Adnan Menderes neden kaçtı?
Abone olYıl: 1952. 17 yaşında bir genç Türkiye'yi sarsan kurşunları sıktı. Öyleki Menderes'i korku sardı. Neler olmuştu?
Selahattin KINALI
İnternethaber-17 yaşında katil olmayı göze almıştı o da. Tıpkı Hirant Dink suikastının sanığı 17 yaşındaki Ogün Samast gibi. Ama o şanslıydı, 5 kurşunla vurduğu adam ölmemişti ve ömür boyu taşıyacağı 'katil' damgasını yemekten kurtulmuştu.
Vurduğu adam gazeteci Ahmet Emin Yalman'dı. Yıl 1952. Adı Hüseyin Üzmez. Bugünün Vakit gazetesinin köşe yazarı. Röportaja başlamadan , Üzmez'in tüm hayatının şifresi olan bir kavramı, Demokles'e alternatif olarak başucumuzda sallayalım: Samimiyet.
YALMAN'I NASIL VURDU?
-Yıl 1952. 17 Yaşındaki bir çocuk hangi yılı yaşardı o yıllar?
-Babam çok kabadayı bir adamdı. Osmanlı'ya hizmet etmiş birçok defalar
idamlardan kurtulmuş bir efsaneydi babam. Yurt ve memleket sevgisi
öyle hesapsız girmiş ki içimize, tarif edilemez.
-Bu tarifsiz sevgi mi namlunuzun ucuna bir gazeteciyi yerleştiren?
-(gülerek) Tabi ki değil. O zamanlar sık sık Necip Fazıl (Büyük Doğu
dergisi) okuyorum. Necip Fazıl aklına taktığı herkesi sivri kalemine
dolayıp eleştiriyor. Ben de 15 yaşlarında filan okumaya başlamışım
Fazıl'ı. Hatta üstat bir yazısında ' o kadar yazıyoruz çiziyoruz
gençlikte hareket yok, tek bir mantar tabancası bile patlamadı' demiş. Bir başka yazısında da 'bir davanın büyüklüğü toprak üzerine döktüğü
kanla ölçülür' diyordu. Çocuğuz daha, kanımız da yerinde duracak gibi
değil. Aldım elime silahı postanenin önünde 6 el ateş ettim. 5 kurşun
isabet etti rahmetli Yalman'a. Öldü diye bıraktım 6. kuşunu da havaya
sıktım. Cahilliğe bakar mısınız.
ADNAN MENDERES KAÇMIŞ
-Sonra?
Sonra yakalandım hemen. Duyduğuma göre o sırada Malatya'da olan Adnan Menderes şeriatçılar Malatya'yı bastı korkusuyla hemen otomobiline atlayıp panik halde kaçmış Malatya'dan. Bilmiyorlar ki tıfıl bir çocuk hepi topu.
-Hirant Dink suikastçısı Ogün Samast da mı tıfıl çocuk? Aranızda 17 yaş dışında benzerlikler var mıydı?
-Aramızda benzerlikler çok elbette. Ben inanıyorum ki o çocuğun da akıl
hocaları var. O yaştaki çocuk tek başına çıkıp Ahmet Emin'i, Hırant'ı
vurmaz.
-Kim olabilir bu akıl hocaları?
-Başbakan da söyledi ya işte. Bu işlerin ucu orduya kadar dayanır ve
kimse düğümü çözemez.
-Ogün Samast hangi düşünceyle bu suikastı yaptı sizce?
-En baştan şunu söylemek isterim. Ben hayatım boyunca ne kadar
Trabzonlu tanıdıysam hepsi yiğit ve mert insanlardı. Yanlış yaptıkları
çok oluyor elbette ama benim için bir insanı belirleyen en önemli
kıstas onun samimiyetidir. Trabzonlular çok samimi, memleketine ve
dinine hesapsız bağlı, gözü pek ve risk almayı seven insanlar. Ben
Trabzonluların solcularında komunistlerinde bile tek bir çürük adama
rastlamadım. Bu ülkenin en geri kalmış bölgesi aslında Karadeniz'dir
ama ağızlarını açmazlar. Niye biliyor musunuz? Memleketin bir sürü
sorunu var bir de biz dert olmayalım. İşte bu sessizliği devlet
maalesef iyi okuyamamıştır.
-Dediğiniz gibiyse Trabzonlular;Ogün Samast , Hirant Dink gibi saygın bir gazeteciyi neden öldürsün?
-İşte tam da bu samimiyet nedeniyle. Birileri Ogün ve azmettiricisi
olduğu söylenen ama benim inanmadığım Yasin Hayal'in samimiyetlerini
kullanmış ve onlara tetiği çektirmiştir. Ama o birilerinin bulunacağına zerre kadar inancım yok. Bir yere kadar gider orada biter bu iş.
-Size göre neden Trabzon? Ya da şöyle sormalı sayın Üzmez, sıkça dile getirildiği gibi Trabzon sizce de 'seçilmiş' bir hedef mi?
-Kesinlikle öyle. Trabzon Kafkaslara, İran'a açılan kapısı Dünya'nın.
ABD'nin bölgeye olan ilgisini biliyoruz. Trabzonlular çok uyanık olmak
zorundalar. Zira Trabzon bugünkü coğrafi durumu nedeniyle Dünya'nın
ikinci ORTADOĞU'su olmaya adaydır. Bu durum Rusya'nın da işine geldiği
için sesini çıkarmayacaktır. Çeçenistan, Abhazya, Osetya, Azerbaycan,
İran ve Gürcistan 'sorunlarının' patlamaya hazır bomba gibi beklendiği
bir coğrafyada Trabzon en önemli merkez olarak öne çıkıyor.
Trabzonlular çok uyanık olmak zorundadır.Tabi ki Türkiye'miz de.
MAHİR ÇAYAN SAMİMİYDİ
-Siz Ankara Hukuk mezunusunuz. O günlerden bakınca bugünü nasıl
görüyorsunuz? Mahir Çayan ve Deniz Gezmiş'lerle tanıştınız, hatta
Abdullah Öcalan'la. Nedir o günle bugün arasındaki en büyük fark?
-Samimiyet. O günlerin solcusu da sağcısı da samimiydi. Şimdi herkes
hesap peşinde. Ben o yıllarda öğrenci lideriydim ve bizim gruptan
birini Mahir Çayan'ın peşine taktım. Bu 'elemanım' daha sonra İstanbul
valiliği de yapan Rıdvan Yenişen'di. Yenişen bana bir rapor halinde
verdi Mahir dosyasını. Çok samimi ve efendi biriydi Mahir Çayan. Öyle insanlar kalmadı. Hatta o sıralarda Abdullah Öcalan'ın arkasına da
birini takmıştım; 5 vakit namaz kılan kendi halinde bir Kürt arkadaş!
DENİZ GEZMİŞ'İ KAÇIRMAK İSTEDİ
-Deniz Gezmiş ve arkadaşları asılırken nasıl tepki verdiniz?
-Ben dönem Deniz'in arkadaşlarıyla ilişki kurup, gerekirse ben yardım
edeceğim ama mutlaka bulalım bu çocukları ve kaçıralım dedim, çünkü
idam edileceklerini anlamıştım
-Nerden anladınız?
-O dönem hapiste bulunan Behice Boran, Mehmet Ali Aybar ve 15
arkadaşları birden bire serbest bırakılmıştı. O an anladım ki bu
çocukları idam edecekler. Hemen harekete geçtim ama maalesef bizden
önce devlet buldu onları ..
-Buldu ve idam etti. Sizin saflarda yer alan Baki Tuğ'un da katkısı
oldu mu bu idamlara?
-Baki Tuğ olmasa başka biri de osla bu idamlar kaçınılmazdı. Ben yüzü
cami içi kilise adamları hiç sevmedim, sevemedim. Bir vesileyle bir
ortamda bulunduğumuz Baki Tuğ'a ' sen eli kanlı bir adamsın' dedim,
cevap bile veremedi.
ERMENİLERİ KÜRTLER ZULMETTİ
-Tekrar Hirant Dink cinayetine dönersek..
-Bak ben sana bir şey diyeyim. Türk devleti Ermeni sorununda hep kaçak
güreşiyor. Herkes bilir ki Ermeni zulmünü Kürtler yapmıştır. Ama
Hirant'ın cenazesine bakıyorsun Kürt- Ermeni kardeş, Türkler düşman!
Ermeniler en başta Talat Paşa'ya teşekkür borçlular, ama tarih bunu
yazmaz, yazamaz
-Nasıl yani sayın Üzmez!
-Kürt aşiretlerinin saldırıları öylesine yoğunlaşmıştı ki, acil bir tehcir yasası çıkarılmazsa Anadolu'da tek bir Ermeni bile kalmayacaktı. Talat Paşa; iki elinde pimi çekilmiş iki el bombasıyla Meclis'i tehdit etti ve bu Tehcir Yasası'nı çıkardı. Bu yasa çıkmasaydı Hirant Dink'in ailesi de katledilmiş olabilirdi. Bu gerçeği diasporası da bilir Ermenistanı'da içimizdekiler de, ama kimsenin işine gelmez.
-Vakit gibi Radikal bir gazetede yazıyor olmak bir sınırlanmışlık
duygusu oluşturuyor mu?
-Hayır öyle bir duyguya hiç kapılmadım. Türkiye'de her şey yanlış
algılanıyor aslında. Herkes Kemalistleri din düşmanı olarak algılıyor,
oysa ben atalarımdan biliyorum ki Mustafa Kemal'in alnı secde görmüş bir alındır. Kemalistler dine değil dinciye düşman, arada öyle büyük fark var ki.
-Teşekkür ederim. Son söz!?
-Siyasi, ahlaki, dinsel duruşumuz ne olursa olsun; lütfen samimi olalım
ve kardeşliğe hizmet edelim. Aksi halde emperyalizmin uşağı oluruz. //
İnternethaber-17 yaşında katil olmayı göze almıştı o da. Tıpkı Hirant Dink suikastının sanığı 17 yaşındaki Ogün Samast gibi. Ama o şanslıydı, 5 kurşunla vurduğu adam ölmemişti ve ömür boyu taşıyacağı 'katil' damgasını yemekten kurtulmuştu.
Vurduğu adam gazeteci Ahmet Emin Yalman'dı. Yıl 1952. Adı Hüseyin Üzmez. Bugünün Vakit gazetesinin köşe yazarı. Röportaja başlamadan , Üzmez'in tüm hayatının şifresi olan bir kavramı, Demokles'e alternatif olarak başucumuzda sallayalım: Samimiyet.
YALMAN'I NASIL VURDU?
-Yıl 1952. 17 Yaşındaki bir çocuk hangi yılı yaşardı o yıllar?
-Babam çok kabadayı bir adamdı. Osmanlı'ya hizmet etmiş birçok defalar
idamlardan kurtulmuş bir efsaneydi babam. Yurt ve memleket sevgisi
öyle hesapsız girmiş ki içimize, tarif edilemez.
-Bu tarifsiz sevgi mi namlunuzun ucuna bir gazeteciyi yerleştiren?
-(gülerek) Tabi ki değil. O zamanlar sık sık Necip Fazıl (Büyük Doğu
dergisi) okuyorum. Necip Fazıl aklına taktığı herkesi sivri kalemine
dolayıp eleştiriyor. Ben de 15 yaşlarında filan okumaya başlamışım
Fazıl'ı. Hatta üstat bir yazısında ' o kadar yazıyoruz çiziyoruz
gençlikte hareket yok, tek bir mantar tabancası bile patlamadı' demiş. Bir başka yazısında da 'bir davanın büyüklüğü toprak üzerine döktüğü
kanla ölçülür' diyordu. Çocuğuz daha, kanımız da yerinde duracak gibi
değil. Aldım elime silahı postanenin önünde 6 el ateş ettim. 5 kurşun
isabet etti rahmetli Yalman'a. Öldü diye bıraktım 6. kuşunu da havaya
sıktım. Cahilliğe bakar mısınız.
ADNAN MENDERES KAÇMIŞ
-Sonra?
Sonra yakalandım hemen. Duyduğuma göre o sırada Malatya'da olan Adnan Menderes şeriatçılar Malatya'yı bastı korkusuyla hemen otomobiline atlayıp panik halde kaçmış Malatya'dan. Bilmiyorlar ki tıfıl bir çocuk hepi topu.
-Hirant Dink suikastçısı Ogün Samast da mı tıfıl çocuk? Aranızda 17 yaş dışında benzerlikler var mıydı?
-Aramızda benzerlikler çok elbette. Ben inanıyorum ki o çocuğun da akıl
hocaları var. O yaştaki çocuk tek başına çıkıp Ahmet Emin'i, Hırant'ı
vurmaz.
-Kim olabilir bu akıl hocaları?
-Başbakan da söyledi ya işte. Bu işlerin ucu orduya kadar dayanır ve
kimse düğümü çözemez.
-Ogün Samast hangi düşünceyle bu suikastı yaptı sizce?
-En baştan şunu söylemek isterim. Ben hayatım boyunca ne kadar
Trabzonlu tanıdıysam hepsi yiğit ve mert insanlardı. Yanlış yaptıkları
çok oluyor elbette ama benim için bir insanı belirleyen en önemli
kıstas onun samimiyetidir. Trabzonlular çok samimi, memleketine ve
dinine hesapsız bağlı, gözü pek ve risk almayı seven insanlar. Ben
Trabzonluların solcularında komunistlerinde bile tek bir çürük adama
rastlamadım. Bu ülkenin en geri kalmış bölgesi aslında Karadeniz'dir
ama ağızlarını açmazlar. Niye biliyor musunuz? Memleketin bir sürü
sorunu var bir de biz dert olmayalım. İşte bu sessizliği devlet
maalesef iyi okuyamamıştır.
-Dediğiniz gibiyse Trabzonlular;Ogün Samast , Hirant Dink gibi saygın bir gazeteciyi neden öldürsün?
-İşte tam da bu samimiyet nedeniyle. Birileri Ogün ve azmettiricisi
olduğu söylenen ama benim inanmadığım Yasin Hayal'in samimiyetlerini
kullanmış ve onlara tetiği çektirmiştir. Ama o birilerinin bulunacağına zerre kadar inancım yok. Bir yere kadar gider orada biter bu iş.
-Size göre neden Trabzon? Ya da şöyle sormalı sayın Üzmez, sıkça dile getirildiği gibi Trabzon sizce de 'seçilmiş' bir hedef mi?
-Kesinlikle öyle. Trabzon Kafkaslara, İran'a açılan kapısı Dünya'nın.
ABD'nin bölgeye olan ilgisini biliyoruz. Trabzonlular çok uyanık olmak
zorundalar. Zira Trabzon bugünkü coğrafi durumu nedeniyle Dünya'nın
ikinci ORTADOĞU'su olmaya adaydır. Bu durum Rusya'nın da işine geldiği
için sesini çıkarmayacaktır. Çeçenistan, Abhazya, Osetya, Azerbaycan,
İran ve Gürcistan 'sorunlarının' patlamaya hazır bomba gibi beklendiği
bir coğrafyada Trabzon en önemli merkez olarak öne çıkıyor.
Trabzonlular çok uyanık olmak zorundadır.Tabi ki Türkiye'miz de.
MAHİR ÇAYAN SAMİMİYDİ
-Siz Ankara Hukuk mezunusunuz. O günlerden bakınca bugünü nasıl
görüyorsunuz? Mahir Çayan ve Deniz Gezmiş'lerle tanıştınız, hatta
Abdullah Öcalan'la. Nedir o günle bugün arasındaki en büyük fark?
-Samimiyet. O günlerin solcusu da sağcısı da samimiydi. Şimdi herkes
hesap peşinde. Ben o yıllarda öğrenci lideriydim ve bizim gruptan
birini Mahir Çayan'ın peşine taktım. Bu 'elemanım' daha sonra İstanbul
valiliği de yapan Rıdvan Yenişen'di. Yenişen bana bir rapor halinde
verdi Mahir dosyasını. Çok samimi ve efendi biriydi Mahir Çayan. Öyle insanlar kalmadı. Hatta o sıralarda Abdullah Öcalan'ın arkasına da
birini takmıştım; 5 vakit namaz kılan kendi halinde bir Kürt arkadaş!
DENİZ GEZMİŞ'İ KAÇIRMAK İSTEDİ
-Deniz Gezmiş ve arkadaşları asılırken nasıl tepki verdiniz?
-Ben dönem Deniz'in arkadaşlarıyla ilişki kurup, gerekirse ben yardım
edeceğim ama mutlaka bulalım bu çocukları ve kaçıralım dedim, çünkü
idam edileceklerini anlamıştım
-Nerden anladınız?
-O dönem hapiste bulunan Behice Boran, Mehmet Ali Aybar ve 15
arkadaşları birden bire serbest bırakılmıştı. O an anladım ki bu
çocukları idam edecekler. Hemen harekete geçtim ama maalesef bizden
önce devlet buldu onları ..
-Buldu ve idam etti. Sizin saflarda yer alan Baki Tuğ'un da katkısı
oldu mu bu idamlara?
-Baki Tuğ olmasa başka biri de osla bu idamlar kaçınılmazdı. Ben yüzü
cami içi kilise adamları hiç sevmedim, sevemedim. Bir vesileyle bir
ortamda bulunduğumuz Baki Tuğ'a ' sen eli kanlı bir adamsın' dedim,
cevap bile veremedi.
ERMENİLERİ KÜRTLER ZULMETTİ
-Tekrar Hirant Dink cinayetine dönersek..
-Bak ben sana bir şey diyeyim. Türk devleti Ermeni sorununda hep kaçak
güreşiyor. Herkes bilir ki Ermeni zulmünü Kürtler yapmıştır. Ama
Hirant'ın cenazesine bakıyorsun Kürt- Ermeni kardeş, Türkler düşman!
Ermeniler en başta Talat Paşa'ya teşekkür borçlular, ama tarih bunu
yazmaz, yazamaz
-Nasıl yani sayın Üzmez!
-Kürt aşiretlerinin saldırıları öylesine yoğunlaşmıştı ki, acil bir tehcir yasası çıkarılmazsa Anadolu'da tek bir Ermeni bile kalmayacaktı. Talat Paşa; iki elinde pimi çekilmiş iki el bombasıyla Meclis'i tehdit etti ve bu Tehcir Yasası'nı çıkardı. Bu yasa çıkmasaydı Hirant Dink'in ailesi de katledilmiş olabilirdi. Bu gerçeği diasporası da bilir Ermenistanı'da içimizdekiler de, ama kimsenin işine gelmez.
-Vakit gibi Radikal bir gazetede yazıyor olmak bir sınırlanmışlık
duygusu oluşturuyor mu?
-Hayır öyle bir duyguya hiç kapılmadım. Türkiye'de her şey yanlış
algılanıyor aslında. Herkes Kemalistleri din düşmanı olarak algılıyor,
oysa ben atalarımdan biliyorum ki Mustafa Kemal'in alnı secde görmüş bir alındır. Kemalistler dine değil dinciye düşman, arada öyle büyük fark var ki.
-Teşekkür ederim. Son söz!?
-Siyasi, ahlaki, dinsel duruşumuz ne olursa olsun; lütfen samimi olalım
ve kardeşliğe hizmet edelim. Aksi halde emperyalizmin uşağı oluruz. //