24 Şubat 2011 Basın Özeti

Financial Times gazetesinin bugünkü manşeti, "Kargaşanın üstesinden gelmek için 36 milyar dolarlık Suudi girişimi".

Gazete, Suudi Arabistan Kralı Abdullah'ın, bölgesinde liderleri deviren ve Libya lideri Muammer Kaddafi'nin de koltuğunu tehlikeye atan kargaşa ortamına son vermek için mali bir destek paketi açıkladığını duyuruyor. Önlemler; kamu sektörü çalışanlarının maaşlarının yüzde 15 artırılmasını, borçları nedeniyle hapis yatacakların cezalarının ertelenmesini ve öğrencilerle işsizlere mali yardım yapılmasını içeriyor. Tüm bu önlemler, Suudi Arabistan Kralı Abdullah'ın tedavisinin ardından, üç ay sonra ülkesine dönüşüyle açıklanmış.

Financial Times'a konuşan Suudi aktivist Hasan El Mustafa ise şunları söylemiş:

"Biz gerçek değişim istiyoruz. Sadece bu, krallığın güvenliğinin garantisi olacaktır. Kuveyt modeline yakın bir anayasal monarşi, halen elde edilmesi imkansız bir hedef değildir".

Hasan El Mustafa, ülkesinde meclis üyelerinin seçilmesi, kadınlara daha fazla hak verilmesi ve yolsuzluklarla daha çok mücadele edilmesi çağrısı yapan bir açık mektuba imza atan 40 Suudi aktivist ve gazeteciden biri.

Facebook üzerinden yürütülen ve Suudi Arabistan'da 11 Mart'ta 'Öfke Günü' ilan edilip gösteriler düzenlenmesi çağrısı yapan kampanyaya yüzlerce kişi destek vermişti. Financial Times'taki haberde ise ülkede bu tarihte gösteriler düzenlenip düzenlenmeyeceğinin netleşmediği belirtiliyor.

'Misurata da muhaliflerin kontrolünde'

Financial Times, ilk sayfasındaki bir diğer haberde ise Libya'nın üçüncü büyük kenti Misurata'nın muhaliflerin kontrolüne geçtiğini yazıyor. Bu, gazeteye göre, Libya lideri Albay Muammer Kaddafi'nin ülkesinin Akdeniz kıyılarından çoğunu artık kontrol edemediği anlamına geliyor. Gazetenin haberinde, muhaliflerin Libya'nın doğusunda kendi yerel yönetimlerini oluşturmak üzere olduğu belirtiliyor.

'Muammer Kaddafi büyük baba rolüne hazır'

Muammer Kaddafi'nin oğullarından Saadi Kaddafi ise Financial Times'a yaptığı açıklamada, babasının Libya'da kurulacak yeni bir rejimde 'büyük baba' rolüne hazır olduğunu söylüyor. Kaddafi'ye göre Libya'daki gelişmeler, uzun süredir ihtiyaç duyulan reformla sonuçlanacak 'olumlu bir deprem'. "Ordu hala çok güçlü. İnsanlar bunu gördüklerinde korkacaklardır" diyor, Libya liderinin yedi oğlundan biri olan Saadi Kaddafi...

'Trablus, ölümün gölgesinde bir kent'

Independent'ın manşeti, "Trablus. Ölümün gölgesinde bir kent".

Gazetenin Orta Doğu muhabiri Robert Fisk, kentten gönderdiği ilk yazıya, belki 15 bine yakın kişinin dün gece Trablus Havaalanı'nda mahsur kaldıklarını, bilet gişelerine ulaşmak için Libya polisine rüşvet üstüne rüşvet verdiklerini söyleyerek başlamış. Fisk, kenar mahallerinde silah sesleri duyulan Libya'nın başkentine korkuların, açlığın ve dedikoduların hakim olduğunu yazıyor.

Independent muhabiri, Trablus sokaklarında halka karşı tanklar ya da zırhlı araçlar kullanılmadığını belirtiyor. Robert Fisk'e, Libya'da inşaat ve mühendislik sanayiinde çoğunluğu oluşturan Türklerden en az 30 bininin Trablus'u terk ettikleri söylenmiş.

'Libya'nın ilk özgür kenti Bingazi'

Guardian'ın manşeti ise "Libya'nın ilk özgür kentinde".

Gazete, muhabiri Martin Chulov'un, Libya'da isyanın başladığı ve Muammer Kaddafi'nin güçsüz olduğu Bingazi kentine giren ilk Batılı gazeteci olduğunu duyuruyor. Chulov'un ifadesiyle, "İsyancılar, üç günden biraz fazla bir sürede, Libya'nın en büyük ikinci kentinde saati, hiç sevmedikleri diktatörün göreve geldiği 42 yıl öncesine almak için ellerinden geleni yaptılar". Guardian muhabiri, Bingazi'de isyanın başlangıcından bu yana en az 232 göstericinin öldüğünü, 1000'e yakın kişinin de yaralandığını söylüyor.

Guardian'ın ilk sayfasındaki bir diğer haberde, İngiltere'nin Libya'daki vatandaşlarını tahliyeye yönelik planının eleştirildiği, mahsur İngiliz vatandaşlarının zorlandıkları belirtiliyor. Libya'da mahsur İngiliz vatandaşları, yağmacıların saldırılarından, yiyecek ve su sıkıntısı çektiklerinden söz ediyor. Guardian'daki haberde, Libya'daki 10 bin Türkiye vatandaşından 3 bininin Türkiye donanmasına ait bir fırkateyn eşliğinde ülkelerine döndükleri aktarılıyor.

'En çarpıcı tahliye girişimi Türkiye'den'

Times'ın bugünkü manşeti "Merhamet uçuşları fiyaskosu". Gazete de, 170 İngiliz vatandaşının çöldeki kamplarda mahsur kaldığını ve silahlı çetelerce tehdit edildiklerini belirtip yardım çağrısı yaptıklarını aktarıyor. Times "Çölde savunmasız" başlıklı başyazısında, İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague'un, Libya'daki İngiliz vatandaşlarının tahliyesi ihtiyacı karşısında çok yavaş haraket ettiğini belirtiyor.

Gazetenin iç sayfalarındaki bir haberde ise İngiliz hükümeti eleştirilirken, Libya'dan vatandaşlarını tahliye eden ülkeler arasında en çarpıcı girişimin Türkiye'den geldiği yazıyor. Habere eşlik eden bir haritada ise bugüne dek ülkelerin Libya'daki vatandaşlarını tahliye etmek için neler yaptıkları gösteriliyor. Bu haritaya bakılırsa 250 Türk Libya'nın Tobruk kentinden alınarak, Mısır'ın İskenderiye kentine götürüldü, oradan da yurtlarına döndü. 3000 Türk de iki feribotla Bingazi kentinden alınıp Marmaris'e taşındı. Marmaris'te bir aşevi ve seyyar hastane kuruldu, Türk vatandaşlarının memleketlerine götürülmeleri için ilçeye otobüsler getirildi.

'Lockerbie saldırısı emrini Kaddafi verdi'

Times gazetesinin ilk sayfasına taşıdığı bir diğer gelişme de, istifa eden Libya Adalet Bakanı Mustafa Muhammed Ebud El Celil'in bir iddiası. El Celil, 1988'deki Lockerbie saldırısını düzenleme emrinin, Libya lideri Muammer Kaddafi'den geldiği yolunda elinde kanıt olduğunu söylüyor. Pan Amerikan Havayolları'na ait Boeing 747 tipi uçak, içine bomba konması sonrası, 21 Aralık 1988'te İskoçya'nın Lockerbie kasabası üzerinde infilak etmiş, 270 kişi ölmüştü.

'İngiltere tek vatandaşını tahliye edemedi'

Daily Telegraph, ilk sayfasındaki Libya haberinde, İngiltere Başbakanı David Cameron'ın bu ülkedeki kurtarma operasyonunu hızlandırdığını bildiriyor.

Gazete de operasyonun bugüne dek ağır ilerlediğini kabul etmiş. Daily Telegraph, başbakanın Körfez ülkelerine yaptığı geziyi kesip, İngiltere'de bazı hükümet yetkilileriyle temasa geçtiğini, İngiliz vatandaşlarının kurtarılmalarının hızlandırılmasını istediğini belirtiyor. Gazete, Dışişleri Bakanı William Hague'in de Amerika Birleşik Devletleri gezisini iptal ettiğini duyuruyor.

Daily Telegraph, hükümeti eleştiren çevrelerin de, bugüne dek Libya'dan bir İngiliz vatandaşı dahi tahliye edilmezken; Türkiye ile Fransa ve Portekiz'in yanı sıra başka bazı Avrupa Birliği ülkelerinin binlerce vatandaşını tahliye ettiklerini vurguladıklarını söylüyor.

BBC Türkçe'nin İngiltere gazetelerinden derlediği basın özetini, hafta içi her sabah Türkiye saatiyle 08.40'ta NTV ekranından izleyebilir, ayrıca gün boyunca internet sayfamızda bulabilirsiniz. Adresimiz: bbctürkçe.com