın alıyor.

Ayakkabı yapımında eski otomobil yastıklarını, doğal elyaf ve el yapımı kumaşlar kullanıyorlar.

Ayakkabıları tasarlarken ise bir zamanlar Etiyopyalı isyancıların giydiği Selate ve Barabasso sandaletlerinden esinleniyorlar.

Ancak tüm ayakkabılar oldukça modern görünüyor ve batılı müşterilerin zevklerine hitab ediyor.

Şirket hergün 800 çift ayakkabı üretiyor ve her ayakkabıyı 35 ila 95 dolar arasında bir fiyata satıyor.

Bethlehem ''İşlerimiz oldukça iyi gidiyor. Bu yıl 2 milyon dolar kazanmayı planlıyoruz. 2016 yılı için ise hedefimiz 20 milyon dolar. Bu yüzden çok çalışıyor ve üretimimizi artırmaya çalışıyoruz'' diyor.

Genç girişimci sözlerine ''Talep ortada. Bundan yararlanmalı ve hayallerimizi gerçekleştirmeliyiz'' diyerek devam ediyor.

Ancak Bethlehem sadece genişlemek adına her satıcı ile de iş yapmayacaklarının altını çiziyor.

Bethlehem ''İş yaptığımız insanlar konusunda oldukça seçiciyiz. Çünkü bu marka Etiyopya'yı ve Afrika'yı temsil ediyor. Bu yüzden büyümekte çok da aceleci davranmıyoruz'' diyor.

Ayakkabı üreticisi bazı batılı şirketlerin ürünlerini adil olmayan fiyatlara almaya çalışıyor olmasından da şikayetçi; ''Biz bir adil ticaret organizasyonuyuz, insanlar bu yüzden bizimle iş yapmak istiyor ancak bir yandan da fiyatları imkansız denilecek oranda düşürmeye çalışıyor. Bunu anlamakta zorlanıyorum.''

Bethlehem ''Adil ticaret organizasyonu olmak demek üreticiye hakettiği parayı vermek demek. Burada amaç benim kar etmem değil, gerçekten çalışmaya ihtiyacı olan zanaatkarların emeklerinin karşılığını alması'' diyor.

Şu anda RebelSole çalışanlarının tamamı ortalama bir Etiyopyalı kadar maaş alıyor.

Girişimci ''Çok fazla uyuduğum söylenemez ancak yaptığım işten zevk alıyorum'' diyor.

2011 yılında Bethlehem Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu'nda yılın Genç Global Lideri seçilmiş. Ayrıca RebelSoles Kenya'da verilen Afrika Girşimcilik Ödülleri'nin kazananlarından biri olmuş.

2012 yılının Ocak ayında ise Amerikan Forbes dergisi Bethlehem'i Afrika'nın en başarılı kadınlarından biri olarak göstermiş.

Bethlehem şimdi üretim tesislerini büyütmeyi ve çalıştırdığı işçi sayısını 300'e çıkarmayı planlıyor.

Yeni kurulacak fabrika da tamamen ekolojik olacak ve SoleRebel dünyanın ilk yeşil ayakkabı üreticisi olma ünvanını korumaya devam edecek.