9 soruda belgenin hukuki boyutu

“İrtica ile Mücadele Eylem Planı” nın orijinalinin ortaya çıktığı iddiaları üzerine hem Ergenekon savcılarının hem de Genelkurmay Başkanlığı Askeri Savcılığı’nın ayrı ayrı soruşturma yürütmesi tartışma konusu oldu. İşte belgeye ilişkin karmaşık hukuki süreçle ilgili sorular ve yanıtları:

1 Askeri Savcılığın belgeyle ilgili soruşturma açmasına neden itiraz ediliyor?

Askeri Savcılığın soruşturmasını hukuka aykırı bulan hukukçulara göre, Meclis’te gece yarısı yapılan değişiklik ile askerlerin “devletin güvenliğine ve Anayasal düzene” karşı suçlardan ötürü sivil yargıya tabi olmaları esası getirildi. Bu değişiklikten sonra da Askeri Savcılığın söz konusu belgeyle ilgili soruşturma yapma yetkisi kalktı.

2 CHP, askerlerin sivil yargıda yargılanmasını sağlayan yasayı iptal istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne götürdü. Anayasa Mahkemesi’nde olması yasanın askeri savcılığın yetkisini kullanmasını engellemez mi?

Yasanın Anayasa Mahkemesi’nin gündeminde bulunması, yürürlüğünü ortadan kaldıran bir durum değil. Anayasa Mahkemesi, bu yasayla ilgili bir yürütmeyi durdurma kararı da vermedi.

3 Askeri Savcılık daha önce de belgeyle ilgili soruşturma yürütmüştü. Şimdi neden itiraz ediliyor?

Askeri Savcılığın bu soruşturmayı yürüttüğü tarihte gece yarısı değişikliği yapılmamıştı. Değişiklik Askeri Savcılığın takipsizlik kararından sonra çıktı.

4 Askeri Savcılık, neyi soruşturabilir, neyi soruşturamaz?

Askeri Yargıtay eski üyesi Fahir Kayacan, bu olayda askeri savcılığın “Anayasal düzene karşı suçları” soruşturamayacağını sadece “askeri bir suç işlenip işlenmediği” açısından soruşturma yürütebileceğini belirtiyor.

5 Gece yarısı değişikliğinden önce de Ergenekon savcıları belgeyle ilgili soruşturma yürütmüştü. Bu soruşturma hukuka aykırı mıydı?

Belgenin Ergenekon sanığı avukat Serdar Öztürk’ün ofisinde bulunması nedeniyle soruşturma Ergenekon kapsamına alınmıştı. Değişiklikten önce de sivil ve askeri şahısların birlikte örgütlü olarak işlediği “devletin güvenliğine ve Anayasal düzene” karşı suçlarda yetki sivil yargıdaydı. Değişiklik, sadece askeri şahısların askeri mahalde işledikleri bu tür suçlarda yetkinin sivil yargıya geçmesini sağladı. Değişiklik olmasaydı, belgenin Ergenekon ile irtibatı ispatlanmadığı takdirde soruşturma sadece askeri savcılık tarafından yürütülecekti. Değişiklikle bu olasılık ortadan kalktı.

6 Ergenekon savcılarının bu soruşturmada yetkisizlik kararı verme ihtimali var mı?

Belgenin Ergenekon’un faaliyeti olup olmadığı belirleyici. Ergenekon savcılarının belgenin Ergenekon’la ilgisi olmadığı ve sadece askeri şahıslar tarafından imal edildiği sonucuna varırsa dosyayı yetkisizlik kararıyla Ankara Özel Yetkili Başsavcı Vekilliği’ne göndermesi gerekecek. Savcıların bunu yapmaması halinde bile mahkeme ve olası bir dava sonunda Yargıtay da Ankara’ya gönderilmesine karar verebilecek.

7 Askeri Savcılığın belgenin orjinalini isteme yetkisine neden itiraz ediliyor?

Emekli askeri hakim Ümit Kardaş’a göre, Askeri Savcılığın, Ergenekon savcılarından belgeyi isteme yetkisi yok, çünkü bu konuda soruşturma yapma yetkisi yok. Ancak Askeri Savcılığın askeri bir suç işlenip işlenmediğini tespit edebilmesi için belgenin orjinal olup olmadığını soruşturması gerektiği görüşüyle buna karşı çıkılıyor.

8 Ergenekon savcılarının ifade vermeye çağırdığı Albay Çiçek ve 5 erin ifadeye gönderilmemesi mümkün mü?

Aralarında Çiçek’in avukatı Mustafa Çevik’in de olduğu bütün hukukçular, savcılığın ifadeye çağırması halinde mutlaka ifadeye gidilmesi gerektiğini belirtiyor.

9 Anayasa Mahkemesi, gece yarısı değişikliğini iptal ederse bir şey değişecek mi?

İptal kararı çıksa bile Ergenekon savcıları “sivil şahıs irtibatı” nı öne sürerek soruşturmaya devam edebilir. Ancak iptalden sonra belgenin Ergenekon ile ilgisi saptanmazsa dosyanın askeri savcılığa gönderilmesi gerekecek.

(Vatan/Kemal Göktaş)