ABD'ye Orta Asya'dan çekil çağrısı
Abone olŞangay İşbirliği Örgütü zirvesinde gündem, Amerika Birleşik Devletleri'nin bölgedeki giderek artan etkinliğine odaklandı.
ABD yönetiminin Orta Asya'daki ağırlığını eritmeye çalışan Rusya
ve Çin'den yeni adım. Dört yıl önce Çin'in girişimiyle kurulan
Şangay İşbirliği Örgütü, ABD'ye Orta Asya'daki üslerini kapatma ve
bölgedeki askerlerini çekme çağrısı yaptı. Rusya, Çin, Kazakistan,
Kırgızistan, Özbekistan ve Tacikistan liderleri Kazakistan'ın
başkenti Astana'da buluştu. Liderler kabul ettikleri ortak
bildiride, ABD önderliğindeki koalisyon güçlerine Orta Asya'daki
üslerini kapatmak için tarih belirleme çağrısı yaptı. "Ültimatom
değil" Sonuç bildirisinde koalisyon güçlerinin Afganistan'a
istikrar getiren faaliyetlerinden övgüyle söz ediliyor, ancak
devamında, "Afganistan'daki terörle mücadele kampanyasında aktif
askeri operasyonlar tamamlanırken, Şangay İşbirliği Örgütü üyesi
olan ülkelerdeki geçici altyapının kullanımının ve askeri varlığın
sona ermesi için tarih belirlenmesini talep eder" deniliyor. ABD
ordusu, Afganistan'da savaşan birliklerine destek amacıyla yaklaşık
dört yıl önce Özbekistan ve Kırgızistan'da üsler açmıştı. Rusya ve
Çin'in bu üslerden açıkça rahatsız olduğu biliniyor. Rus
hükümetinin dış politika danışmanlarından Sergey Prihodko,
bildirinin bir ültimatom olmadığını, ancak ABD'lilerin bölgede daha
ne kadar kalacağını bilmek istediklerini söyledi. İkinci sorun
kadife devrimler Görüş ayrılığının görüldüğü bir diğer nokta da,
son dönemde eski Sovyet Cumhuriyetleri'nde peş peşe meydana gelen
halk hareketleri. ABD ve Rusya burada da karşı kamplarda yer
alıyor. Gürcistan, Ukrayna ve sonra da Kırgızistan'daki devrimler
ve bu devrimlerde ABD'nin etkisi, bölgede uzun süredir iktidarda
olan diğer liderleri rahatsız etmiş durumda. Son olarak
Özbekistan'ın Andican kentinde patlak veren olaylar, bir kez daha
ABD ile Rusya ve Çin'i karşı karşıya getirdi. ABD yönetimi, Özbek
hükümetiyle iyi ilişkilerine rağmen Andican'daki olayları
eleştirmekten geri durmadı. Rusya ve Çin ise, Özbek lider İslam
Kerimov'u destekleyen açıklamalar yaptı.