ABD'de lobicilik skandalı

ABD'de ''Washington'ı satın alan adam'' olarak anılan lobici Jack Abramoff'un, iş yaptığı şirketlerin işini kolayca yürütmek için aralarında bir düzine Kongre üyesi ve bazı bakanlık çalışanlarının da bulunduğu birçok kişiye rüşvet verdiğini itiraf etmesi, başkentin köklü lobicilik faaliyetine ciddi darbe oldu. Skandal, Washington'ın en parlak, en başarılı lobicileri arasında yer alan Abramoff'un, iki yıl kadar önce, çeşitli Kızılderili gruplarının haklarını savunmak üzere usulsüz bir şekilde 82 milyon dolardan fazla para aldığının ortaya çıkmasıyla başlarken, dolandırıcılığın boyutları bugün çok daha büyük noktalara ulaşmış bulunuyor. Şimdilik sadece Cumhuriyetçi Parti Ohio Milletvekili Christopher Ney'in adı, Abramoff skandalında yer alırken, en azından bir düzine kadar Temsilciler Meclisi üyesinin adının da bu skandala karışması bekleniyor. Washington'daki gözlemcilere göre, 9 ila 11 yıl arasında hapis cezası ve 20 milyon dolardan fazla para cezasına çarptırılması ihtimali bulunan Abramoff ile patlak veren skandalın ardından, bundan sonra Kongre üyelerinin, usullere uygun olsa bile lobicilerden para, seyahat, hediye veya yemek daveti almaları büyük bir risk olarak görülecek. Amerikan kamuoyunun Kongre üyelerinin birçoğunun yolsuz olduğuna inandığı göz önüne alınarak, skandalın, Washington geleneği olan lobicilik faaliyetine ciddi darbe vurduğu değerlendirmesi yapılıyor. Jack Abramoff, soruşturmayı yürüten savcılar ve FBI'a, bazı Kongre üyeleri ve yardımcılarına, internet üzerinden kumar oynama ve cep telefonu hizmeti veren bazı şirketlerin işine gelecek tasarıların yasalaşmasını kolaylaştırmak için rüşvet verdiğini itiraf etti. FBI'ın bağlı olduğu ABD Adalet Bakanlığı, Abramoff'un e-mail yazışmaları dahil, bütün haberleşmelerini incelemeye aldı. Mahkeme kayıtlarına göre, şu sırada hakkındaki başka iddialar yüzünden görevinden geçici olarak ayrılmak zorunda kalan Temsilciler Meclisi'nin eski Cumhuriyetçi Parti çoğunluk lideri Tom DeLay de, Abramoff'a, internet üzerinden kumar oynanmasını yasaklayacak bir yasanın çıkmasının engellenmesinde yardım etti. Bu yönde DeLay'in yardımcılarından Tony Rudy'nin eşine Abramoff'un 50 bin dolar verdiği iddia ediliyor. Skandal, Kasım ayındaki seçimlerde yenilenecek olan 435 üyeli ABD Temsilciler Meclisi üyelerinde endişeye neden oldu. Abramoff skandalının şu ana kadar daha çok ABD Başkanı George Bush'un partisi olan Cumhuriyetçi Parti'den isimleri içermesi de, iki parti arasındaki yarışta Cumhuriyetçi Partililer için endişe kaynağı. -KONGRE ÜYELERİ RAHATSIZ- Kongre üyeleri, Abramoff'un Adalet Bakanlığı ile işbirliği yapmasından rahatsızlık duyuyor. Ancak şu ana kadar yapılan kamuoyu yoklamalarında, ABD Temsilciler Meclisi'ndeki yolsuzlukların tek bir partiye mal edilmesi yönünde bir eğilim ortaya çıkmadı. Rakip Demokrat Parti ise Abramoff skandalını hemen değerlendirirken, Temsilciler Meclisi Demokrat Parti lideri Nancy Pelosi, ''Abramoff'un itirafı sürpriz değil. Çünkü bu Cumhuriyetçi Parti ağırlıklı Kongre, Amerikan tarihindeki en yolsuz Kongre ve bunun bedelini de halkımız ödüyor'' dedi. Temsilciler Meclisi Başkanı Dennis Hastert'ın da, Abramoff'un lobi faaliyetini yürüttüğü Kızılderili gruplarından usullere uygun olmak kaydıyla para aldığı belirtiliyor. Hastert, Abramoff'un suçunu itiraf etmesinin hemen ardından, bu lobi şirketinden gelen parayı yardım kuruluşlarına bağışlayacağını açıkladı. Washington'da lobicilik faaliyeti yürüten şirketler, genellikle eski Kongre üyeleri veya onların yardımcılarından oluşuyor. Lobicilerin ofisleri, başkentin merkezindeki ''K Street'' olarak bilinen caddede yer alıyor. İlaç, bankacılık, sigorta, avukatlık gibi çeşitli sektörlerden şirketlerin temsilciliğini üstlenen lobiciler, bu şirketlerin çıkarlarını etkileyecek yasaların çıkması veya engellenmesi yönünde ABD Kongre üyelerini etkileme faaliyetlerinde bulunuyor. Bu amaçla Kongre üyeleri, bedava geziler, yemekler, seçim kampanyalarına para toplanması benzeri çeşitli hediyeler alıyor. ABD'de 1992 yılında Temsilciler Meclisi'nde bankacılıkla ilgili benzer bir yolsuzluk skandalı patlak vermiş ve skandal, 77 Temsilciler Meclisi üyesinin (milletvekili) üyelikten ihracı veya emekliliğiyle sonuçlanmıştı.