2002'de Erdoğan'ın yolu nasıl açıldı?

Milletvekili olmalarına karşın tahliye edilmeyen tutuklu milletvekillerinin durumuna çözüm aranırken, Başbakan Erdoğan'ın "Erdoğan'a milletvekili yolunu biz açtık" diyen CHP'ye "Deniz Baykal benim için bir şey yapmadı. Ben yatmış, çıkmışım. Bunlarınki ise örgütlü suç" yanıtını vermesi, gözleri 2002 seçimlerinin ardından yapılan Anayasa değişikliği sürecine çevirdi.

Vatan gazetesinde yer alan habere göre, Ak Parti'nin kurulmasının ardından 2002'de Anayasa Mahkemesi, Erdoğan'ın TCK'nın 312. maddesinden mahkum olduğu gerekçesiyle "milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmadığını" belirterek parti kurucusu olamayacağını hükme bağlamıştı.

YSK da Anayasa'nın milletvekili seçilme yeterliliğini düzenleyen 76. maddesinde yer alan "ideolojik ve anarşik eylemlere katılma" hükmünü gerekçe göstererek Erdoğan'ın adaylığını kabul etmedi. Hükümeti Abdullah Gül kurdu. Seçimden sonra, 5 Kasım 2002'de Erdoğan'ı ziyaret eden dönemin CHP lideri Baykal, "Kanaatim, bir insanın siyasi suç niteliğinde mahkum olmasının ömür boyu siyasetten mahrum edilmesine gerekçe olmamalıdır" dedi.

NEFES KESEN TRAFİK

YSK'nın Ak Parti'nin başvurusu üzerine 4 Aralık'ta Doğanköy'deki seçimde usulsüzlük olduğuna karar verilerek Siirt seçimlerinin tekrarlanmasına karar vermesi, Erdoğan'ı parlamentoya taşıyan sürece start verdi. Ak Parti, Anayasa'nın 67, 76 ve 78. maddeleriyle ilgili değişiklik teklifini Meclis'e sundu. Ak Parti'nin anayasa değişiklik teklifinde, Anayasa'nın milletvekili seçilme yeterliliğini düzenleyen 76. maddesinde yer alan "ideolojik veya anarşik eylemlere" ifadesi ile "affa uğramış olsalar bile" tabiri çıkarılarak yerine, "terör eylemi" tanımlamasının getirilmesi öngörüldü. Anayasa'nın 78. maddesinde öngörülen değişiklik ile de Erdoğan için ara seçim yolu açılması hükme bağlandı. Madde metnindeki "Ara seçim her seçim döneminde bir defa yapılır ve genel seçimden 30 ay geçmedikçe ara seçime gidilemez" ifadesi çıkartılması hükme bağlandı.

CHP İSTİKRARLA DESTEKLEDİ

13 Aralık 2002'de TBMM'de Ak Parti ve CHP'nin oylarıyla anayasa değişiklik teklifi kabul edildi. 19 Aralık 2002'de ise dönemin Cumhurbaşkanı Sezer, düzenlemeyi veto ederek TBMM'ye iade etti. CHP parti grubu 20 Aralık'ta, vetoya rağmen Anayasa değişikliğine desteğini sonuna kadar sürdürme kararı aldı. Meclis, CHP'nin desteğiyle Anayasa'nın öngördüğü üçte iki çoğunluğun (367) üzerinde 437 oyla 26 Aralık'ta teklifi aynen benimsedi. Meclis'in aynen gönderdiği Anayasa değişikliğini 31 Aralık'ta Sezer onaylamak durumunda kaldı.

9 Mart 2003'te tekrarlanan Siirt seçimlerinde, AKP'li Mervan Gül, Erdoğan'ın seçilmesine olanak sağlamak amacıyla adaylıktan çekildi. Tekrarlanan seçimde AKP Genel Başkanı Erdoğan milletvekili seçildi. Erdoğan'ı önce milletvekili ardından Başbakan yapan bu süreçte Erdoğan-Baykal ikilisinin İstanbul'da bir gizli buluşma gerçekleştirdikleri iddiası da tartışma konusu oldu. CHP kaynakları bu görüşmenin Sezer'in anayasa değişikliğini veto ettiği 19 Aralık 2002 tarihinde yapıldığını öne sürerken, AK Parti'ye yakın kaynaklar ise görüşmenin Anayasa değişikliğinin ardından 23 Şubat 2003'te yapıldığını savundu. Baş başa görüşmenin ayrıntıları muamma olarak kaldı.

TEŞEKKÜR TUTANAKLARDA...

Erdoğan'a vekillik ve Başbakanlık yolunu açan Anayasa değişikliğinin Sezer'in vetosunun ardından Meclis'te yeniden görüşülmesine ilişkin TBMM tutanakları ise CHP'nin düzenlemeye desteğini ve bu destek nedeniyle AK Parti'nin CHP'ye teşekkür ettiğini somut olarak ortaya koydu. 26 Aralık 2002 tarihli TBMM tutanaklarında, düzenlemenin 437 oyla benimsenmesinin ardından dönemin Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu'nun CHP'ye teşekkürü şöyle yer aldı:

Hakikaten, iki maddelik de olsa,Türk demokrasisinin önünü açacak olan bu kısa pakete tam destek verdi gerek iktidar ve gerek muhalefet partilerimiz. Özellikle muhalefet partimize teşekkür ediyorum; sağ olsunlar, sonuna kadar, hakikaten verdikleri sözün arkasında durdular, son gelişmelerden de etkilenmediler. (...) İnşallah, daha sonraki büyük paketlerde, yine, elbirliği, işbirliği içerisinde, demokrasinin önünü açmak durumunda kalacağımızı bildiriyorum ve muhalefet partimizin desteğini, bundan sonra, inşallah, candan yine bekliyoruz.