880 milyon dünyalının gözü İstanbul'da

Dördüncü BM En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) konferansı sonunda, bu ülkeler için gelecek 10 yılda yapılacakların ve bu ülkelerin kendilerinin yapacaklarının bir nevi yol haritasını çizen İstanbul Eylem Planı yayımlandı.

50 sayfalık "2011-2020 Döneminde, En Az Gelişmiş Ülkeler İçin Eylem Planı" adını taşıyan ve birkaç saat sonra konferansın kapanış oturumunda kabul edilerek resmiyet kazanacak belgede, en az gelişmiş ülkelerin karşı karşıya bulunduğu belli başlı sorunlara başlıklar halinde yer verilerek, bu sorunlarla mücadelede bu ülkelerin ve gelişmiş ortaklarının yapabilecekleri sıralandı. İstanbul Eylem Planı'nda ayrıca geçen 10 yılın yol haritasını çizen Brüksel Eylem Planı (BEP) da değerlendirildi.

İstanbul Eylem Planı'nın 10 maddelik giriş bölümünde, 48 ülkeden oluşan en az gelişmiş ülkelerin dünyada toplam 880 milyonluk nüfusa sahip olduğu hatırlatarak, bu ülkelerin uluslararası toplumun en fakir ve zayıf katmanlarını oluşturduğu bildirildi. 2001 tarihli Brüksel Eylem Planı'nın uygulanmasıyla birlikte EAGÜ'nün ekonomik, sosyal ve insani gelişim açısından bazı ilerlemeler kaydettiği belirtilen planda, bundan dolayı gerek bu ülkelere gerekse gelişmiş ortaklarına teşekkür edildi.

"Bununla birlikte, en az gelişmiş ülkelerin yüzde 75'inden fazlası hala yoksulluk içinde yaşarken, bu duruma kayıtsız kalınamaz" denilen planda, "son 30 yılda sadece 3 ülkenin en az gelişmiş ülkeler listesinden mezun olabilmesinin uluslararası toplumu derinden kaygılandırdığı" kaydedildi.

Eylem Planı'nın giriş bölümünün 3. maddesinde "EAGÜ, en yüksek doğum oranlarına rağmen, en düşük kişi başına düşen gelire sahip ülkeler olmayı sürdürüyor" denilerek, bu ülkelerin, uluslararası toplumun gelişmişlik kriterlerini karşılamada en başarısız ülkeler arasında olduğuna dikkat çekildi.

3. konferanstan beri uluslararası toplumun küresel kriz, değişken enerji ve gıda fiyatları, iklim değişikliği gibi yeni bazı zorluk ve tehditlerle karşı karşıya bulunduğuna işaret edilen planda, bütün bunların en az gelişmiş ülkelerin gelişiminde de olumsuz etki yaptığı kaydedildi.

Planda, "En fakir, en kırılgan, en zayıf ülkeler ve halklar olan EAGÜ ile işbirliği, dayanışma ve ortaklık içinde bulunmak, sadece ahlaki değil, aynı zamanda ekonomik ve siyasi bir zorunluluk" denilerek, EAGÜ'nün dünya refahı için muazzam bir iş gücü ve doğal kaynak potansiyeline sahip olduğu belirtildi. Bu çerçevede, EAGÜ ile gelişmiş ortakları arasında bu ülkelerin özel ihtiyaçlarına yanıt verebilecek yenilenmiş ve güçlendirilmiş bir ortaklığın bütün dünyanın gelişimine katkı yapacağının altı çizildi.

BM tarafından şimdiye kadar düzenlenen bütün EAGÜ konferansları ve diğer bazı uluslararası toplantılarda, en az gelişmiş ülkelerde yoksulluğun giderilebilmesi, ekonomilerin gelişimi, kırılganlıkların azaltılması ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için özel bir ilgi ve iyi hedeflenmiş destek tedbirlerine ihtiyaç bulunduğuna vurgu yapıldığı da hatırlatıldı.