2003'ün en önemli on buluşu
Abone olÜnlü Amerikan Science dergisi, 2003`ün en önemli 10 bilimsel buluşunu seçti. İşte sırasıyla buluşlar...
1- Evrendeki bütün galaksiler ve her şeyin, astronomların
deyişiyle ``kara enerji`` tarafından artan bir hızla birbirinden
uzağa itilmekte olduklarının kanıtlanması. Büyük Patlama`dan hemen
sonraki dönemden kalan ışık ve ışınımları (radyasyon) inceleyen iki
araştırma, evrenin genişlediğinin gerçek olduğunu kanıtladı. Bu
çalışmalardan biri, evrenin yaşının 13.7 milyar yıl olduğunu bile
hesapladı. 2- Aile üyelerine genetik olarak geçen şizofreni,
depresyon ve diğer sinir hastalıklarının riskini artıran belirli
gen değişkenlerinin nasıl çalıştıklarının tanımlanması.
Araştırmacılar bir genin depresyon riskini artırdığını, ancak bunun
o kişi ağır stres yaşarsa gerçekleştiğini belirlediler. 3- Küresel
ısınmanın iklimi, okyanus akıntılarını, hayvanları ve bitkileri
etkilemeye başladığını gösteren kanıtların artması. Küresel
ısınmayı; buzulların erimesi, kuraklık, bitki üretimindeki düşüş
ile bitki ve hayvan davranışlarındaki değişimlere bağlayan yeni
kanıtlar ortaya çıktı. 4- RNA`nın bitki ve hayvanlarda da etkili
olduğunun belirlenmesi. Eskiden RNA`nın sadece, hücre içinde
aminoasitlerin oluşturulmasında DNA`nın emirlerini taşıyıcı rolü
olduğu düşünülürdü. Ancak yeni çalışmalar RNA formlarının, kök
hücre ve embriyo gelişmelerini etkileyerek gen biçimleri ve
embriyonik gelişmeyi belirleyip değiştirebildiğini ortaya çıkardı.
5- Tek bir molekülü izleme ve yönlendirme yeteneğinin artması. Yeni
güçlü görüntüleme sistemleri bilim adamlarının tek bir protein
molekülünün hücre ve hücre zarları içindeki hareketlerini gözleme
imkanlarını artırdı. 6- Evrendeki en güçlü enerji oluşumlarından
biri olan Gama ışını patlamalarının büyük yıldızların
patlamalarıyla oluşan süper novalarla ilişkili olduğunun
doğrulanması. Gözlemciler, bir süpernova patlamasının bir parlak
gama ışını patlamasıyla ilişkisini tespit ettiler. 7- Bir farenin
embriyonik kök hücresinin ya sperm ya da yumurta hücresine
dönüşmeye sevk edilebileceğinin keşfedilmesi. Bu keşif kısırlık
sorununun bazı türlerinin anlaşılmasına yardımcı olabileceği
belirtiliyor. Ancak bu buluş, insanın embriyonik kök hücrelerinin
de ileride bir gün kopyalama ve diğer çalışmalarda kullanılmak
üzere insan yumurtası kaynağı olarak kullanılabilme ihtimalini
doğurdu ve geniş çevrelerde kök hücre çalışmalarının ve
kopyalamanın insani olup olmadığını sorgulayan etik tartışmalarını
başlattı. 8- Bazı yüksek teknoloji ürünü maddelerinin ışığı normal
olarak görüldüğü yönün tersine döndürebileceğinin belirlenmesi. Bu
buluş yüksek kaliteli lenslerin yapılmasına yol açabilir. 9- İnsan
kromozomlarının en küçüğü ve erkek cinsini belirleyen Y
kromozomunun, kopya gerektiğinde kullanılabilecek genleri yeniden
ürettiği ortaya çıktı. Bunu diğer kromozomlar yapamıyor. 10-
Kanserin nihai tedavisi olarak gösterilen bir tedavi şekli 2003`de
ilk kez başarısını kanıtladı. Antiangiogenesis denen bir ilaç,
tümörlerin kanserin büyümesini beslemek için gerekli olan kan
taşıyıcıları yapmasını engelliyor. İlacın kolon kanseri
hastalarının yaşam süresini uzattığı belirlendi. Antiangiogenesis
ilacının 60 kadar değişik çeşidi şimdi kliniklerde deneniyor.