Adıyaman'daki binalar, betonda kullanılan büyük taşlar yüzünden göçmüş

Kahramanmaraş merkezli 2 depremin ardından İstanbul Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, deprem bölgesinde çöken binalarda inceleme yapmak üzere Tekirdağ Cumhuriyet Başsavcılığı'ndan uzman ekip istedi. Talep üzerine Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümü'nden öğretim üyesi inşaat mühendisi Dr. Ahmet Bal'ın da aralarında olduğu mimar, inşaat ve jeoloji mühendislerinden oluşan 10 kişilik heyet, Adıyaman'a gitti. Akademisyenler, çöken binalarda inceleme yapıp numuneler aldı, hazırladıkları raporu da Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na sundu.

"Yapı stoku maalesef çok eski"

Dr. Ahmet Bal, görevlendirildikleri Adıyaman merkez ve ilçelerinde 8 gün boyunca binaların enkazını incelediklerini söyledi. Yapıların yıkım sebebini tespite çalıştıklarını belirten Bal, Adıyaman'da 1500'e yakın ağır enkaz bulunduğunu, kendilerinin 200 binayı inceleyip, kanıtları ve bilimsel verileri topladıklarını kaydederek, "En önemlisi aslında şöyle, eksiklik, yapı stokumuz maalesef çok eski. İncelediğimiz yapıların yüzde 95'i, 1998'in öncesinde yapılmış. Tabi ki bunlar yönetmeliğin gereklerine sahip değildi. Örneğin beton malzemeyle ilgili, özellikle yapısal tasarımla ilgili özellikleri, bunlar eksik olduğu için yıkım bu kadar yoğun oldu. Mesela bölgede TOKİ'nin yaptığı binalarda, bazılarında çatlak bile yoktu ama bu 1998 öncesindeki yapılan yapılar maalesef bu kadar büyük yıkımın yaşanmasına yol açtı" dedi.

"Büyük taşlar demirle betonun arasındaki aderansı engelledi"

Dr. Ahmet Bal, inceledikleri binalarda bilinenin aksine deniz kumu olmadığını belirterek, "Binaları yıkan sebep bizim agre dediğimiz beton içerisindeki taşlar. Bunların belli boyutta olması lazım. Donatı aralığını yani 2 santimetreyi geçmemesi lazım. Bizim gördüğümüz 7-8, 10 santim çapında elenmeden kullanılmış agregalar vardı. Bu agrelar betonarmenin en temel ilkesi, betonla çeliğin bir aderansıdır. Taş büyük olunca aderans sağlanmıyor ve maalesef beton vazifesini gerçekleştirmiyor. Bunun önemli bir sebebi de yapıların aniden göçmesine yol açıyor. Yani kolon boyutunda vesaire bir eksiklik olsa belki farklı bir göçme mekanizması olur ama burada elenmeden kullanılan, bilinçli kullanılmayan büyük taşlar demirle betonun arasındaki aderansa engellediğinden yapıların ani bir şekilde göçmesine yol açmıştır" diye konuştu.