2015 Genel Seçimleri HDP barajı geçerse ne olur?
Abone ol7 Haziran 2015 Genel Seçimleri'nde HDP yüzde 10 seçim barajını geçerse CHP ve MHP'den tanınmış milletvekili adayları Meclis'e giremeyecek.
7 Haziran 2015'de Türkiye, belki de tarihinin en önemli
seçimlerinden biri için sandık başında olacak.
53 milyon 741 bin seçmen, kendisini temsil edecek 550
milletvekilini seçecek. Seçimlere 26 gün kala, anketler ve kamuoyu
araştırmalarının sonuçları tartışılıyor. Anket sonuçları ne
söylerse söylesin, bu seçimin en dikkat çekici noktasının
‘bıçak sırtı’nda olduğunu herkes kabul ediyor.
Neredeyse herkesin kafasındaki ilk soru şu:
HDP yüzde 10 seçim barajını aşacak mı, aşamayacak
mı?
Bu sorunun cevabını seçmenler kadar adaylar da merak ediyor. Çünkü
eski Şişli Belediye Bakanı Mustafa Sarıgül; gazeteciler Mahmut
Övür, Markar Esayan, Mehmet Metiner, Hüseyin Yayman; CHP Genel
Başkan Yardımcısı Mehmet Bekaroğlu, MHP ’li Murat Başesgioğlu gibi
birçok tanınmış ismin Meclis’e girmesi, adaylık sıralamaları
bakımından HDP’nin baraj karşısındaki durumuna bağlı. HDP Eşbaşkanı
Selahattin Demirtaş ve Grup Başkanvekili Pervin Buldan, Hüda Kaya,
Turgut Öker gibi isimlerin 'kaderi'ni de seçim barajı
belirleyecek.
BİR VEKİL İÇİN 116 BİN OY GEREKİYOR
Radikal'in haberine göre, seçim ve baraj denkleminin en çok
hissedildiği kentlerin başında İstanbul geliyor. Nüfusu, seçmen
sayısı ve çıkaracağı milletvekili sayısı ile Türkiye’nin 1 numarası
olan İstanbul’da kıyasıya bir yarış bekleniyor. İstanbul’da yaşayan
10 milyon 236 bin seçmen kendisini temsil edecek 88 milletvekilini
belirleyecek. Bütün seçmenlerin sandığa gittiği varsayıldığında,
bir adayın milletvekili seçilebilmesi için 116 bin oy
alması gerekiyor. Ancak seçimlere katılım oranına göre bu
sayının 90 binlere, hatta 85 binlere kadar düşebileceği dile
getiriliyor. Bu nedenle adaylar 1 oy daha fazla alabilmek için gece
gündüz sokakları aşındırıyor.
2011 genel seçimlerinde 85 olan milletvekili sayısı nüfus artınca 3
daha artarak 88’e ulaştı. Geçen seçimde İstanbul’da AK
Parti 46 milletvekili çıkarırken, CHP 29, MHP 7, şimdi HDP içinde
yer alan bağımsız adaylardan ise 3 milletvekili çıkmıştı.
7 Haziran seçimlerinde AK Parti , CHP, MHP ve HDP’nin en önemli
isimleri yarışa üç seçim çevresinden oluşan İstanbul’dan girdi.
DEMİRTAŞ FAKTÖRÜ
HDP barajı aşıp, İstanbul’da sadece Demirtaş’ın cumhurbaşkanlığı
seçiminde aldığı 650 bin oyu alsa bile kentte en az 6 milletvekili
çıkarma şansı bulunuyor. Bu denklem İstanbul’daki vekil dağılım
dengesini bozan en önemli unsur olarak görülüyor. MHP'nin yükselişi
de dikkate alındığında AK Parti ve CHP'nin geçen seçime oranla daha
az milletvekili çıkarma olasılıkları bulunuyor. 2011 seçimlerinde
30 milletvekilinin bulunduğu İstanbul 1. bölgede AK Parti 16
milletvekili çıkarmış, ortalama bir vekil için 86 bin 800 oy
almıştı. CHP ise bir milletvekili için 87 bin 600 oy almış ve 11
vekil çıkarmıştı. MHP 258 bin oyla 2 vekil çıkarırken, 93 bin oy
alan bağımsız aday Sabahat Tuncel de seçilmişti. Bu seçim döneminde
bölgenin vekil sayısı 1 artıp 31’e çıktı.
Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş ile 28 Şubat mağdurlarından Hüda
Kaya’nın ilk iki sırada aday gösterildiği İstanbul 1. Bölgede
HDP’nin barajı aşması durumunda (MHP’nin alacağı oya da bağlı
olarak) AK Parti’de Hasan Sert, gazeteci Hüseyin Yayman, Osman
Boyraz ve Aziz Yıldırım’ın avukatı Faik Işık’ın durumu kritik hale
geliyor. Daha önce 11 milletvekili çıkaran CHP’den de HDP’ye oy
gitmesi durumunda Ali Özcan ve Onursal Adıgüzel’in Meclis dışında
kalma ihtimali bulunuyor. MHP’nin de oy oranını yükselterek
mevcutta 2 olan milletvekili sayısını 4’e çıkarabileceği
konuşuluyor.
SARIGÜL SINIRDA
Geçen seçimlere göre milletvekili sayısı 27’den 26’ya düşen
İstanbul 2. bölgede HDP’nin barajı aşıp aşmayacağı dengelerin
belirleyicisi olacak. 2011 seçimlerinde bölgeden 15 vekil çıkarmayı
başaran AK Parti bir vekil için 84 bin, 9 vekil çıkaran CHP bir
vekil için 81 bin oy almıştı. 228 bin oy alan MHP 2 vekil
çıkarırken, bağımsız seçilen Sırrı Süreyya Önder 120 bin oy
almıştı.
AK Parti’de, HDP ve MHP’nin alacağı oylara bağlı olarak, 2. Bölgede
gazeteci Markar Eseyan, TBMM’deki kavgalarıyla gündeme gelen Oktay
Saral gibi isimlerin Meclis’e girememe ihtimali bulunuyor. CHP ise
oy oranını korusa bile HDP’nin alacağı oya bağlı olarak Mustafa
Sarıgül’ün liste dışında kalma ihtimali olduğu dile getiriliyor.
Daha arka sıralarda bulunan Çetin Soysal ve Melda Onur’un şansı ise
düşük görülüyor.
MHP’de 2. bölgede Cumhurbaşkanlığı seçiminde çatı aday olan Prof.
Ekmeleddin İhsanoğlu, Celal Adan ve Murat Başesgioğlu gibi isimleri
öne koyarak oylarını artırmayı hedefliyor. Diğer partilerin alacağı
oya göre Başesgioğlu’nun durumu kritik hale gelebilir.HDP, 2.
bölgede Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Başkanı Turgut
Öker’i ön sıraya koyarak Alevi oylarını yükseltmenin planlarını
yapıyor. HDP’nin barajı aşması durumunda 2. sırada yer alan
Türkiye’nin ilk feminist kadın şarkısının sözlerini yazan Filiz
Kerestecioğlu’nun da Meclis’e girmesi bekleniyor.
HDP’NİN EN GÜÇLÜ OLDUĞU BÖLGE
İstanbul 3. Bölge ise HDP’nin en güçlü olduğu bölge olarak
biliniyor. 2011 seçimlerinde 28 milletvekilinin bulunduğu bölgede
AK Parti bir milletvekili için 84 bin 400 ayarak 15 vekil
çıkarırken, CHP bir vekil için 87 bin 300 oy almış ve 9 vekil
çıkarmıştı. MHP bir vekil için aldığı 85 bin oyla 3 vekil
çıkarırken bağımsız vekil Levent Tüzel ise 137 bin oyla seçilmişti.
Şimdi ise artan nüfus oranı nedeniyle vekil sayısı üç arttı.
Buradaki Kürt ve muhafazakâr seçmenin oyunu almayı planlayan HDP
Pervin Buldan’ı birinci sıradan aday gösterdi. HDP şimdi de Garo
Paylan, Levent Tüzel gibi isimlerle en az 3 vekil çıkarmayı
planlıyor. HDP’nin yüzde 10 barajını aşması durumunda AK Parti’nin
gazeteci adayları Mahmut Övür ve Mehmet Metiner’in Meclis’e
giremeyebileceği belirtiliyor. CHP’nin ise sınırı Genel Başkan
Yardımcısı Mehmet Bekaroğlu. MHP de bölgede 3 olan milletvekili
sayısını 4’e çıkarmanın peşinde.