2000'den sonra emekli olana zam!
Abone ol2000'den sonra emekli olan milyonlarca kişiye müjde! Emekli maaşlarına 355 TL'ye varan zam yapılması gündemde.
2000 sonrası emekli olan kişiler için
intibak hayata geçerse, bu kişilerin emekli aylıkları 50 TL ila 355
TL arasında artacak.
Bunun için açılan dava 29 Nisan'a ertelendi. Dava bu tarihte karara
bağlanır ve 2000 sonrası emekli olanlara da intibak uygulanması
gerektiği yönünde karar çıkarsa intibak konusunda umutlar yeniden
yeşerecek.
Emeklilik bir gün bütün çalışanların ulaşmak istediği bir hedef.
Fakat emeklilikte ele geçen maaşla çalışırken kazanılan para
arasında fark olduğu için emekliler eğer çalışırken emeklilik
günlerine dair bir plan yapmamışlarsa çok zorlanabiliyorlar.
Özellikle 2008 sonrasında aylık bağlama oranlarının
düşmesiyle birlikte emeklilerin emekli aylıklarında önemli
azalmalar oldu. Bu yüzden pek çok kez bu köşeden bireysel
emeklilik gibi tamamlayıcı sistemlerin önemine işaret ettik. Emekli
aylığını tamamlayıcı nitelikte bir tasarruf mekanizması hayata
geçirilmezse emeklilerin pek çoğu hayat standartlarını korumakta
zorlanıyorlar.
İNTİBAK NEDİR?
Emeklilerin maaşını yükseltebilecek ve onların yüzünü bir nebze
güldürebilecek bir düzenleme 2000 sonrası emekli olmuş kişiler için
de intibak hakkının tanınması olacak. İntibak emekli maaşlarına zam
veya bir lütuf gibi görülmemeli. İntibak geçmiş yıllarda ülkenin
refah payı artışı maaşlarına yansıtılmamış emeklilere bu artışın
zam olarak yansımasıdır. Yani geçmiş yıllarda emekli aylığı
hesaplaması yapılırken dikkate alınmayan refah artışı kriterinin
emekli maaşları hesaplanırken dikkate alınmaya başlamasıdır.
İntibak sayesinde emekli oldukları tarihteki emekli aylığı
hesaplama yöntemlerinin farklı olması nedeniyle emeklilere farklı
emekli maaşı bağlanmasına son verilmiş oluyor. Yalnızca emekli
oldukları tarihteki hesaplamanın farklı olması nedeniyle daha düşük
emekli aylığı alan kişilerin mağduriyeti bu sayede giderilmiş
oluyor.
2000 ÖNCESİ YARARLANDI
Geçtiğimiz yıllarda 2000 öncesi emekliler için intibak uygulaması
hayata geçirildi. Yapılan çalışmalar neticesinde, yaklaşık 438 bin
emeklinin maaşında 50 TL, 324 bin emeklinin maaşında 50-100 TK, 715
bin emeklinin maaşında 100-200 TL, 284 bin emeklinin maaşında da
200-350 TL iyileştirme yapıldı. Yalnız intibak
uygulamasından yalnızca SSK emeklileri yararlandı. Diğer yandan 1
Ocak 2000 tarihi ve sonrasında emekli olanlar için de intibak
gerçekleştirilmedi. İşte sorun da tam bu noktada başladı.
2000 sonrası emeklilerin intibaka çok daha fazla ihtiyacı var.
NE KADAR FARK EDECEK?
2008 sonrası emekli olanlar için ise aylıkların hesaplanma yöntemi
tamamen değiştiği için intibak hayati önemde. 2000 sonrası emekli
olan kişilerin intibak uygulamasına tabi tutulması benzer şekilde
emekli aylıklarında iyileştirmeler doğuracaktır. Emekli aylıklarına
50 TL ila 355 TL arasında iyileştirmenin gelmesi söz konusu
olacaktır.
RAPORA İTİRAZ EDİLDİ
2000 sonrası emekli olan kişilere intibak yasası çıkartılması
konusunda İşçi, Memur, Bağ-Kur Emeklileri Derneği (İMBED) Başkanı
Hamdi Öz'ün açtığı bir dava var. Geçtiğimiz hafta mahkemeye sunulan
bilirkişi raporuna itiraz edilmesi sonucu dava 29 Nisan'a
ertelendi. Dava bu tarihte karara bağlanır ve 2000 sonrası
emeklilere de intibak uygulanması gerektiği yönünde karar çıkarsa
intibak konusunda umutlar yeniden yeşerecektir.
AYM'DE DEVREYE GİREBİLİR
Diğer yandan bu davada karar olumsuz olsa bile konunun Anayasa
Mahkemesi’ne taşınması mümkün. Bu durumda Anayasa Mahkemesi’nin
bireysel başvuru hakkına dayanan formun doldurulması ve mahkemeye
başvuru yapılması gerekecek. Anayasa Mahkemesi’ne açılacak dava
sonucunda Mahkemenin kararının olumlu olması halinde yine hükümetin
konuyla ilgili düzenleme yapması gerekliliği ortaya çıkacaktır.
BAZILARININ MAAŞI DÜŞEBİLİR
2000 öncesinde emekli aylıklarının yeniden hesaplanması için SGK
harıl harıl çalışmıştı. Bu çalışmalarda ne yazık ki bazı
emeklilerin emekli aylıklarının da düşmesi de söz konusu olmuştu.
Yapılan çalışmalar kapsamında kendilerine yanlış hesaplama
nedeniyle olması gerekenden daha yüksek emekli aylığı bağlanan
kişilerin emekli maaşları düşürülmüştü. Bu nedenle intibak
kapsamında emekli aylıkları artarken bazı kişilerin emekli
aylıkların da düşmesi de gerçekleşebilir.
Emekliye yüzdelik değil seyyanen zam gerekiyor
İşçi ve esnaf emeklilerinin maaşları enflasyona göre belirleniyor.
Yüzdelik yerine seyyanen yapılacak artışlar emeklinin yüzünün
gülmesini sağlayacak.
Memurların ve memur emeklilerin maaşlarına zam toplu görüşmeler
neticesinde belirleniyor. Dolayısıyla memur emeklisi Ocak ve Temmuz
aylarında maaşına gelecek zammı önceden biliyor ve planlarını ona
göre yapıyor. İşçi ve esnaf emeklileri için ise yani emeklilerin
yüzde 80’i için ise maaş zammı gerçekleşen enflasyon oranına göre
belirleniyor. Böyle olunca da TUİK’in açıklayacağı veriler
emekliler için hayati önem kazanıyor. Enflasyon verisinin düşük
olması halinde emekli aylıklarına gelecek zam da düşük oluyor. Son
6 aylık enflasyonun düşmesi halinde emekli maaşlarına yansıyan zam
düşük oluyor. Fakat emeklilerin eline geçen aylıkların düşük olması
nedeniyle gelen zammın çok da bir anlamı olmayabiliyor.
2010-11'DE YAPILMIŞTI
Emekli dernekleri bu yüzden emeklilere yapılacak zammın yüzdelik
olarak değil seyyanen olmasını talep ediyor. Bu sayede maaşı düşük
olan emeklinin de zammı yüksek olabilecek ve emekliler maaş zammını
enflasyon verisine göre değil direkt olarak belirlenen miktara göre
alabilecekler.
2010 – 2011 yıllarında emekli aylıklarına 60 TL’lik seyyanen zam
yapılmıştı. Bu sayede emekliler bir nebze olsun nefes almışlar ve
emekli aylığı düşük olan emeklilerin bile zammının yüksek olması
sonucu doğmuştu. O dönem Başbakan olan Recep Tayyip
Erdoğan’ın bugün cumhurbaşkanı olması ve konuya ilişkin hassasiyeti
emeklilerin seyyanen zam umutlarını artırıyor.