8.9'luk deprem Türkiye'yi etkiler mi?

Japonya'daki depremi değerlendiren Ulusal Deprem Konseyi Üyesi Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, 8,9 büyüklüğündeki depremin Türkiye'deki fay hatlarını etkilemeyeceği görüşünde.

Ancak uzmanlar, Türkiye'nin deprem bölgesinde olduğu uyarısını yapmaktan geri durmadı. Marmara'da beklenen deprem Türkiye için yıkıcı sonuçlar doğurabilir diyen uzmanlar, Türkiye'nin kıyılarının da tsunami riskine açık olduğunu söylediler.

Habertürk televizyonuna konuşan Eyidoğan depremle ilgili önemli açıklamalarda bulundu.

OKYANUS KABUĞU KIRILDI

8,9 şiddetindeki depremin dünyada nadir rastlanan depremlerden ve jeolojik açıdan bilimadamları tarafından incelenmesi gerektiğini belirten Eyidoğan, şunları söyledi: 

"Kesin olmamakla birlikte büyüklüğü yüzlerce kilometre alanda etkili olan bir deprem. Çeşitli etkiler yapabilecek bir deprem. Öğnendiğimiz kadarıyla depremin sığ olması nedeniyle okyanus kabuğunu büyük bir oranda kırdı. Bu deprem gerçekten Japonya'nın doğu sahillerinde özellikle yerleşim yerlerde ciddi hasarlar yapabilecek büyüklükte. Sahile uzaklığı 100 km civarında. Yapılara önemli etkileri azalabilir. Yine de deprem açısından dayanıksız yapılar varsa ciddi hasar yaratabilir. Ciddi büyüklükte bir tusunami yarattığı bilgisi alıyoruz. Saatte 500-700 kilometre hızla yayılacaktır. Yerleşim yerlerine uzak olması etkisini azaltacaktır.  Artçı sarsıntıları olacaktır. En az 6,5- 7,5 şiddetinde olacaktır."

MARMARA DEPREMİNDEN 50 KAT BÜYÜK

Jeofozik profesörü Ahmet Ercan 8.9 büyüklüğündeki depremin Marmara Depremi’nden 50-60 kat daha büyük olduğunu belirterek, “500-600 tane atom bombası patlatılmasına eşdeğer” dedi.  İTÜ Maden Fakültesi Jefozik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Ercan, Japanya’daki 8.9 büyüklüğündeki depremi NTV’ye değerlendirdi.

YERYÜZÜ ZANGIR ZANGIR TİTRİYOR

Prof. Dr. Ahmet Ercan, şöyle konuştu:

“Bu olağanüstü büyük bir deprem. Marmara Depremi’nden 50-60 kat daha büyük bir deprem. Yaklaşık 500-600 tane atom bombasının patlamasına denk bir enerji ortaya çıkardı. Yeryuvarlağı zangır zangır titriyor. Buradan çıkan enerji bütün ülkelere doğru yayılıyor. Bu tür depremlerde yakın etki ve uzak etki vardır. Yakın etkide, 150-200 kilometre yarıçaplı alanda bulunan yerlerde depremler bekleyeceğiz. Rusya’nın Kamçatka Yarımadası, Alaska, Batı Kanada, Kaliforniya, Filipinler, Malezya, Endonezya, Avustarlya, Yeni Zelanda, Çin, Kuzey ve Güney Kore 5, 6.5, 7 arasında olabilir. Artçı depremler olacaktır; 7, 7.5 ve 8’e kadar varabilir. Artçı depremler tsunami dalgaları yaratacaktır. Yeni tsunami alarmı vermek çok uyarıcı olur kanısındayım.

Uzak etki ise bütün yer kabuğu şişme, büzülme hareketi, mekik, vurulma hareketi yerkabuğunun 10 kilometrelik gevrek bölümünde gıcırdama, gerginlik, boşalma ve ek gerginilik bindirmeleri vardır. Eğer ülkelerin diri kırıkları boyunca gerginliği taşma noktası boyunca kırıklar varsa Türkiye’de bunun payı yüzde 3 olur. Türkiye’de eğer uzak etki nedeniyle deprem beklenirse yüzde 52'si Kuzey Anadolu, yüzde 33’ü Batı Anadolu, yüzde 12’si Doğu Anadolu kırığında beklenebilir. Bunlar mutlaka olacak anlamana gelmez ama olursa buralarda beklenir. Büyüklükleri ise 4, 6, 6.5’a kadar olabilir.

İSTANBUL'U DÜŞÜNMEK İSTEMİYORUM

10 gün içinde dünyada deprem beklenebilir. Denizin altında eğim atımlı kırıklarda gerçekleşirse tsunami dalgaları olacaktır. Dünya böyle bir olayı Endonezya’dan sonra ilk kez yaşıyor. Yıkım gücü 11-12 arasındadır. 12 en büyük güçtür. Bu depremler ne ilk ne sondur, gelecekte de olacaktır.

Kıtalar yer değiştirmekte, yeni biçimler almaktadır. Bu deprem İstanbul’da olsaydı, bunu düşünmek dahi istemiyorum. Kentin yüzde 60’ı yıkılırdı.”

TÜRKİYE'DEKİ DEPREM İLE JAPONYA'DAKİ DEPREMİN KAYNAKLARI FARKLI

Türkiye Japonya'ya meydana gelen depremleri karşılaştırmanın yanlış olduğunu belirten OTDÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Koç Yiğit, her iki ülkede depremin kaynağının farklı olduğunu söyledi.

Yiğit CNN Türk'e Japonya'daki şiddetli depremin analizinii yaptı. Pasifik plakasının batıya doğru Japonya'nın altına dalmasıyla depremin oluştunu vurgulayan Yiğit, şunları söyledi:

"Eğim atımlı fay düzleminden kaynaklanmış. Hareket miktarı yılda 5 santimetre. Bunun anlamı şu demektir. Kısa aralıklarla 100 yılda büyük yıkıcı deprem üretir demektir. Halbuki Türkiye'deki depremlerin önemli kaynağı yanal hareket var. Japonya'da ise düşey hareket var. Tsunaminin oluşması için hepsi mevcut. Denizin sığ kemisinde olması ve düşey hareketin olması yeterli. Depremin kaynağı eğitim atımlı bir fay.  Fayın üzerinde 10 metreye yakın düşey atım oluştu. Oluşan çöküntü ile üzerindeki su kütlesinin bir anda aşağı inmesine önce sahildeki suyun denize çekilip daha sonra kıyıya doğru hareket etmesine yani tsunami dalgalarına yol açtı. "

Yrd. Doç. Oğuz Gündoğdu ise depremler arasındaki farklara dikkat çekti:

"Marmara depremi ile bu deprem arasında çok enerji farkı var. Enerji ve oluşum açısından çok büyük farklar var. Bu kadar enerji biriktirecek yerimiz yok bizim. Türkiye'yi etkileyecek bir durum yok Japonya bu kadar harcama yaptığı halde hiçbir işe yaramadı.Yapılan bütün hazırlıklar bir yere kadar. Görüntüler uzak kıyılardan, yakın yerleşim bölgelerini görmedik, orada durumum daha kötü olduğunu düşünüyorum. Çok büyük bir deprem. Felaketin boyutları ilerleyen saatlerde daha net şekilde ortaya çıkacak."

BİR AÇIKLAMADA KANDİLLİ'DEN GELDİ

Kandilli Rasathanesi Müdür Yardımcısı Doç Dr. Nurcan Meral Özel, Depremin olduğu yer dünyada depremlerin en fazla olduğu yer olduğunu belirterek, şunları söyledi:

"Burada oluşan depremler genelde düşey atımlı ve sığ depremler oluyor ve bunlar da tsunami meydana getiriyor. Bu deprem denizde meydana geldi eğer karada olsaydı ölü sayısı daha fazla olabilirdi. Depremden hemen sonra tsunami alarmı veriliyor ama kaçamayanlar olabiliyor. Tsunamiye bağlı olarak ölümler olabilir. Bir enerji boşalımı var ve bu, fayın durumuna göre hasarı etkiliyor. Dünya bir bütün. Dünyadaki plaka hareketleri birbirini etkileyebiliyor ama Japonya bize 9 bin km uzakta bir ülke ve aynı plaka üzerinde değiliz. Türkiye Alp-Himalaya deprem kuşağında. Ben etkileyeceğini düşünmüyorum."

TÜRKİYE'DE TSUNAMİ RİSKİ VAR

"Kocaeli depreminde dalgalar yükseldi ve toprak kayması oldu. Son 3 bin yılda sahillerimizde 90 tane tsunami yaşanmış. Marmara'da tsunami olması depremin merkezinin nerede olduğuna göre değişir. Marmara'da tsunami olma ihtimali var."