6 milyar dolarlık şüphe
Abone olYılın ilk altı ayında 13.7 milyar dolar açık çıktı. Ancak ülkele 6 milyar dolarlık bir döviz girişi yaşandı. Devlet Bakanı Ali Babacan bu paranın nereden geldiğini arıyor..
Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan, Türkiye'de Cari
İşlemler Açığı'nın bulunduğunu ama bu açığın fazlasıyla finanse
edildiğini söyledi. Babacan, Ziraat Bankası sosyal tesislerinde
düzenlediği basınla sohbet toplantısında, cari açığın finanse
edildiğini kaydetti. Bakan Babacan, cari açık konusundaki soruya
verdiği yanıtta, Türkiye gibi AB'ye yeni üye olan büyük ekonomiye
sahip diğer ülkelerin de benzer açıklar yaşadıklarına dikkat
çekerek, bunun yatırım ürünleri ithalatından kaynaklandığını
söyledi. Babacan, şunları söyledi: ''AB'ye en son üye olan 10 ülke
arasında bulunan ve büyük ölçekli ekonomiye sahip Polonya, Çek
Cumhuriyeti, Slovenya ve Macaristan'a bakacak olursak, bu dört ülke
de müzakere süreci boyunca, arka arkaya 8-10 yıl boyunca, yüzde
5.5-6 ve 6.5 gibi cari açık vermişler. Bunun sebebi, bu ülkeler
gelişirken, bu ülkeler yatırım ürünleri girmesi, yatırım
ürünlerinin ithal edilmesidir, Türkiye'de de bu yaşanıyor. -YATIRIM
ÜRÜNLERİ İTHALATINDAKİ ARTIŞ...- Türkiye geçen yıl 17.5 milyar
dolarlık yatırım ürünü ithal etmiş, cari açığımız 15.5 milyar dolar
iken, yatırım ürünleri ithalatı 17.5 olmuş. Bunun yarısı kadar
yatırım ürünü ithal edilseydi, cari açığımız bir o kadar azalacaktı
ve kimse de bunu sormayacaktı. Bu yılın ilk altı ayındaki rakamlara
bakacak olursak, ilk altı aydaki cari açığımız 13.7 milyar dolar,
yine aynı dönemdeki yatırım ürünleri ithalatı 9.3 milyar dolar.
Yatırım ürünleri ithalatında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde
13.5'luk artış var. İlk altı aydatüketim ürünleri ithalatındaki
artış ise yüzde 2.7 düzeyinde. Cari dengede bir başka konu bu
dengenin finansmanıdır. İlk altı aylık dönemde, 14.4 milyar
dolarlık bir finansman görüyoruz, bunun 8.3milyar doları bankacılık
dışı özel kesimden geliyor.'' -NET HATA VE NOKSAN KALEMİNDEKİ
ARTIŞ...- Öte yandan, yine ilk altı aylık dönemde 6 milyar dolar
düzeyinde, neredeyse cari açığın yarısı kadar bir Net Hata Noksan
kalemi olduğunu belirten Babacan, bu Net Hata ve Noksan'ın artı
yönde yani cari açığı azaltacak yönde çalıştığını vurgulayarak,
şöyle devam etti: ''Yine aynı dönemde rezervler 6.7 milyar dolar
artmış. Yani cari açık var. Ama bu cari açık fazlasıyla finanse
ediliyor. 6 milyar dolarlık finansmanın nereden geldiği
yakalanamadığı için bu Net Hata ve Noksan içinde görülüyor. Bu
finansmanın kaynağı konusunda farklı yorumlar var. Bu eğer
ihracatsa ağırlıklı olarak o zaman endişe etmeye gerek yok. Gerek
Merkez Bankası, gerekse DİE ile birlikte bu Net Hata ve Noksan
kaleminin detayları konusunda bu ay sonunda daha ayrıntılı bir
çalışma yapacağız. Sadece Haziran ayına baktığımızda, Cari İşlemler
Açığı 2.3 milyar dolar olurken, Net Hata ve Noksan'da artı 2.7
milyar dolar düzeyindeyiz. Cari açıktan daha büyük bir Net Hata ve
Noksan var. Bunu biraz daha derinlemesine analiz etmemiz gerekli.
Net Hata ve Noksan'ı biraz daha detaylı izlememiz gerekecek, ancak,
Ödemeler Dengesi'nin tümünde Türkiye'de bir döviz bolluğu varsa,
kurun da fiyatı aşağıya iner. Türkiye gibi değişimi yaşamış
ülkelerdeki ortak karakteristik değişimler bunlar. 2001 ile
mukayese ediliyor yani o zaman da cari açık yüksekti ve krize neden
oldu deniliyor ancak, çok önemli farklar var. Bir kere serbest kur
rejimi var. Ne zaman dövizi çıkışı olsa kur da bir hareketlilik
görüyorsunuz. Bu geçen hafta da görüldü. 2001'de böyle bir
mekanizma yoktu.'' Babacan, Türkiye'de işler iyi gittiği sürece
YTL'nin değerlenmeye devam edeceğini belirtirken, önemli olanın bu
değerlenmenin hızı olduğunu vurguladı.