ABD müdahalesi bölgeyi karıştırdı

BM Genel Sekreteri Kofi Annan, İran'ın, nükleer programıyla ilgili olarak tutumunda hafif bir değişiklik olduğunu gözlemlediğini söyledi. BM'nin 61. Genel Kurul çalışmalarının başlaması dolayısıyla bir basın toplantısı düzenleyen ve basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Annan, 1701 sayılı BM kararının kabul edilmesinin ardından Orta Doğu ve çevresine gittiğini, bölgede görüştüğü her liderin BM kararının uygulanmasını istediğini belirtti.

Annan, Lübnan krizinin, Filistin sorunu gibi bölgedeki diğer sorunların çözülmesi gerekliliği konusunda bir uyarı niteliği taşıdığını söyledi. Annan, Arap Birliğinin teklifiyle Orta Doğu konusunu görüşmek üzere haftaya BM'de bir dışişleri bakanları toplantısı yapılacağını ifade ederek, Orta Doğu dışında da BM'nin ilgilenmesi gereken Darfur, Kongo ve İran'ın nükleer dosyası gibi acil meseleler olduğunu söyledi. -

İRAN DOSYASI

Annan, İran'ın nükleer programıyla ilgili olarak AB'nin Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Javier Solana ile İran'ın nükleer baş müzakerecisi Ali Laricani'nin görüşmesinden son derece memnuniyet duyduğunu söyledi.

Annan, ''İran'ın tutumunda biraz değişiklik gözlemliyorum. Ben İran'dayken İranlı yetkililer uranyum zenginleştirme çalışmalarını bir önkoşul olarak askıya almayacaklarını, ancak askıya almanın müzakerelerin gündeminde olabileceğini söylediler'' dedi. Laricani ile Solana arasında Cumartesi yapılan toplantının yapıcı olduğunun söylendiğini belirten Annan, sorunun barışçıl yollarla çözülmesi gerekliliğini yineledi.

Annan, bölge liderlerinin de bölgenin yeni bir krizi kaldıramayacağını kendisine aktardıklarını söyledi. İranlı liderleri uluslararası toplumla birlikte çalışıp programla ilgili belirsizliği ortadan kaldırmaya davet eden Annan, İran'la ilgili sorular üzerine, İran'ın tamamıyla müzakereleri reddetmediğini söyledi. İran'a getirilmesi düşünülen yaptırımlar konusunda ise Annan, Batı ve İran arasında karşılıklı bir güvensizlik olduğunu, iki tarafın birbirinin hareketlerinden şüphe duyduklarını söyledi.

Annan, İran'ın nükleer programıyla ilgili sorunun çözümünün İran'a yaptırım uygulamakla olmayacağını, sorunun en iyi çözümünün karşılıklı müzakere yoluyla bir yere gelmek olduğunu söyledi. Annan, İran'ın da bu bağlamda nükleer programını gizli tutmaması ve denetçilerle işbirliği yapması gerektiğini söyledi. Genel Sekreter, sorunun zaman baskısıyla çözülemeyeceğini belirterek, iki taraf arasında güven oluşturulması gereğine işaret etti. Annan konunun müzakere edilmeye devam etmesi gerektiğini söyleyerek, Solana ve Laricani'nin ilk toplantısının kendisini cesaretlendirdiğini söyledi. -

ABD-IRAK

Annan, bir gazetecinin bölge liderlerinin ABD'nin Irak'ta bulunmasıyla ilgili ne düşündüğünü sorması üzerine, ''Dürüst olmak gerekirse görüştüğüm bölge liderlerinin çoğu, Irak'ın işgalinin ve sonrasının kendileri için gerçek bir felaket olduğunu ve bölgede istikrarsızlık yarattığını söylediler'' dedi.

Pek çok liderin durum düzelene kadar ABD'nin bölgede kalması gerektiğini ve ABD'nin bölgede sorun yaratıp sonra çekip gidemeyeceğini söylediklerini belirten Annan, İran'ın ise ABD'nin Irak'ta varlığının sorun olduğuna, bölgeden çekilmesi gerektiğine inandığını, çekilmeye karar vermesi halinde ABD'ye yardım teklifinde bulunduğunu kaydetti. ''ABD kendini öyle bir durumda buldu ki, ne bölgeden çekilebiliyor ne de bölgede kalabiliyor'' diye konuşan Annan, ABD'nin çekilmeye karar vermesi durumunda bunun iyi organize edilip bölgede daha büyük yıkımlara yol açmaması gerektiğini söyledi.