500 büyük şirkette çarpıcı sonuç

'En büyük 500' içindeki 158 yabancı sermayeli şirket, verimlilik ve kârlılıkta yerlilere fark attı. İstihdamda yüzde 27.3 payla, toplam kârın yüzde 44.4'ünü, satışların yüzde 42.5'ini gerçekleştirdiler. Türkiye'nin en büyük 500 sanayi şirketinin yüzde 33'ünü oluşturan yabancı sermayeli şirketler, 2004 yılında katma değerin ve ihracatın yüzde 50'sini gerçekleştirdi. Dün, İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan 'Türkiye'nin 500 Büyük Sanayii Kuruluşu 2004' araştırmasına göre, 500 büyük sanayi kuruluşu içinde, 158 yabancı ortaklı şirket yer aldı. 2004 yılı verilerine göre yabancı sermayeli şirketler, yerli sermayeli şirketlere göre çok daha kârlı ve verimli çalışıyorlar. 500 büyük sanayi kuruluşunun yarattığı brüt katma değerin yüzde 49'unu, toplam ihracatın yarısını, toplam kârın yüzde 44.4'ünü, toplam satışların yüzde 42.5'ini, 158 şirketle ve yüzde 27.3 istihdam payı ile gerçekleştirdiler. 342'si yerli şirket 342 yerli sermayeli şirketin, toplam istihdamdaki payları yüzde 72.7 olmasına karşın, toplam kârın ancak 55.6'sını gerçekleştirdi. İSO çalışmasında, yabancı sermayeli şirketlerin 2003 verileri yer almamakla birlikte, 2004 verileri yerli şirketler karşısındaki durumlarını ortaya koydu. Merkez Bankası uzmanlarının yaptığı bir çalışmaya göre 2003 yılında 500 büyük sanayi kuruluşu arasında bulunan yabancı sermaye hakim şirketlerin, 500 şirketin toplam satışı içindeki payı yüzde 23.8, kârlılıkta payı yüzde 22.6 olmuştu. 2003'te 500 büyükte istihdamın yüzde 14.3'ünü yabancı sermayenin hâkim olduğu şirketler sağlamıştı. Wal-Mart'ın yüzde 33'ü Üretimden satışlara göre yapılan hesaplamaya göre Tüpraş, 10.4 katrilyon lira ile birinci olurken, araştırmanın ilk 10 sıralamasına otomotiv sanayisi damgasını vurdu. İlk 10 içinde, hepsi de yabancı sermayeli olan dört otomotiv şirketi (Ford Otomotiv, Toyota, Oyak Renault ve Tofaş) yer aldı. Raporda 2004 yılı İSO 500 ile ABD Fortune 500 karşılaştırması da yapıldı. Bu kıyasa göre Fortune 500 (ABD) listesine Tüpraş, Petrol Ofisi ve Fort Otomotiv girebiliyor. Tanıl Küçük, "500 büyük kuruluşun toplam satışı, ABD 500'ünün birincisi Wal-Mart'ın toplam satışının yüzde 33'ü kadar" dedi.