ABD'den Türkiye'ye yeni talep

Yürütülen müzakerelerde ABD yetkilileri, askeri literatürde 'Force Major' (Acil ve İvedilikli Durum Şerhi) olarak adlandırılan bir mesajla Türkiye'den hava geçiş iznini kapsayan tezkerenin üslerin kullanımını içerecek şekilde uygulanmasını istedi. Dışişleri Bakanlığı, Genelkurmay yetkilileri ile ABD'li yetkililer arasında yürütülen müzakerelerde yeni bir gelişme yaşandı. ABD, Irak operasyonunun planlanandan farklı gelişmesi nedeniyle Türkiye'den yeni bir talepte bulundu. Kara harekatında büyük bir direnişle karşılaşan ve zaiyat veren ABD, Türk tarafına 'Force Major' (Acil ve İvedilikli Durum Şerhi) içeren bir mesaj iletti. ABD, Hükümet'in Meclis'ten aldığı ve yabancı ülke uçaklarına Türk hava sahasının kullandırılmasını öngören tezkerenin, Irak harekatına katılan uçakların Türkiye'de bulunan ABD üslerinin kullanımını içerecek şekilde uygulanmasını talep etti. Türk tarafı bu talep üzerine ilk etapta Türkiye'deki üslerin yardım ve destek amacıyla zaten kullanıldığını, bu kapsamda İncirlik'e iki kez isabet almış uçağın zorunlu iniş yaptığını, yaralı askerlerin de üslere inen ve üslerden kalkan uçaklarla taşınabildiğini iletti. Türk tarafı, üslerin saldırı ve bombardıman amacıyla kullanılması için üçüncü bir tezkere gerektiğini ABD tarafına bildirdi. Türk Hükümeti, böyle bir kararın iktidar olan bir parti açısından siyasi riskler taşıdığına dikkat çekerek, bu amaçla hazırlanan önceki tezkerenin tartışmalı bir şekilde TBMM'de kabul edilmediğini aktardı. ABD İLE PAZARLIK KAPISI AÇILDI Türkiye'ye bu talebin iletilmesinin ardından ABD Başkanı George W. Bush'un Kongre'den istediği 74.7 milyar dolarlık ek savaş bütçesi kapsamında Türkiye'ye 1 milyar dolar hibe ya da 8.5 milyar dolar kredi verilmesinin söz konusu olduğu açıklandı. Bu gelişmeler üzerine ABD'nin talebi hükümet tarafından değerlendirmeye alındı. Hükümet, savaşın durumu ve siyasi gelişmelere göre izlenecek yolu tespit edecek. Bu kapsamda Anayasa'nın 92. maddesinde belirtilen şartların uygun olup olmadığı belirlenecek. Yürütülen müzakerelerde Türkiye ile ABD arasında karşılıklı olarak bir güven sorunu yaşanıyor. Türkiye, ABD'nin Kuzey Irak'taki Kürt gruplara verilen sözler ve bunların kapsamından endişe duyarken, bu endişelerin temelini Kuzey Irak'ta bağımsız bir Kürt devletinin kurulması oluşturuyor. ABD ise, Türkiye'nin Kuzey Irak'a asker gönderme isteğinin altında, Türk yetkililerinin Türkiye'nin kendi güvenliği, kontrolsüz göçün önlenmesi ve insani yardım amacıyla bunu istediği yönündeki beyanlarına rağmen, başka nedenler arıyor. ABD, bütün açıklamalara rağmen Türkiye'nin Irak'ta bazı şehirleri ele geçirme niyeti taşımasından kuşku duyuyor. İki taraf arasında yaşanan güvensizlik, müzakerelerin hızlı bir şekilde ilerlemesini engelliyor.