8 Kasım İngiltere Basın Özeti

Economist dergisi, son sayısında Türkiye'nin bölgedeki bir dizi açılımına rağmen, Ankara'nın komşularla sıfır sorun politikasına geri döndüğünü söylemek için erken olduğunu belirtiyor.

Yazıda MİT Müştarı Hakan Fidan'ın İsrail'e çalışan 10 İranlının adını İran'a bildirdiği iddialarıyla ilgili olarak şöyle deniyor:

"Erdoğan'ın partisinin gözünde bu iddialar, hükümetini devirmeye yönelik bir Siyonist komploydu. Giderek daha saplantılı olan Başbakan Erdoğan'ın İsrail'e yine zehir zemberek sözler söylemesi bekleniyordu. Fakat İsrail, bu iddianın sızdırılmasıyla ilgisi olmadığını açıkladı, Erdoğan da Türkiye'nin İsrail'in bu sözünü doğru kabul etmesi gerektiğini söyledi."

Yazıda Erdoğan'ın "güvercinvari" bu açıklamasını İran ve Irak dışişleri bakanlarının Ankara ziyaretlerinin izlediği, Türkiye'nin Irak hükümetinin rızası olmadan Iraklı Kürtlerden petrol ihraç etmeyeceğini söyleyerek Kuzey Iraklı Kürtleri bağımsızlık için cesaretlendirdiği kaygılarını yatıştırdığı belirtiliyor.

Dergi Erdoğan'ın tüm dünyadaki Şiilerin Muhammed Peygamber'in torunu İmam Hüseyin'in öldürülüşünü anacağı 13 Kasım'da Bağdat'ı ziyaret etmeyi planladığını aktarıyor:

"Tüm bu gelişmeler Erdoğan'ın 'çok konuşulan' komşularla sıfır sorun politikasını canlandırmaya çalıştığı yorumlarını güçlendiriyor." Bu iyi haber olabilir. Zira Ankara kulislerinde Türkiye'nin şimdi tüm komşularıyla çok fazla sorunu olduğu konuşuluyor."

'Obama'yla balayı sona erdi'

"Erdoğan'ın, eskiden Osmanlı'nın hâkimiyetindeki topraklarda Sünni Müslüman Kardeşler'le bağlantısı olan partileri desteklemesi mezhep ayrılığı suçlamalarına neden oldu. Türkiye'nin Suriye'de Esad'a ve Kürtlere karşı savaşan cihat yanlılarının üzerine titremesi hem Batılı müttefiklerini hem de Şii Irak ve İran'ı alarma geçirdi. Türkiye'nin Muhammed Mursi'nin görevine dönmesine izin verilmesi yolundaki çağrıları Mısır'ın yeni liderlerini kızdırdı, Suudi Arabistan'la soğukluk yarattı."

"En kötüsü Erdoğan'ın ABD Başkanı'yla balayı da bitti. Mart'ta Obama, Netanyahu'yu Mavi Marmara baskını nedeniyle özür dilemeye ikna etmişti. Ama Erdoğan'ın İsrail', hedef alan sözlerinin ve Mursi'yi İsrail'in devirdiği iddiası Obama'yı kızdırdı ve İsrail-Türkiye yakınlaşması umutlarını baltaladı."

"Türkiye'nin ABD yaptırımları altındaki Çin şirketiyle ortak füze savunma sistemleri kurma planları Washington'la arasındaki çatlağı büyüttü."

"Zikzaklara ve geri dönüşlere rağmen Türk dış politikasının ilk haline gelmeye başladığından söz etmek için erken. Irak'a yönelik açılım, Türkiye'nin dışarıdaki kavgalarının bedelini kendilerinin ödediğini söyleyen işadamlarının baskısıyla başladı. İran'a yönelik açılımda Obama'nın Tahran'a kendi açılımının etkisi var. Erdoğan'ın kendi sadık tabanı bile Başbakan'ın Esad'ın devrilmesi saplantısından rahatsız. Türkiye'ye gelen Suriyeli mültecilerin sayısı 700 bini geçti. Türkiye son aylarda El Kaide zanlılarını tutuklamasına rağmen bunu ikna edici bulmayanlar var."

'Suudi Arabistan Suriye'de ordu kuruyor'

Guardian gazetesi, Suudi Arabistan'ın binlerce Suriyeli isyancıyı eğitmek ve silahlandırmak için milyonlarca dolar harcamayı planladığını yazıyor.

Gazetenin Suriyeli, Arap ve Batılı kaynaklara dayandırdığı haberine göre,Riyad, Esad'ı yenilgiye uğratmak ve giderek güçlerini artıran cihat yanlısı örgütlere karşı denge sağlamak için Eylül ayında kurulan Ceyş el İslam'a (İslam'ın Ordusu) desteğini artıracak. 43 Suriyeli grubun oluşturduğu Ceyş el İslam, parçalanmış haldeki isyancılar arasında "önemli bir oyuncu" kabul ediliyor.
Irak Şam İslam Devleti ve Nusra Cephesi gibi El Kaide bağlantılı grupları dışlayan güçte, cihat yanlısı olmayan gruplar ve Selefi örgütler yer alıyor.

Guardian henüz doğrulanmamış bir habere göre Ceyş el İslam'ın Pakistan'ın yardımıyla eğitileceği ve bu güçteki isyancı sayısının 50 bin'e kadar çıkabileceğinin iddia edildiğini aktarıyor.

'Pakistan eğitecek'

Suudi Arabistan istihbarat Servisi Başkanı Prens Bandar Bin Sultan'ın Ceyş El İslam'a uçaksavar ve tanksavar silahları sağlanması konusundaki itirazını kaldırması için ABD'ye baskı yapıyor. Silah sevkiyatı için Ürdün'den topraklarını açması isteniyor. Suudi Arabistan desteğindeki Körfez Araştırmaları Merkezi'nden Mustafa Alani, "Suriye'de iki savaş var. Biri Suriye rejimi diğeri de El Kaide'yle. Suriye ikisiyle birlikte savaşıyor" diyor.

Financial Times yazarı Philipp Stephens, "Amerika Orta Doğu'daki yangınlardan kolay kaçamayacak" başlıklı yazısında Suriye'deki kriz derinleştikçe ABD'nin krize ilgisinin daha da azaldığını belirterek "Orta Doğu'daki ayrılığın merkezinde Suudi Arabistan ile İran arasındaki derin husumet var. Amerika'nın sınırlayıcı gücü olması bu husumet kontrolden çıkabilir. Önce Irak ardından Libya deneyimi farklı müdahalelerin tehlikelerini ortaya koyduysa, Suriye de eylemsizliğin korkunç tehlikelerini gözler önüne serdi" diyor.