28 Şubat'ın çok gizli senaryosu
Abone olAsıl muhatap susuyor ama danışmanları o çok gizli senaryoyu açıkladı bile! İşte 28 Şubat'ın demokrasi planı;
Türk demokrasisine örtülü müdahalenin yapıldığı 28 Şubat'ta
siyasetin aslında askerî baskıya karşı bir plan hazırladığı ancak
bunu uygulayamadığı ortaya çıktı. Refahyol'un DYP kanadından Tansu
Çiller'in 'komutanların istifa etmesi' çağrısı
yapacağı 'jenerik senaryoya' göre Çiller, bu
gerçekleşene kadar beyaz elbiseleriyle gideceği Meclis'ten
ayrılmayacaktı.
Demokrasi tarihine kara leke olarak geçen 28 Şubat süreci yıllardır
tartışılıyor. O dönemde işbaşında olan Refahyol hükümeti,
askerlerin dayatmasına karşı yeterli direnç göstermediği için yoğun
eleştiri aldı. 28 Şubat kararları olarak bilinen kararların
alındığı tarihî MGK toplantısı öncesinde aslında siyasilerin de bu
durumu öngördüğü, yıllar sonra ilk kez açıklandı.
ASKERİN SENARYOSUNA KARŞI SENARYO
Refahyol'un DYP kanadının, askerin baskısına, bir 'karşı
senaryo' ile cevap vermeyi planladığı ancak bundan son anda
vazgeçildiği ortaya çıktı. Tansu Çiller merkezli ve askerlere karşı
hazırlanan "oyun planı" Meclis'te bir sivil
direnişi içeriyordu. Senaryo hayata geçse ve bu kapsamda
komutanlar emekli edilebilseydi belki de bugün bambaşka bir siyasi
tabloyla karşı karşıya kalınacaktı.
28 ŞUBAT'IN AYAK SESLERİ
28 Şubat'ın yaşandığı 1997 yılında yönetimde RP-DYP koalisyonu
vardı. Başbakan Necmettin Erbakan, yardımcısı ise Tansu Çiller idi.
Yılın ilk günleri ile başlayan gerginlik 28 Şubat'ın adım adım
yaklaştığını haber verir gibiydi. 22 Ocak tarihinde
komutanların Gölcük'te yaptığı toplantı ve 5 Şubat'ta Sincan'da
tankların yürümesi, durumun kritik olduğunu gösteriyordu.
Ocak ayındaki olağan MGK toplantısı da gergin geçmiş,
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Sincan'da tankların
yürüdüğü gün Başbakan Erbakan'a uyarı mektupları
göndermişti. Ocak MGK'sından sonra ipleri eline alan
Cumhurbaşkanı Demirel'in, askerlere yakın durduğu biliniyordu. RP
ve DYP kanadı 28 Şubat MGK'sına böyle bir ortamda hazırlık yaptı.
MGK'ya kısa bir süre kala Tansu Çiller'in başdanışmanları
Prof. Dr. Mümtaz'er Türköne ve Hüseyin Kocabıyık,
demokratik direnişi yöntem olarak benimseyen bir "jenerik
senaryo" hazırlığı yaptı.
O AÇIKLANMAYAN SENARYO
HABERİN DEVAMINDA...
Türköne ve Kocabıyık, hazırladıkları planı Tansu Çiller ve
İçişleri Bakanı Meral Akşener'e sundu. Askerlerin muhtemel
iddiaları, ithamları ve bunlara karşı verilecek cevaplar tek tek
yazılmıştı. Adeta bir tiyatro oyunu gibiydi.
"İrtica" odaklı hangi suçlamaya, hangi cevaplar
verilecek, nasıl bir üslup kullanılacak, hepsi tek tek
belirlenmişti. Türköne ve Kocabıyık, 28 Şubat MGK'sında
askerî kanadın ikna olmayacağına inanıyorlardı. Hükümete bazı
kararların imzalattırılmaya çalışılacağı da tahmin
ediliyordu.
İPLERİ KOPARIM ADIM ATALIM
Dayatmalara boyun eğilmemesini isteyen danışmanlar bu noktada iplerin kopartılarak, demokrasi mücadelesi verilmesinden yanaydı. Kocabayık'ın ilk kez Zaman'a açıkladığı o plan şöyleydi: "Tansu Çiller, tahmin edildiği gibi Çevik Bir ve arkadaşlarının dayatmaları sürdürmesi halinde ayağa kalkarak, "Siz Anayasa suçu işliyorsunuz" diyerek elindeki dosyayı askerin önüne atacaktı. Sonra da toplantıyı terk edecekti. Dışarıda kısa bir açıklama yapacaktı: "Anayasa ihlal edilerek hükümete müdahale ediliyor. Komutanların emeklilik kararnamesi Cumhurbaşkanı'na gönderilecek."
ÇİLLER'E BEYAZ KIYAFET
Çiller, buradan evine geçecekti. Kıyafeti bile tasarlanmıştı.
Beyaz elbiselerini giyecekti. Oradan da milletvekilleriyle beraber
Meclis'e geçilecek ve muhalefet partileriyle görüşülerek demokratik
dayanışma istenecekti. Meclis'te yerli ve yabancı basın
mensuplarına da şu açıklama yapılacaktı: "Demokrasiye
müdahale ortadan kalkıncaya, Genelkurmay başkanı ve kuvvet
komutanlarının emeklilik kararnamesi imzalanıncaya kadar buradan
ayrılmayacağız. Bu kadını yıldıramayacaklar."
ÇİLLER: ORTAKLARIMA GÜVENEMEDİM
'Oyun planı'nı dikkatle dinleyen Tansu Çiller, "Kafama
yattı." diyerek umut mesajı verdi. Dosyayı alıp çantasına
koydu. 28 Şubat'taki tarihî MGK toplantısına girerken yanındaki
evraklar arasında o plan da vardı. Ne yazık ki, önceden hazırlanan
plan MGK'da hayata geçirilemedi. Bazı gerginlikler, itirazlar
yaşansa da koalisyon ortakları kararları imzalamıştı. Tansu Çiller,
neden toplantıyı terk edip, mücadeleye girişmediği sorulduğunda,
"Ortaklarıma güvenemedim." diyecekti. O süreçte 40'tan fazla
istifanın yaşandığı DYP de oldukça karışıktı. Hüseyin Kocabıyık,
Çiller'in 'oyun planına' uymama gerekçesi olarak, "Belki de her
şeyin daha kötü olabileceğini düşündü." yorumunu yaptı.
Çiller'e çekilen faks, Genelkurmay'da
görülüyordu
28 Şubat'ın kilit isimleri Prof. Dr. Mümtaz'er Türköne ve Hüseyin
Kocabıyık, döneme ilişkin geçtiğimiz hafta çarpıcı açıklamalarda
bulunmuştu. Kanal A'daki Görüş Farkı programına katılan Türköne ve
Kocabıyık, o dönemde Tansu Çiller ile olan görüşme ve yazışmaların
Genelkurmay Başkanlığı'nca izlendiğini ifade etmişti. Çiller'in
başdanışmanlığını yapan Hüseyin Kocabıyık, "Bir gün Tansu Hanım,
Genelkurmay Başkanı'na gitti. Orgeneral Karadayı, masasının üzerine
faksları dizmiş. Bizim Tansu Hanım'a gönderdiğimiz fakslar aynı
anda Genelkurmay'a da gidiyormuş." bilgisini vermişti. Türköne ise
28 Şubat sürecini yürüten Batı Çalışma Grubu içinden bir generalin
haklarında ölüm emri verdiğini anlatmıştı.
Zaman