2004 yılı Türkiye'de böyle geçti

2004 yılında Türkiye-AB ilişkileri, Kıbrıs, Irak, yerel seçimler, ABD başkanlık seçimleri ana gündem maddelerini oluşturdu. “Annan Planı” Kıbrıs’ta referanduma sunuldu. KKTC’de kabul edildi, Rum Kesimi ise Plan’ı reddetti. AB konusu yıl boyunca iç gündemi büyük ölçüde belirledi. Anayasa’da değişiklik yapıldı, 80 yıllık Türk Ceza Kanunu başta olmak üzere Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, Ceza İnfaz Kanunu gibi temel kanunlarda değişikliğe gidildi, Devlet Güvenlik Mahkemeleri kaldırıldı. Radyo-1 ve TRT-3'teki yayınlar; pazartesi Boşnakça, salı Arapça, çarşamba Kirmanca, perşembe Çerkezce, cuma günleri de Zazaca olarak gerçekleştiriliyor. Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde radyo ve televizyon yayınları başladı. Yargıtay, bir Avrupa kurumu olan AİHM’nin kararı gereği yeniden yargılanan kapatılan DEP’in eski milletvekillerinin tahliyesine karar verdi. Brüksel’de gerçekleştirilen AB Zirvesi’nde Kıbrıs odaklı tartışmaların ardından Türkiye ile 3 Ekim 2005’te müzakerelere başlanması kararlaştırıldı. Yerel seçimelerden kısa süre sonra, yeniden İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Ahmet Piriştina hayatını kaybetti. Irak’taki gelişmelerin de iç gündeme yankıları oldu. Çok sayıda Türk TIR şoförü öldürüldü Bağdat Elçiliği’ni koruyan 5 güvenlik görevlisi şehit edildi. YEREL SEÇİMLER 28 Mart’ta yapılan yerel seçimlerde en çok belediye başkanlığını, bu seçime ilk kez katılan AKP kazandı. Parlamentoda temsil edilen AKP yüzde 41, CHP ise yüzde 18 oy aldı. AKP, 12’si büyükşehir olmak üzere 58 ilde, CHP ise 2’si büyükşehir olmak üzere 8 ilde belediye başkanlığı kazandı. Antalya, Gaziantep ve Kocaeli büyükşehir belediye başkanlıklarını kaybeden ana muhalefet partisi CHP’de iç tartışmalar yaşandı. FELAKETLER Türkiye’nin 2004 gündeminde felaketler de vardı. Konya'da Zümrüt Apartmanı 92 kişiye mezar oldu. Konya’nın Selçuklu ilçesinde 11 katlı Zümrüt Apartmanı, “yapım hatası” nedeniyle çöktü, 92 kişi hayatını kaybetti. Hızlandırılmış trenin 4 vagonu Sakarya Pamukova ilçesi yakınlarında raydan çıktı, 41 kişi öldü. Hızlandırılmış faciada 41 kişi yaşamını yitirdi. Başkent Ekspresi ile Adapazarı Ekspresi Kocaeli’nin Tavşancıl Beldesi’nde çarpıştı, 4 kişi hayatını kaybetti. DEPREMLER Adıyaman’ın Çelikhan İlçesi’nde meydana gelen 3.8 büyüklüğünde depremde 6 kişi öldü. Ağrı’nın Doğubayazıt İlçesi’nde 5.2 büyüklüğünde deprem oldu, 18 kişi hayatını kaybetti. İSKENDERUN KÖRFEZİ’NDE ZEHİR GEMİSİ İskenderun Körfezi’nde 4 yılı aşkın süredir bekletilen “MV Ulla”adlı gemi, taşıdığı 2 bin 200 ton “toksik atık” yüküyle batarak çevre sorununa neden oldu. ECEVİT, ERBAKAN 2004 yılında kadrolarda da önemli değişimler oldu. Türk siyasetinin duayenlerinden Bülent Ecevit ve Necmettin Erbakan, aktif siyasetten çekildi. MİT-Alaattin Çakıcı ile ilişkisi iddialarıyla ilgili olarak uzun süre tartışmaların odağı olan Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya, yaş haddinden emekliye ayrıldı. EKONOMİ Ekonomide 2004 yılında enflasyonda yeniden tek hane görülürken, hızlı büyüme gerçekleşti. TMSF’nin Uzan operasyonu ve YTL’ye geçişe karar verilmesi bu yıla damgasını vuran olaylar oldu. KAYIPLAR ''Tiyatronun yaşayan anıtı'' Necdet Mahfi Ayral aramızdan ayrıldı. Türk belgesel sinemasının ünlü yönetmenlerinden Süha Arın, “Anadolu Rock” müziğinin öncülerinden Cem Karaca, “Tiyatronun yaşayan anıtı” Necdet Mahfi Ayral, “Türk sinemasının iyi kalpli kötüadamı” Hüseyin Baradan, karikatürde bir ekol olan Oğuz Aral, ilk Türk kadın opera sanatçısı Semiha Berksoy, Türk Tiyatrosu’nun “Arap Bacı”sı Tevfik Gelenbe, aktör İsmet Ay, şair ve yazar Şükran Kurdakul sanat dünyasının kayıplarıydı. SABANCI VEFAT ETTİ Hacı Ömer Sabancı Holding Başkanı Sakıp Sabancı, tedavi gördüğü hastanede vefat etti. Genç yaşında yaşamını kaybeden İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Piriştina siyaset, “Hocaların Hocası” unvanına sahip Ordinaryüs Prof. Dr. Sulhi Dönmezer ve çocuk psikolojisi alanında Türkiye’nin önde gelen isimlerinden Prof. Dr. Atalay Yörükoğlu bilim dünyasının önemli kayıpları oldu. ACI, TATLI BİR YIL GERİDE KALDI ARAFAT, REAGAN, SUPERMEN Filistin lideri Yaser Arafat, ABD eski Başkanı Ronald Reagan, müzik dünyasının ünlü ismi Ray Charles, ABD’li aktör Marlon Brando, “Süpermen” Christopher Reeve ve İngiliz sinemasının ünlü ismi Sir Peter Ustinov da dünyada hayatını kaybeden önemli kişilerdendi. DÜNYA KAN VE GÖZYAŞI DÖKTÜ Irak’ta saldırı ve çatışmalar sürdu. ABD askerlerinin Ebu Garib hapisanesindeki işkence skandalı ve kafa kesen Iraklı militanların eylemi dünya gündeminin ilk sırasına oturdu. Rusya'daki okul baskınına Rus güçler müdahale etti. Okul binası, çoğu çocuk 344 kişiye mezar oldu. ABD’nin kayıpları bini aştı, 191 kişinin öldüğü Madrid saldısının ardından Avrupa’da terör korkusu yükseldi. Rusya’nın Kuzey Osetya bölgesinde Çeçen teröristler bir okulu bastı. Beslan kentindeki rehin alma eylemi çoğu çocuk 344 kişinin ölümüyle sonuçlandı. ABD Başkanı Bush ikinci bir 4 yıl için halkından oy aldı. Avrupa Birliği’nin üye sayısı ise yeni 10 katılımla 25’e yükseldi. DUVARA KARŞI Tiyatro sanatçısı İsmet Ay da 2004'te hayatını kaybetti. Kültür hayatında da Türkiye’nin iç gündemi uluslararası nitelik kazanma eğilimini sürdürdü. İtalya’da yaşayan yönetmen Ferzan Özpetek’in geçen yıllardaki başarılarından sonra, Hamburg doğumlu Türk yönetmen Fatih Akın önemli başarılara imza attı. Akın, son filmi “Gegen die Wand” (Duvara Karşı) ile Berlin Film Festivali’nde “Altın Ayı” , Avrupa Sinema Akademisi tarafından verilen 2004 Avrupa En İyi Film ödüllerinin sahibi oldu. SPOR Süper Lig şampiyonluğunu 15’inci kez Fenerbahçe kazandı. Sarı Kanarya’lar Beşiktaş’ı 11 puan geriden gelip safdışı bıraktı. Portekiz’de düzenlenen Avrupa Futbol Şampiyonası’nda bütün otoriteleri yanıltarak finale yükselen Yunanistan ev sahibi Portekiz’i 1-0 yenerek sürpriz bir şekilde şampiyon oldu. Dünya Şampiyonu bilardocu Semih Saygıner, 2003 yılının değerlendirmesinde “dünyanın en iyi bilardocusu” seçildi. Elvan Abeylegesse, “Golden League” yarışmalarında bayanlar 5 bin metrede birinci olurken, dünya rekoru derecesine de ulaştı ve tarihe dünya rekoru kıran ilk Türk atlet olarak geçti. NBA Ligi’nde 3. şampiyonluğunu kazanan Detroit Pistons’ın bu başarısına büyük katkı yapan milli oyuncu Mehmet Okur da tarihte NBA Ligi şampiyonluğu görmüş ilk Türk basketbolcu unvanına erişti. Yunanistan’ın başkenti Atina’da düzenlenen 28. Yaz Olimpiyat Oyunları’nda Türkiye, 3 altın, 3 gümüş ve 4 bronz madalya kazandı.