4 milyar dolar kaçtı

Merkez Bankası'nın ödemeler dengesi verileri Türkiye'ye yeniden 2001 krizini hatırlatan ve piyasalarda önemli bir sarsıntıya yol açan dalgalanmanın Mayıs ayı boyutunun toplam 4 milyar dolarlık bir sermaye çıkışı olduğunu ortaya çıkardı.

Merkez Bankası'nın kaydına göre yabancı yatırımcılar Mayıs'ta Türkiye'ye Devlet iç borçlanma kâğıtları ve hisse senedi almak amacıyla toplam 5 milyar 220 milyon Dolar getirdiler. Buna karşılık hisse senedi ve Devlet iç borçlanma kağıdı satarak çıkarttığı tutar ise 8 milyar 107 milyon Dolar'a kadar çıktı. Böylece Mayıs'da Türkiye'den yabancılar net 2 milyar 887 milyon Dolar'lık bir portföy yatırımı çıkarttılar. Ödemeler dengesi istatistiklerine göre Mayıs'da yabancıların iç borçlanma kâğıtlarından çıkarttıkları net tutar 3 milyar 113 milyon Dolar olurken, hisse senetlerinde ise 226 milyon Dolar'lık net alım gerçekleştirdiler.

Yabancıların Türkiye'de DİBS ve hisse senedi alım satımları (milyon dolar)
Giriş Çıkış Net
2000 2.971 7.608 -4.637
2001 3.300 7.123 -3.823
2002 8.299 7.386 913
2003 11.474 8.955 2.519
2004 26.104 18.652 7.452
2005 52.084 40.481 11.603
2006
Ocak 4.601 3.881 720
Şubat 5.146 4.134 1.012
Mart 4.658 4.811 -153
Nisan 4.038 3.835 203
Mayıs 5.220 8.107 -2.887
Ocak-May. 23.663 24.768 -1.105

MEVDUATLAR
Yabancıların bankalarda bulunan mevduatlarından ise 1 milyar 10 milyon dolarlık bir çekiliş yaşandı. Nisanda 8 milyar 539 milyon dolar olan bankalararası mevduat da dahil yabancıların Türkiye'deki toplam döviz ve YTL mevduatları mayısta 7 milyar 599 milyon dolara kadar geriledi. Gerilemenin 1 milyar 10 milyon dolar olan net çekiliş kadar olmaması ise Euro/dolar paritesindeki değişiklik yüzünden söz konusu hesapların dolar cinsinden değerinde 70 milyon dolarlık bir artış yaşanmasından kaynaklandı. Yabancı bankaların Türkiye'deki bankalarda bulunan mevduatlarının 2 milyar 410 milyon dolardan 2 milyar 51 milyon dolara, yabancılara ait döviz hesaplarının 2 milyar 263 milyon dolardan 2 milyar 250 milyon dolara gerilediği mayıs ayında yabancıların YTL cinsinden hesapları ise 3 milyar 866 milyon dolardan 3 milyar 298 milyon dolara indi.

Yabancıların Türkiye'deki mevduatları (milyon dolar)

Nisan Mayıs
Toplam Mevduat 8.539 7.599
-Yurtdışı Banka Mevduatı 2.410 2.051
-Döviz Tevdiat Hesapları 2.263 2.250
-YTL Cinsinden Mevduat 3.866 3.298
Net Akım 640 -1.010
Kur Farkı -179 70

TOPLAM ÇIKIŞ 3.9 MİLYAR
Böylece mayıs ayında yabancılar Türkiye'den net olarak 3 milyar 897 milyon dolarlık bir kısa vadeli sermaye çıkardılar.
Bu sermaye çıkışı, dolayısıyla sıcak para girişinin kesilmesi nedeniyle mayıs ayında yaşanan dalgalanma haziran ayı boyunca da devam etmiş ve Merkez Bankasının piyasalara yoğun bir şekilde müdahale ve ihaleyle döviz satıp YTL faizlerini önemli ölçüde yükseltmesine neden olmuştu.

BEŞ AYLIK GELİŞMELER
Bu arada bu yılın ilk beş aylık döneminde yabancılar hisse senedi ve Devlet iç borçlanma kağıtlarına yatırım yapmak amacıyla Türkiye'ye toplam 23 milyar 663 milyon dolarlık sermaye getirdiler. Aynı dönemde, ellerindeki menkul kıymetleri satarak yada vadesini yenilemeyerek Türkiye'den çıkardıkları tutar ise 24 milyar 768 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dolayısıyla yılın ilk beş aylık döneminde yabancılar Türkiye'den net 1 milyar 105 milyon dolarlık portföy yatırımı çıkardılar. Geçen yılın aynı döneminde ise 19 milyar 686 milyon dolar getiren yabancılar toplam 14 milyar 432 milyon dolar çıkarmışlar ve Türkiye'ye net 5 milyar 249 milyon dolarlık bir giriş yaşanmıştı.