600 bin yıllık yerleşim

'Şarklı' ya da 'Keber gibi adlarla anılan mağaranın, kutsal tapınak olduğu düşünülüyor.

Dülük’te yaşayanların çakmaktaşı işlemeciliği yaptıklarına ilişkin bilgi ve bulgulara dayanılarak, bu yörenin Anadolu’da sanayiye ve teknolojiye beşiklik ettiği ifade ediliyor.

Gaziantep Arkeoloji Müzesi Müdür Vekili Fatma Bulgan, 600 bin yıl öncesine tarihlenen kalıntılar elde edilen Dülük Antik Kenti’nin, kazı, çevre düzenleme ve tanıtım çalışmaları sonrasında Gaziantep ve bölgede turizmin gelişmesine önemli katkı yapacağını söyledi.

GAZİANTEP SADECE ZEUGMA DEĞİL

Paleolitik çağdan bu yana insan yerleşimine uğrayan ve değişik dinlerin merkezi olan Dülük Antik Kenti’ne, Gaziantep’e gelen yerli ya da turistlerin hak ettiği ilgiyi göstermediğini kaydeden Bulgan, açıklamasını sürdürerek, “Zeugma Antik Kenti’nin Gaziantep ve bölge turizmine yeni bir soluk kazandırdığı muhakkak. Ama Gaziantep turizmi yalnızca Zeugma değil. İlimize gelen turistleri uzun süreli ağırlayabilmek için sahip olduğumuz diğer tarihi ve kültürel değerlerimizi de konuklarımıza sunabilmeliyiz. Böyle düşününce Dülük Antik Kenti’nin önemi ortada. Geçmişten bu yana bilimsel kazılar yapılan ve önemli kalıntılar ortaya çıkarılan Dülük Antik Kenti’ni de her yıl daha fazla yerli ve yabancı turist ağırladığımız mekanlarımız arasına katmaya çalışmalıyız” diye kaydetti.

Gaziantep ve etrafındaki şehirler, Anadolu'da yerleşimin tarihini araştırmaya imkan tanıyan yapılar, kalıntılar, ve antik kentlerle dolu.

PALEOLİTİK DEVRE AİT BULUNTULAR

Dülük Antik Kenti, paleolitik dönemden günümüze kadar iskan görmüş önemli merkezlerden...

Arkeolog Prof. Dr. Enver Bostancı’nın yaptığı araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de Paleolitik (alttaş) devrine ait buluntular (fosil ve ok uçları) ilk kez burada ele geçti. Yörede bulunan ve bugünkü adı Şarklı Mağara olan mağaranın duvarlarında ilk kez sayı sistemi kullanıldı.

Dülük, M.Ö 1525 yılında Hitit Kralı 1. Hattuşili tarafından işgal edilerek, askeri üs olarak kullanıldı. Mustafa Güzelhan, ‘Ayıntap Tarihinden Notlar’ konulu araştırmasında, Dülük’ün, Hitit İmparatorluğu’nun parçalanması sonrasında kurulan Geç Hitit Krallıkları’ndan biri olan ve Asurlular’ın ortadan kaldırdığı Gummuhi Krallığı’na bir süre başkentlik yaptığını belirtiyor.

Dülük’e sonraki yıllarda sırasıyla Asurlular, Persler, Büyük İskender, Selevkoslar, Romalılar, Ermeniler, Haçlılar ve Müslüman Türkler hakim oldu.

Dülük, bugünkü Gaziantep’in kurulmasıyla beraber önemini kaybetti.

TEKNOLOJİ VE SANAYİNİN BEŞİĞİ

Gaziantep’in 10 kilometre kuzeyindeki Dülük köyü ile aynı alanda bulunan Dülük Antik Kenti’nde, 500-600 bin yıl öncesine tarihlenen kalıntılar bulundu.

Dülük’te yaşayanların çakmaktaşı işlemeciliği yaptıklarına ilişkin bilgi ve bulgulara dayanılarak, bu yörenin Anadolu’da sanayiye ve teknolojiye beşiklik ettiği ifade ediliyor.

Antik Kent’ten günümüze ‘Şarklı Mağara’ ya da ‘Keber Mağarası’ gibi adlarla anılan ve kutsal tapınak olduğu düşünülen mağara ile taş ocağı, sarayın temel izleri ve çok sayıda kaya mezar ulaştı.

DELİCHONES KÜLTÜ’NÜN KÂBESİ

Kimi yabancı araştırmacılar, Kommagene bölgesinde filizlenen ve Antik Dönem’de büyük bir inanç olarak ortaya çıkan Jüpiter Delichones Kültü’nün bu bölgeden Anadolu’ya ve zamanla tüm dünyaya yayıldığını, Delichone Kültü’nün Kâbe’sinin bugünkü Dülük olduğunu ifade ediyor.

Zaman içerisinde, Hititlerin, Teşup Delichones (baştanrı Teşup’un kutsal şehri), Grekler’in Teşup’u Zeus’la özdeşleştirerek Zeus Delichones (Zeus’un kutsal şehri) olarak tanımladıkları Dülük’ün, Hitit inançlarının isim değiştirerek tüm dünyaya yayılmasına kaynaklık ettiği savunuluyor.

KAYNAK: