ABD, Türkiye'den yeni üsler istiyor

Cumhuriyet Gazetesi'nin haberine göre,

ABD yeni üsler istiyor

Amerika Birleşik Devletleri, Ortadoğu, Kafkaslar ve Hazar havzasının kontrolü için Türkiye'yi ''askeri güç merkezi'' olarak kullanmak istiyor. Amerikan yönetimi bu amaçla Türkiye'ye İncirlik'in genişletilmesini, Trabzon ve Samsun'da deniz üssü kurulmasını önerdi. ABD, İncirlik'te 48 savaş uçağı, 10 tanker uçağı ve bin kadar askeri personel bulundurmayı hedefliyor. Bu önerilerin Türkiye'ye iletildiği karşılıklı değerlendirmenin devam ettiği öğrenildi.

Irak'ta istikrarı sağlamakta zorlanan ABD, Türkiye'nin etrafındaki coğrafya için yeni planlar hazırlıyor. Büyük Ortadoğu Projesi'ni (BOP) tartışma zemininde tutan ABD, 28-29 Haziran'da İstanbul'da yapılacak NATO zirvesi öncesinde tüm planlarını netleştirmek istiyor. Bush yönetiminin bu çerçevede Türkiye'den, 20 Mart 2003'te başlayan Irak operasyonu öncesindeki isteklerinin önemli bir bölümünü yineleyebileceği belirtiliyor.

Bush yönetimi Türkiye'den şu aşamada istediklerini Ankara'ya iletti. Cumhuriyet 'in güvenilir kaynaklardan edindiği bilgilere göre bu istekler satır başlarıyla şunlar:

* İncirlik'in askeri ve coğrafi kapasitesini arttıralım. Etrafında uygun olan bölgelere doğru genişletelim.

* İncirlik'e 48 savaş uçağı, 10 tanker uçağı konuşlandıralım.

* Bu teknik askeri gücün kullanımda olmasını sağlayacak 1000 Amerikan askeri bulunduralım.

* İkisi Trabzon ve Samsun'da olmak üzere Karadeniz'de üç deniz üssü kuralım.

* Konya'nın Karapınar bölgesini askeri tatbikat sahası olarak kullanalım.

* Kafkaslar, Ortadoğu, Hazar bölgesindeki Amerikan askeri gücünün merkezi Türkiye olsun. Bu çerçevede Türkiye ile atılabilecek ortak adımları planlayalım.

Ön çalışma yapılıyor

ABD'nin Türkiye ile bu ilişkileri planlarken NATO zeminini düşünmediği, bütün adımları ''Türk-Amerikan ilişkileri'' bağlamında atmak istediği öğrenildi. Özellikle Karadeniz'de Amerikan üssünün kurulması halinde Boğazlar'dan geçişle ilgili sorunlar çıkabileceği, ABD'nin bu konuda ön çalışma yaptığı belirtildi. ABD İncirlik'te F-19 ve F-18 savaş uçaklarını bulundurmayı planlıyor. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Marc Grossman 'ın geçen aylarda gerçekleştirdiği bölge gezisinde İncirlik'ten vazgeçilmesinin olanaksız olduğu vurgulanmış, yeni bir yapılanmanın söz konusu olabileceği belirtilmişti. Cumhuriyet'in edindiği bilgiye göre Amerika yönetiminin istemleri Türk hükümetine ulaştırıldı. Dışişleri Bakanlığı'nda değişik düzeylerde çalışmalar yapılıyor. Cumhuriyet'in sorularını yanıtlayan bir Dışişleri yetkilisi şunları söyledi: ''Irak savaşı öncesindeki istemlere benzer geniş kapsamlı paket söz konusu değil. İlgili herkesin bildiği gibi ABD, gerek bizim bölgemizdeki gerekse Avrupa'daki tüm güçlerini, üslerini gözden geçiriyor. Bu bağlamda Türkiye ile de bazı rutin çalışmalar var. Kesinleşinceye dek bunların ayrıntısını açıklamamız söz konusu olamaz.''

Türk-Amerikan ilişkilerinde zaman zaman hava bozulsa da sağlam temeller olduğunu söyleyen aynı yetkili, ''bunun üzerine nelerin inşa edilebileceği değişik zeminlerde konuşuluyor. 26 Haziran'da Ankara'ya gelecek olan ABD Başkanı Bush 'un ziyaretiyle ilgili hazırlıklar da başladı'' değerlendirmesini yaptı. Bush, İstanbul'daki NATO zirvesinden önce Ankara'ya gelecek. Bush'un Türkiye gezisi iki başlıkta gerçekleşmiş olacak. Biri resmi Türkiye ziyareti, öteki İstanbul'daki NATO zirvesi. ABD, Bush'un gezisinden önce isteklerine olumlu yanıt almak istiyor. Ankara'daki değerlendirmelerse değişik düzeylerde devam ediyor.