Affedilmeyi bekliyorlar

Buslu olarak yurtdışına gönderilen yüksek lisans ve doktora öğrencileri devletin uyguladığı borç ödeme planındaki faizler yüzünden Türkiye’ye gelemiyor. Bir öğrencinin devletten aldığı 60 - 65 bin YTL burs, faizlerle 200 bin YTL’ye ulaşıyor.

Yeni üniversitelerin kurulmasıyla ortaya çıkan öğretim üyesi ihtiyacının karşılanması için 1992 yılında bir program hazırlandı. Dönemin YÖK Başkanı Prof. Dr. Mehmet Sağlam’ın hazırladığı program, öğretim üyesi ihtiyacının yurtdışında yetiştirilmesini öngörüyordu. Bu amaçla düzenlenen sınavı kazanan bini aşkın öğrenci hem yeni üniversitelerde asistan kadrosuna alındı hem de yurtdışında görevlendirildi.

1996 yılında YÖK’ün başına gelen Prof. Dr. Kemal Gürüz bir yıl sonra 28 Şubat süreciyle birlikte yurt dışındaki kimi öğrencilerin Türkiye aleyhinde faaliyetlerde bulundukları ve kendilerine tanınan sürede eğitimlerini tamamlayamadıkları gerekçesiyle uygulamaya son verdi ve öğrenciler geri çağırıldı. Yurtdışına giden öğrencilerin bir kısmı Türkiye’ye dönerken, bir kısmı her türlü mali külfeti göze alarak eğitimlerine devam etti.

ÇAĞRIYA UYMADILAR

YÖK’ün çağrısına uymayıp Türkiye’ye dönmeyen yaklaşık 3 bin gencin, aldıkları burslara astronomik faizler uygulandı. Hırsızlar, katiller, banka soyguncuları, devleti milyonlarca dolar dolandıranlar tereddütsüz affedilirken, Türkiye’nin kalkınmasına katkı sağlayacak beyinler görmezden gelindi. Bu yüzden binlerce genç, yurtdışında faiz sürgünü oldu.

ANKARA ÇARE ARIYOR

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), kimileri icralarla boğuşan faiz sürgünü bu gençlerin sorunlarına çözüm arıyor. MEB yetkilileri, bugün Maliye Bakanlığı yetkilileriyle Başbakanlık’ta bir araya gelerek borç faizlerinin silinmesini gündeme getirecek. Ayrıca dolar üzerinden ana borcun ödenerek, üzerine makul bir faizin eklenmesi de ele alınacak. Bugün ayrıntıları netleşecek düzenleme, kısa sürede Meclis gündemine getirilecek. Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik de faizlerle ilgili olarak “70-80 bin dolar ödediğimiz bir öğrencinin borcu, 1 milyon dolara ulaşmış” demişti.


Hortumcu değiliz

YURT dışında sürgün hayatı yaşayan gençler sorunlarını AKŞAM’a anlattı. Türkiye’ye dönmek istediklerini ancak bu şartlar altında bunun imkansız olduğunu söyleyen ‘sürgünler’, “Pek çoğumuz yoksul ailelerin çocuklarıyız. Kefillerimiz, ailelerimiz zor durumda. Bizler hortumcu, dolandırıcı değiliz. Borçlarımız affedilsin demiyoruz ama faizlerin düşürülmesini ve uygun ödeme planı hazırlanmasını istiyoruz” dediler

GENÇLER NE DİYOR?

Borç kıskacı- Evren Balta (City University of New York’ta fen alanında doktora yapıyor): “ABD’de beşinci yılımı doldurdum. Bebeğim oldu ve okulumu bir dönem dondurmak zorunda kaldım. MEB’e mazeretimi bildirerek, okulumu bir dönem uzatmak istediğimi söyledim. Bana doktoramı beş yılda alamazsam, borcumu ödemeye başlamam gerektiği söylendi. Tezimin, bana verilebilecek ek altı ay gibi sürede bitmesi gerekiyor. Şimdi hem çocuğumu büyütüp hem de tezimi yazacağım ve 150 bin dolar civarında bir bursu beş yıl içinde ödemem gerekiyor.”

Bedeli çok ağır-AHMET Pamuk (Columbia Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nde araştırmacı): “MEB tarafından 5 yıl içinde öğrenimimi tamamlayamadığım için başarısız sayıldım. Türkiye’ye geri çağrıldım. Ama eğitimimi kendi imkanlarımla tamamladım ve geri dönmedim. Türkiye’ye dönmek istiyorum. Birkaç üniversiteden de teklif aldım ama borcumuzun karşılığı olarak bizlerden istenen faizler o kadar astronomik ki, ülkeme dönmemin imkanı yok.”

Dönüş yolumu tıkadılar-Kürşad Öney (IBM Genel Merkezi’nde üst teknik kurulunda çalışıyor): ABD’DE Purdue Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği dalında lisans eğitimine başladım. IBM’de staj yapmak için bir süre bursumu dondurdum. 2000’de Teksas Üniversitesi’nden burs alarak yüksek lisans yaptım. Çalışmaya başladıktan sonra bursuma mukabil gelen borcumun çıkarılmasını devletten istedim. Devlet bana 25 Mart 2002’de 68 bin YTL anapara, 35 bin YTL de ceza olmak üzere, toplam 103 bin YTL borç çıkardı ve ödemem için dört yıldan kısa bir sûre verdi. Kazandığım bütün parayı kullanarak, ailemden ve arkadaşlarımdan borç bularak iki yılda borcumu ödedim. Ancak 2004’te bana astronomik bir faiz hesabı çıkarıldı. 94 bin YTL faiz borcum varmış. Sırf 2002-2003 yılı arasında geçen bir yılda, 49 bin YTL faiz borcu birikmişti. Dört yıl boyunca 103 bin YTL borcu ödedikten sonra bir 100 bin YTL daha ödeyecek gücüm yok. Türkiye’de alacağım maaşla borcu ödemem imkânsız. Bu nedenle dönemem.”