20 yılda çıkar, 5 yılda bitir

Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK), 20 yılda ulaştığı 50 milyon 797 bin 640 ton üretimiyle 10 milyon ton/yıl taşkömürü tükettiği bildirilen Türkiye'nin, ancak 5 yıllık ihtiyacını karşılayabildi. TTK Genel Müdürlüğü verilerinden derlediği bilgiye göre, kuruma bağlı Armutçuk, Karadon, Kozlu, Amasra ve Üzülmez Müessese Müdürlüğü maden ocaklarında 1986-2005 yılları arasında 50 milyon 797 bin 640 ton üretim yapıldı. Verilere göre, söz konusu yıllar arasında en fazla üretim yeraltındaki 22 bin 203 işçiyle 3 milyon 526 bin 283 tonla 1986'da, enaz üretim ise 8 bin 791 çalışanla 1 milyon 665 bin 324 tonla 2005'de gerçekleştirildi. Taşkömürü Kurumu ocaklarında, 2004'deki 14 milyon 500 bin YTL yatırım, geçen yıl kuyu ve galeri açma gibi ana altyapı hazırlıklarının yanı sıra makine teçhizat ihtiyacının yoğunluğu nedeniyle 26 milyon YTL'ye ulaştı. TTK'da, 20 yılda yeraltından 31 bin 209, yerüstünden 14 bin 916 olmak üzere 46 bin 125 işçi emekliye ayrıldı. Kurumda en fazla işçi 6 bin 9 ile 1994'de, en az ise 675 ile 2004'de emekli oldu. OCAKLARA YATIRIMLAR TTK Genel Müdürü Rıfat Dağdelen, yeraltında çalışanların emekliliğinin üretimlerini olumsuz etkilediğini, kazı ve tahkimat işçisi istihdam edilebilmesi için görüşmelerin de sürdürüldüğünü belirtti. Kuruma ilk etapta 1000 işçinin alınmasına yönelik girişimlerin sonuçlanmasını beklediklerine dikkati çeken Dağdelen, şunları söyledi: ''TTK'daki yatırımlar son 20 yılda geriledi. Kurumda, üretimin her geçen gün azalmasının nedeni ocaklara uzun yıllardır yatırım yapılmamasıdır. Altyapımızı tamamlamak istiyoruz, bunu da kısa sürede yerine getirmek amacıyla hizmet alımına yöneliyoruz. Havzada, 1 milyar 300 milyon ton civarında olduğu tahmin edilen stratejik özelliğe sahiptaşkömürü rezervinin ekonomiye kazandırılması amaçlanmaktadır. Hazırlıklarımızı tamamladığımız takdirde üretimimizde belirgin artış görülecektir.'' TTK'nın, Türkiye'deki demir-çelik sektörünün uzun yıllar koklaşabilir kömür ihtiyacını karşılayan sektör konumunda olduğuna dikkati çeken Dağdelen, şöyle konuştu: ''Çağın teknolojilerinden mutlaka faydalanmak zorundayız. Bu yılın mart ayında yeni lavuarlar (kömür yıkama tesisi) devreye girecek. Böylece, daha temiz kömür yıkanacak. Kent merkezindeki lavuarı da yıkarak şehrimize nefes aldıracağız. Ayrıca, sahildeki kömür yıkama tesisleri kaldırılarak Ro-Ro seferbere için limana gelen ve park sorunu yaşayan TIR'lara yeni alanlar kazanılacak. Deniz taşımacılığı konusunda ise büyük hamle yapılacaktır.'' Dağdelen, işçi alımı konusu netleşmediğinden 2006'nın kömür üretim hedefinin belirginlik kazanmadığını kaydetti. SENDİKANIN GÖRÜŞÜ Genel Maden İşçileri Sendikası Genel Eğitim Sekreteri Ramazan Denizer de Türkiye'nin 10 milyon ton/yıl taşkömürü ihtiyacının önemli bölümünün ithal edilerek karşılandığını belirterek, şunları kaydetti: 'Ülkemiz, milli kaynaklarına yönelmediğinden TTK, 5 yılda üretmesi gereken kömürü 20 yılda çıkartmıştır. İşçi açıklarının giderilmesinin yanı sıra gerekli yatırımların hayata geçirilmesiyle ihtiyaç duyulan kömür havzamızdan karşılanabilir. Taşkömürü Kurumu ve Zonguldak'ı kimse yok sayamaz.'' YILLARA GÖRE ÜRETİM TTK'da, 1986-2005 yılları itibariyle taşkömürü üretimi şöyle: YILLAR ÜRETİM (TON) ------ ------------ 1986 3.526.283 1987 3.460.889 1988 3.255.645 1989 3.038.448 1990 2.745.242 1991 2.761.710 1992 2.829.166 1993 2.788.788 1994 2.838.548 1995 2.248.175 1996 2.441.096 1997 2.320.132 1998 2.136.120 1999 1.989.572 2000 2.259.227 2001 2.356.865 2002 2.244.385 2003 2.011.178 2004 1.880.847 2005 1.665.324