ABD'nin iştahını kabartan tablo
Abone olABD'nin Irak operasyonunun altında yalnızca silahsızlanma var sanıp aldanmayın. Petrol, doğalgaz, tarımsal arazi asıl iştah kabartanlar.
Irak'ın 3 trilyon metreküp ispatlanmış doğalgaz rezervi ile
dünyada onuncu sırada yer aldığı, Ortadoğu ülkelerine göre tarımsal
potansiyeli olan Irak topraklarının yüzde 12'sinin ekilebilir arazi
durumunda olduğu kaydedildi. İHA muhabirinin UNICEF ve FAO
raporlarına göre derlediği bilgilere göre, BM ambargosu sayesinde
bugüne kadar 500 binden fazla çocuğun öldüğü Irak'ta her gün
ortalama 250 kişi ambargo sonucu hayatını kaybediyor. Savaştan
sonra, Iraklı çocukların yüzde 23'ü gelişme büyüme bozukluğu
gösterirken, bu rakam savaş öncesinin iki misli durumda. Çocuk
ölümünün 5 kat arttığı Irak'ta halkın sadece yüzde 41'i temiz su
kullanabiliyor. Okulların yüzde 83'ünün yıkık olduğu Irak'ta su ve
kanalizasyon şebekeleri tahrip edilmiş halde. Kanalizasyon
sularının ülkenin tek su kaynağı olan Dicle Nehri'ne aktarılması
sonucu kolera, tifo, tifüs ve hepatit vakaları patlamış durumda.
GELİRİN YÜZDE 95'İ PETROLDEN Ekonomisi petrole dayanan Irak'ta
döviz gelirlerinin yüzde 95'i petrolden sağlanıyor. Petrolden elde
edilen gelirler 1980'li yıllarda savaş harcamalarında kullanıldı.
İran ile yapılan savaşın faturası 100 milyar dolar olurken, 1988
yılında savaş sona erdiğinde petrol gelirleri ülkenin yeniden imarı
için önemli bir kaynak durumuna geldi. Ancak 1990 yılında Kuveyt'in
işgal edilmesi sonrasında BM müdahalesi ve ambargo kararı Irak
ekonomisini felç etti. Savaş yılları boyunca Irak savunma
harcamalarını karşılamak için yoğun bir şekilde dış borçlanmaya
gitti. Irak ekonomisi, uygulanan ambargonun 1997 yılında BM Petrol
Karşılığı Gıda, İlaç ve İnsani İhtiyaç Maddeleri Programı
kapsamında hafifletilmesi sayesinde büyüme sürecine girdi. Ancak
Gayri Safi Milli Hasıla 2001 yılında yüzde 6 oranında daralarak
28.5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Irak'ta petrol, kimya,
tekstil, inşaat mazlemeleri ve işlenmiş gıda sanayi bulunuyor.
Petro kimya rafineri, tarım makinaları, kimya, demir-çelik, gıda,
ilaç, elektrikli, makine, inşaat malzemeleri ve tekstil başta olmak
üzere sanayi tesisleri, yedek parça, yarı mamul ve hammade
sağlanamaması sebebiyle çok düşük kapasitelerde çalıştırılıyor.
IRAK'TA PETROL REZERVİ Irak 112 milyar varil petrol rezervi ile
Suudi Arabistan'dan sonra ispatlanmış en büyük petrol rezervine
sahip bulunuyor. Kuveyt'in işgali sırasında petrol üretimi günlük
300 bin varile kadar düştü. Üretim, 1997 yılında petrol karşılığı
gıda ve ilaç, insani ihtiyaç maddeleri programı çerçevesinde arttı.
1998 yılında günlük 2.11 milyon varile, 1999 yılında 2.52 milyon
varile yükseldi. 2000 yılının sonunda 2.56 milyon varile ulaştı.
Üretimin 500 bin varili günlük iç tüketime giderken, gayriresmi
yollarla da Ürdün, Suriye ve Basra Denizi'nden günde 200 bin varil
ihracat yapılıyor. DOĞALGAZ REZERVİ VE TARIM Irak 3 trilyon
metreküp ispatlanmış doğalgaz rezervi ile dünyada 10'ncu sırada yer
alıyor. Ancak aylık olarak 300 milyon kübik feet doğalgaz üretimi
yapılıyor. Öte yandan, Ortadoğu ülkelerine göre önemli bir tarımsal
potansiylei olan Irak'ın topraklarının yüzde 12'si ekilebilir
durumda. Bu topraklarda buğday, arpa, pirinç, pamuk, hurma ve
çeşitli sebze üretimi yapılıyor. Uygunanan ambargo sebebiyle tarım
üretiminde hayati öneme haiz gübre, tarımsal ilaçlar ve çeşitli
tarım aletleri ithalatı gerçekleştirilemediği için üretim olumsuz
etkileniyor. Ülke topraklarının yüzde 9 oranındaki meralarında
sığır ve koyun besiciliği yapılıyor. Irak'ta yaklaşık 45 bin 550
kilometre civarındaki karayolu bulunuyor. Otoyol ve çift yol olmak
üzere iyi bir karayolu altyapısı bulunan Irak'ta 2 bin 32
kilometrelik demiryolu ağı da bulunuyor. Demiryolları gerekli bakım
ve onarımı yapılamadığı için verilmli olarak işletilemiyor. Ülkeye
denizyonu ile üç liman, havaalanı sayısı ise 113 olarak tespit
edildi. Ham petrol için 4 bin 350 kilometrelik, petrol ürünleri
için 725 kilometre doğalgaz için bin 360 kilometrelik boru hattı
bulunuyor.