4 Aralık İngiltere Basın Özeti

İngiliz basınında bugün IŞİD karşıtı koalisyonun toplantısına ve İran'ın IŞİD mevzilerini bombalamasına geniş yer ayrılıyor.

Guardian gazetesinde Ian Black'in kaleme aldığı bir analize yer veriliyor. "İran ve ABD çıkarları uzun süre aynı kalmaz" başlıklı analizde, IŞİD'le mücadelede İran ve ABD arasında zımni bir anlaşma olduğu belirtiliyor. Bunun eski bir deyiş olan "Düşmanımın düşmanı, dostumdur" sözünü hatırlattığını vurgulayan Ian Black, bu durumda söz konusu ortaklığın belli bir yere kadar sürebileceğini ifade ediyor.

'ABD ve İran'ın çıkarları değişir'

İran'ın Irak'ın Diyala bölgesini bombalamadığını ABD'nin teyit etmesinin, İran'ın stratejisiyle uyumlu olduğu belirtiliyor ve Sünni radikallerle mücadele İran'ın oıynadığı kritik role dikkat çekiliyor.

Yazıda tarafların 11 Eylül saldırılarının ardından Afganistan'daki işbirliği hatırlatılıyor.

2001'in sonlarına doğru İran'dan da destek alan "Kuzey İttifakı"na ABD'nin istihbarat ve hava gücü sağladığını, İran'ın ise ABD hava operasyonları için Taliban hedeflerini bildirdiğini yazan Black, bu "balayının" çok uzun sürmediğini belirtiyor. George Bush'un Saddam Hüseyin ve Kuzey Kore'nin yanı sıra İran'ı da düşman ilan etmesiyle işbirliği sona eriyor.

İran'da da Amerika'nın "gerçek şeytan" olarak görüldüğünü kaydeden Black, bugün bile karşılıklı nefretin sürdüğünü öne sürüyor.

Ancak gazeteciye göre, Irak konusunda bir işbirliği olduğuna dair hiçbir kanıt bulunmuyor. Bu konuda görüş bildiren İran uzmanı Hüseyin Rassam'ın şu sözlerine yer veriliyor:

"Irak konusunda İran'ın ABD ile doğrudan işbirliği yapmaıs gerekmiyor. Irak ordusuyla hareket etmesi yeterli. Zaten İranlılar Amerikalılarla iki taraflı iletişime geçmeye pek yanaşmazlar."

Gazeteci, taraflar arasında işbirliği olmamasının bir diğer nedeni olarak Suriye'de İran'ın Esad'ı, ABD'nin ise muhalifleri desteklemesini gösteriyor.

Tarafların isteğinin Irak'ta tutarlı bir yönetim ve ülkenin bölünmemesi olduğu belirtilen yazıda, uzun vadede iki ülkenin Irak'taki çıkarlarının değişebileceği ifade ediliyor. ABD'nin herkesi dahil eden bir demokrasiden yana olduğu kaydedilirken, İran'ın önceliğinin ise Irak'taki Şii azınlığı korumak olduğu vurgulanıyor.

'İşbirliği devam edeceğe benziyor'

Independent gazetesinde ise ünlü gazeteci Patrik Cockburn, "İran IŞİD savaşına katılıyor" başlıklı bir yazı kaleme alıyor.

Cockburn, Irak'ı bombalayan İran'ın ebedi düşmanı Washington ile beklenmeyen bir işbirliği yaptığını yazıyor. Gazeteciye göre açık zıtlaşma ve gizli işbirliği devam edeceğe benziyor.

Yazıda, İran'ın uzun süredir Küdus Kuvvetleri'nin başındaki Kasım Süleymani ile Irak'taki Şii militanlara destek verdiği belirtiliyor ve neden ilk defa hava operasyonu yaptığının bilinmediği ifade ediliyor.

İran ve ABD'nin işbirliği iddialarını hemen reddettiğini söyleyen Cockburn, öte yandan tarafların "paralel politikalar" izleyerek Bağdat ve Erbil'deki hükümeti koruduğunu ileri sürüyor.

'İşbirliği etkili oldu'

Times gazetesi de ABD'nin İran'ın hava operasyonlarını "memnuniyetle karşıladığını" yazıyor.

Haberde ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'nin İran'ın IŞİD'i vurmasını "olumlu bulduğu" ifadelerine yer veriliyor.

ABD'li yetkililerin İsrail'in itirazına rağmen IŞİD'e karşı İranlı güçlerin sahada desteğinden yana olduğu belirtilen haberde, Obama'nın Hamaney'e gizlice bir mektup yazdığı hatırlatılıyor.

Mektupta, nükleer görüşmelerle doğrudan bağlantı kurulmaksızın işbirliği önerildiği belirtiliyor.

Haberde, Pentagon sözcüsü John Kirby'nin İran'ın hava operasyonlarını teyit ettiği ancak işbirliğini reddettiği vurgulanıyor.

Gazete, İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin etrafındaki ılımlı bazı kişilerin işbirliğini artırmaktan yana olduğunu öne sürüyor. Ancak IŞİD karşıtı koalisyonda yer alan Arap ülkelerinin İran'a şüpheyle yaklaştıkları belirtiliyor.

Haberde, iimdiye kadar sürdürülen zımni işbirliğinin etkili sonuçlar verdiği yazıyor.

Esad kaptan, Suriye gemi

Daily Telegraph ise Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın "IŞİD'e karşı hava saldırıları işe yaramıyor" sözlerine geniş yer ayırmış.

Gazete Esad'ın şu sözlerini aktarıyor:

"Terörizmi hava operasyonuyla bitiremezsiniz. Sahayı bilen kara birliklerinin olması çok önemli. Ancak hava saldırıları ciddi ve etkili yürütülseydi yardımcı olabilirdi."

Gazete, kendisine yöneltilen "Sonunuzun Kaddafi ya da Saddam Hüseyin gibi olacağını düşünüyor musunuz" sorusuna yanıt olarak Esad'ın "Geminin kaptanı ölümü ya da yaşamayı düşünmez. Tek düşündüğü gemisini kurtarmaktır. Ben de ülkemi kurtarmak için elimden gelenin en iyisini yapıyorum" dediğini yazdı.

Sırbistan'ın hayalkırıklığı

Financial Times gazetesi, Güney Akım boru hattı projesinde Rusya ve Batı arasında sıkışan Sırbistan'ı ele alıyor.

Gazete, Batı'nın karşı çıktığı projenin Putin tarafından iptal edilmesinin Sırbistan'ı hayal kırıklığına uğrattığını yazıyor.

2013'te Başbakan olan Aleksandar Vucic'in AB üyesi olmak ile Rusya yatırımlarını çekmek arasında ince bir diplomasi izlediği belirtiliyor.

Sırbistan'ın doğalgazın çoğunu Rusya'dan aldığı kaydedilen haberde, Vucic'in şu sözlerine yer veriliyor: "Sırbistan bu projeye yedi yıldır yatırım yapıyordu. Ama şimdi büyük güçler arasındaki çatışmanın bedelini ödüyoruz."

Gazeteye göre, projenin iptal edilmesi Sırbistan'ın AB üyesi olup olmaması konusunda farklı yorumlara yol açıyor.

Sırp yetkililerin AB üyeliğinde ısrarlı göründükleri ancak Rusya'nın doğalgaz ve diğer yatırımlarına da talebin yüksek olduğu belirtiliyor.