ABD çöpten 43 milyar dolar çıkarıyor

Perakende Günleri 2003'te konferans vermek için Türkiye'ye gelecek olan New York Üniversitesi Öğretim Üyesi Profesör Robin Nagle, Türk perakendecilere ve tüketicilere, çevreye duyarlı ürün ve ambalaj konusunda Avrupa'yı ve Japonya'yı örnek almalarını önerdi. 22-23 Ekim'de düzenlenecek Perakende Günleri '03 öncesi sorularımızı cevaplayan Prof. Nagle, çevreye daha az zarar veren çöp üretimi konusunda üretim ve ticaret eksenindeki tüm gruplara çok büyük sorumluluklar düştüğünü vurguladı ve ‘‘ABD satış başarısı endişesiyle çevreye duyarlı ürün ve ambalajda Avrupa ve Japonya'dan daha geride kalıyor. Oralarda çevre bilinci daha fazla gelişmiş’’ dedi. ABD'de katı atık işinde 27 binden fazla organizasyon bulunduğunu anlatan Nagle, çöp işinde yıllık cironun da 43.3 milyar dolar olduğunu kaydetti. Prof Nagle sorularımızı şöyle yanıtladı: Etkin çöp yönetiminde üreticilerin ve satıcıların rolü ve önemi nedir? - Perakendeciler ve üreticiler çöp yönetimi konusunda önemli etkiye sahip. Ancak bu konuda bir ikilemle karşı karşıyalar. Aslında ekolojik olarak duyarlı malzemelerden ya da yenilenebilir kaynaklardan üretilen, çok düşük maliyetlerle geri dönüştürülebilen ve minimum ambalajlama gerektiren ürünleri üretip pazarlayabilirler ama bu ürünler satar mı? ABD'de normal ürünlere alternatif olarak yapılan ve satılan çamaşır deterjanı, araba ve ampul gibi çeşitli ‘yeşil’ ürünlerin tüketiciler üzerinde, yeşil olmayan benzerlerine göre daha az verimli olduğu düşüncesinden dolayı başarısızlığa uğradığını gördük. Öte yandan ekolojik yenilikler son zamanlarda müşterilerin yeşil ürünlerin de diğer normal ürünler gibi olduğunu anlamaya başlamaları nedeniyle perakendeciler için daha önemli olmaya başladı. Avrupa ve Japonya bu anlamda ABD'den çok ileride. ABD'de çöp toplamanın mali portresi nedir? - Waste Age Dergisi'ne göre ABD'deki katı atık sektörü 27 binden fazla organizasyonu içinde barındırır. Bu yapının yüzde 56'sı resmi, yüzde 44'ü de özel şirketlerle, halka açık şirketlerden oluşur. Eldeki verilere göre 2001 yılında elde edilen yıllık net gelir 43.3 milyar dolar olmuştur. Toplam çalışan sayısı ise 367 bindir. Çöplerin ayrılması konusunda halkın eğitimi, sanayi atıklarının oluşumu ve tasfiyesi konusundaki düzenlemeler çöpü değerli hale getirmenin iki önemli adımıdır. Etkin çöp yönetiminin kentlere ve insanlara katkısı nedir? - Etkin çöp yönetimi herşeyden önce bir şehri sağlıklı ve canlı tutar. Çöplerin iyi toplanmaması temelde iki büyük probleme yol açar. Birincisi şehrin sağlığı tehdit altında olur. İkinci problem ise ekonomiktir. Etkin çöp yönetimi olmazsa kapitalizmin çarkı istendiği gibi dönmeyebilir. Bütün büyük kentlerde çöp yönetimi konusunda etkinlik sağlayacak standart yöntemler var mı? - Bir kente çöp yönetiminin temel hedefi evlerden, işyerlerinden, hastanelerden, kütüphanelerden, ibadet yerlerinden, bakımevlerinden çöpleri uzak tutmaktır. Ancak çöplerin toplanması ve takip eden aşama önemli ölçüde değişir. Bazı şehirlerde resmi görevliler kullanılır, bazılarında ise özel şirketler bu işi yapar. Bazıları çöp kovaları ve torbalarını kaldırmak için insan emeğine başvurur. Pek çok kent ise toplama aşaması kadar çöp üretim aşamasıyla da yakından ilgileniyor. Böylece çöplerin etkin bir şekilde yeniden kullanımı yoluyla çöp miktarını azaltmayı başarıyor. Bazı şehirler de çöplerini yakar, bu yakma işleminin sonucu olarak belli bir miktar enerji elde edilir. Bu yöntemlerin hepsi de bir bakıma tartışmalıdır. Çöp değerlendirme sanayisini geliştirin Hangi kentlerin çöpleri değerlidir? - Farklı nitelikteki çöpler için ekonomik sonuçları değişen farklı yöntemler kullanılır. Örneğin gübrelemenin önemli olduğu yerlerde kokuşmaya müsait çöpler, yani yiyecek ve sebze atıkları gibi ayrışabilen ve gübre elde edilen çöpler çok değerlidir. Bunun çok önemli olmadığı bir başka yerde ise bu tür çöpler masraftır. Cam, metal, plastik ve kağıt için de aynı şeyler geçerlidir. Eğer bu atıklar geri dönüştürülebiliyor ve geri dönüşmüş ürün pazarı da yeterince güçlü ise o zaman bunları da değerli çöp sınıfına dahil edebiliriz. Gerçek anlamda geri dönüşümlü ürün pazarının olmaması aslında bu malzemelerin sadece ve sadece çöp olarak kalması ve çöp yönetimi masraflarını artırması anlamına gelir. Bu nedenle çöpü değerlendirmeyi sağlayacak endüstriyi geliştirmek gerekir. En değerli çöpe sahip şehir, en etkin geri dönüşümü sağlayan şehirdir. Boyner, ‘son zamanlarda ne yaptınız’ diye soracak Sosyal Eğitim ve Danışmalık tarafından düzenlenen Perakende Günleri'nin Konferans kısmında Boyner Holding Murahhas Üyesi Cem Boyner de konuşacak. ‘‘Son Zamanlarda Yeni Ne Yaptınız’’ başlıklı konuşmasında Boyner, sektörde yenilik fikrinin; ekonomik krizler, terör, savaşlar olup biterkende devam etmesinin önemini anlatacak ve her yıl olduğu gibi bu yıl da gümdemi belirleyecek. İletişim Sponsorluğu'nu Hürriyet'in üstlendiği Perakende Günleri'nde George Whalin, Metro Group YÖnetim Kurulu Üyesi Zygmunt Mierdorf, efsane cerrah Prof. Dr Tarık Minkari ve Prof. Zihni Sinir de konuşma yapacak. (Hürriyet)