9 Eylül 2011 Basın Özeti

Türk-İsrail ticareti

Türkiye ve İsrail arasındaki gerginliği masaya yatıran haftalık Economist dergisi, bir süredir engebeli bir seyir izleyen iki ülke ilişkilerinin daha da kötüleştiğini yazıyor.

Ama dergi, Türkiye'nin savunma sektöründeki anlaşmaları dondurmasına karşın, sivil ticaretin etkilenmeyecek olmasının her iki ülkedeki işadamlarını da rahatlattığını belirtiyor.

İsrail'deki istatistiklere göre karşılıklı ticaretin siyasi anlaşmazlıklara rağmen son üç yılda devamlı arttığını yazan Economist, Türkiye-İsrail arasındaki ticaret hacminin yılda 3 buçuk milyar doları geçer hale geldiğini ve Türkiye'nin İsrail hükümetinin en büyük altıncı ticaret ortağı olduğunu kaydediyor.

Ancak askeri ticaretin bu dönemde zayıfladığını belirten Economist, halihazırdaki sözleşmelerin iptal edilmesi durumunda İsrail'in savunma sanayiinde işten çıkarmaların yaşanabileceğini söylüyor.

Dergi, yakın zaman içinde Türkiye'nin Amerikan yapımı yüzlerce tankının İsrail'de güncellendiğini ve Türk hava kuvvetlerinin Amerikan yapımı savaş uçaklarının elektronik sistemlerini de İsrail'in sağladığını yazıyor. Economist bunun yanısıra Türk ordusunun Pkk militanlarına karşı kullandığı insansız uçakların da İsrail'de üretildiğine dikkat çekiyor.

Buna karşılık, iki ülke arasında bir zamanlar sık sık yapılan ortak tatbikatların artık tarihe karıştığını yazan dergi, İsrail hava kuvvetlerinin eğitim uçuşu için Bulgaristan ve Kıbrıs semalarını seçtiğini ve Türkiye'nin geleneksel rakibi Yunanistan'la tatbikat düzenlediğini ifade ediyor.

Nato faktörü

Economist, Türk-İsrail ilişkilerinin zayıflamasını kısmen Başbakan Erdoğan'ın generallerin dış politika üzerindeki nüfuzunu azaltmasına bağlıyor. Derginin deyişiyle geçmişte Türk ordusu İsrail'e yakın durarak bu şekilde Amerika ile de arasını iyi tutuyordu.

Erdoğan'ın iktidara gelmesi ve ordunun nüfuzunu yitirmesi ile birlikte, İsrail'le ilişkilerin de soğumaya başladığını kaydeden Economist, İsrail'in Gazze operasyonlarının çok sayıda AKP seçmenini öfkelendirdiğine ve Erdoğan hükümetinin Arap ve genelde Müslüman dünya ile daha sıcak bağlar kurmaya geçmişte olduğu gibi halen hevesli olduğuna işaret ediyor.

Fakat öte yandan, Türkiye'nin Nato'daki müttefiklerini karşısına almak gibi bir niyeti olmadığının altının çizen Economist, Nato'nun öncelikli olarak İran'a karşı planladığı nükleer füze kalkanı projesinin radar operasyonlarının Türkiye'ye konuşlandırılmasını Erdoğan hükümetinin kabul ettiğini belirtiyor.

Economist ayrıca, her ne kadar Başbakan Erdoğan doğrudan Beşar Esad'ın istifasını istememiş ya da Suriye ile diplomatik ilişkilerin düzeyini düşürmemiş olsa da, Türkiye'nin Şam rejimine karşı sırtını çevirdiğini hatırlatıyor.

İşkencede ölüm

İngiliz gazetelerine geçecek olursak, Independent bu sabah manşetinde, ''Alçaklar tarafından tekmelendi ve dövüldü'' diyor.

Gazetenin alçaklar diye nitelediği, 2003 yılında Irak'ın Basra kentinde konuşlanmış olan bir grup İngiliz asker.

Independent'ın ölüm döşeğinde bir fotoğrafını bastığı kişi ise, sözkonusu askerlerin tekmeleyip döverek, sonunda öldürdüğü Iraklı genç bir adam.

Adı, Baha Musa ve İngiliz yetkililer, Basra'da göz altına alındıktan iki gün sonra işkence görerek öldürülen Iraklı hakkındaki soruşturma raporunu dün açıkladı.

Independent, 26 yaşındaki Iraklı otel görevlisinin Basra'da İngiliz kuvvetlerinin gözetimi altında ölümü ardından, gerçeğin ortaya çıkarılması ve adaletin yerini bulması için 8 yıldır gazete olarak kampanya yürüttüklerini ve en nihayet konuyla ilgili bağımsız soruşturmanın uzun bir aradan sonra İngiltere ordusuna ağır suçlamalar getiren raporunu yayımladığını yazıyor.

Times gazetesi, raporda adı geçen üç askerin görevden uzaklaştırıldığını ve buna ilaveten 11 askerin daha kariyerinin risk altına girdiğini bildiriyor.

Haberi Independent gibi manşetten veren Guardian ise, Irak'taki işkence ve kötü muamele olaylarına ilişkin ileriki günlerde hakkında kovuşturma açılan İngiliz askerlere yenilerinin de eklenebileceğini yazıyor.

Kaddafi'nin sattığı altınlar

Financial Times, Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi'nin nerede saklandığı tartışıla dursun, Libya Merkez Bankası'nın altın rezervlerinin nereye gittiği sorusunu gündeme taşıyor. Gazeteye göre Albay Kaddafi, başkent Trablus'ta iktidarının son aylarında Libya'nın altın rezervlerinin yaklaşık beşte birini sattı.

Financial Times, Kaddafi'nin isyancılara karşı ayakta durabilmek için satılan altınlardan 1 milyar doları aşkın kaynak sağladığının düşünüldüğünü aktarıyor.

Gene Financial Times'da yer alan haberde, Yunanistan ekonomisindeki küçülmenin hızla sürdüğü bildiriliyor. Gazete, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7.3 küçülen ekonomisiyle Yunanistan'ın resesyona batmış halde kaldığını yazıyor.

Filistin devleti

Independent, Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail'in yoğun baskısına meydan okuyan Filistinlilerin, Birleşmiş Milletler'de devlet olarak tanınma taleplerini oylamaya götürmekten geri adım atmayacaklarını söylediklerini haber veriyor.

Gazete, çarşamba günü Mahmud Abbas ile Batı Şeria'da görüşen Amerikalı Orta Doğu elçisi David Hale'in, ''İsrail ve Filistinliler arasında barış görüşmelerini yeniden başlatma hedefinin Birleşmiş Milletler'deki girişimden yara alacağı görüşünü'' Filistinli lidere ilettiğini yazıyor.

Independent, gelecek hafta Mahmud Abbas'la birlikte New York'taki Birleşmiş Milletler genel merkezine gitmeye hazırlanan Filistin heyetinin üyesi Muhammed Ştayye'nin ''Washington'un çok ciddi baskısı altındayız'' sözlerini alıntılıyor. Fakat gazete, Filistinli heyetin oylama stratejisinden geri adım atmamaya kararlı olduklarını söyledikerini bildiriyor.