ABD, İran için düğmeye bastı

Zaman Gazetesi'nin haberine göre, ABD’nin, Irak’ın ardından El Kaide üyelerine yardım etmekle suçladığı İran’da da rejim değişikliği için bazı eylem planları yaptığı öne sürüldü. Washington Post gazetesi, Amerikalı yetkililerin, İran’a yönelik stratejiyi ele almak üzere yarın Beyaz Saray’da bir araya geleceğini yazdı. Gazetenin haberine göre, ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, halk ayaklanmasıyla İran yönetiminin devrilmesini sağlayacak bir eylem peşinde. Üst düzey Amerikalı yetkililere dayandırılan haberde Beyaz Saray’ın, İran yönetimini devirmek için saldırgan bir politika izlemeye hazır göründüğü kaydedildi. Washington’ın bir süredir rotayı Tahran’a çevirmesinin Türkiye ile yeni bir tezkere krizini gündeme getireceği yolunda yorumlar yapılıyordu. Bush yönetiminin, 12 Mayıs’ta Suudi Arabistan’da düzenlenen intihar saldırılarında İran’daki El Kaide üyelerinin rol oynadığına ilişkin istihbarat sonucu bu ülkeyle bir süredir yapılan görüşmeleri kestiği de belirtiliyor. CNN, İranlı yetkililerin bir BM temsilcisine bazı El Kaide üyelerini gözaltında tuttukları bilgisini verdiğini duyurdu. Londra’da yayınlanan Eşşark El Avsat gazetesi de El Kaide lideri Usame bin Ladin’in İran’da olduğu öne sürülen oğlu Saad bin Ladin’in, Riyad’da düzenlenen bombalı saldırılardan sonra İran’ı terk ettiğini iddia etti. Bu arada İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Hasan Ruhani, El Kaide örgütünün üyelerini tutuklayacaklarını, şüphelilerin sınırdışı edileceğini açıkladı. New York Times gazetesinde yer alan bir yazıda ise Amerikalı şahinlerin, Irak’ın nükleer silahlara sahip olmadığının anlaşılması ve El Kaide üyelerini barındırdığına ilişkin bir delile ulaşılmaması üzerine yeni hedef olarak İran’ı seçtikleri vurgulandı. Amerikalı yeni muhafazakarların bir kısmının İsrail’in İran’ın nükleer tesislerini vurmasını istedikleri; ancak İsraillilerin böyle bir eylemi Amerika’nın yapmasından yana olduğu belirtiliyor. Bu grubun, 1979’da devrilen İran şahının oğlu Rıza Pehlevi’nin Ahmet Çelebi rolüne soyunmasını da tasarladığına dikkat çekiliyor. ABD Dışişleri Bakanlığı ise Pentagon’un halk ayaklanması planına karşı çıkıyor. Dışişlerine göre İran halkının yönetime karşı hoşnutsuzluğu Savunma Bakanlığı Pentagon’un belirttiğinin çok altında. Amerika, İran ile 1979 yılındaki İslam devriminden sonra ilişkilerini kesmişti. Ancak, İranlı ve Amerikalı yetkililer, ABD’nin Afganistan harekatından bu yana çeşitli konularda temaslarda bulunmak üzere bir araya geliyordu. Cenevre’de yapılan diplomatik görüşmeler, ABD yönetiminin İran’da faaliyet gösterdiğini öne sürdüğü El Kaide örgütü üyelerini, Riyad’daki intihar saldırılarından sorumlu tutması nedeniyle iptal edilmişti. Öte yandan, CNN’de yer alan bir haberde de İran’ın bazı El Kaide üyelerini gözaltında tuttuğunu kabul ettiği bildirildi. Bu yöndeki bilginin İranlı yetkililer tarafından perşembe günü Cenevre’de BM’nin Afganistan özel temsilcisi Lahdar İbrahimi’ye iletildiği kaydedildi. Washington, Afganistan’ın altı komşusu ile ABD ve Rusya’yı buluşturan söz konusu toplantıya temsilci göndermekten son anda vazgeçmişti. Amerikalı yetkililer, gözaltında tutulan bu kişilerin haberleşmelerine ve ziyaretçi kabul etmelerine müsaade edilip edilmediğinin asıl önemli nokta olduğunu belirtiyor. Amerikalı yetkililer, Riyad’da yapılan intihar saldırısının İran’daki El Kaide üyeleri tarafından planlandığını, dolayısıyla bu kişilere karşı bir gözaltından ziyade, güvenli barınak sağlandığını öne sürüyor. Tahran yönetimi, ABD Başkanı Bush’un İran’ı terörizmi destekleyen ‘şer ekseni’ içinde ilan etmesinden bir ay sonra, 150 kadar Taliban veya El Kaide üyesini tutukladığını duyurmuştu. Esad: El Kaide var mı? Dün açıklama yapan Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad ise El Kaide örgütünün varlığından şüpheli olduğunu söyledi. Esad, ‘Gerçekten El Kaide diye bir şey var mı? Hâlâ varlığı devam ediyor mu? El Kaide’nin lideri Usame bin Ladin telefonda konuşamıyor, interneti kullanamıyor; ama dünyanın dört köşesiyle doğrudan iletişim mi kuruyor? Bu mantıksız.” dedi. Esad, Lübnan’da faaliyet gösteren Hizbullah örgütünü desteklemeye devam edeceklerini de kaydetti.