20 bin mühendisi işsiz bırakan yasa

Türkİye’de 20 bin kişi daha ’üniversiteli işsizler’ ordusuna katılıyor. TBMM’de bugün görüşülmesi beklenen Gıda Yasası, 10 kişiden az istihdamı olan pastane, fırın, catering şirketi, peynir imalatçıları gibi gıda üreticilerinde gıda mühendisi istihdamı zorunluluğunu kaldırıyor. Bu, 20 bin mühendisin işsiz kalması ve gıdada denetimin son bulması anlamına geliyor.

Yeni Gıda Yasası, 20 bin gıda mühendisini işsiz, ekmek fırını, pastane, küçük catering firmaları gibi binlerce gıda işletmesini denetimsiz bırakacak.

Kamuoyunda Gıda Yasa Tasarısı olarak da bilinen Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu Tasarısı, 1995 yılından beri yürürlükte bulunan tüm gıda işletmelerinde gıda mühendisi çalıştırılması zorunluluğunu ortadan kaldırıyor. Ziraat Odası Başkanı Gökhan Günaydın, birkaç gün içinde yasalaşması beklenen tasarının halk sağlığını tehdit ettiğini ve işsizler ordusuna binlerce üniversiteli işsiz ekleyeceğini söyledi.

Halen yürürlükte olan gıda yasasına göre Türkiye genelindeki tüm gıda üreticileri gıda mühendisi istihdam etmek zorunda. Bu mühendisler gıda işletmelerinde iç denetimi sağlıyor, üretim aşamalarını denetleyerek halk sağlığına aykırı bir sürecin oluşmasını engelliyor. Yasa ile en küçük işletmeler dahi bu zorunluluğa tabi, ancak örneğin 5 ekmek fırını tek bir gıda mühendisi istihdam ederek maliyetlerini düşürebiliyor.

Maliyetler azalacak ama...

Ancak küçük üreticiler bu zorunluluktan rahatsız. Krizin etkisiyle maliyet sorunlarından yakınarak zorunlu gıda mühendisi istihdamının kaldırılmasını isteyen küçük çaplı gıda üreticileri yoğun bir lobi faaliyeti yürütüyor. Bu talebi değerlendiren hükümet, küçük gıda işletmelerini rahatlatmak için yeni Gıda Yasası’na bir madde ekledi. Buna göre artık mikro gıda işletmeleri, gıda mühendisi istihdam etmek zorunda olmayacak.

Mikro işletme tanımı, 10 kişiden az çalışanı olan veya makinelerinin gücü 30 beygirin altında kalan üreticileri kapsıyor. Bu tanıma hemen hemen tüm ekmek fırınları ve binlerce gıda üreticisi giriyor. Örneğin günde 20 ton süt işleyebilen ya da 8 bin ekmek üreten bir işletme mikro işletme sayılıyor ve gıda mühendisi istihdam etme zorunluluğundan kurtuluyor.

İşletmelerin % 80’ini kapsıyor

Ziraat Odası Başkanı Gökhan Günaydın, “Türkiye’deki 40 bin gıda işletmesinin yüzde 80’i bu tanıma girecek. Bu işletmelerde istihdam edilen en az 20 bin gıda mühendisinin işine son verilecek. Bu işletmelerde halk sağlığına yönelik denetim son bulacak” uyarısını yaptı. Günaydın yine yasa kapsamında gıda işletmelerine kamu denetiminin özel sektöre devredildiğini de belirterek, bu değişiklikle gıda güvenliğinde çok önemli bir zaaf ortaya çıkacağını söyledi. Yeni Gıda Yasası’nın bugün TBMM gündemine gelmesi bekleniyor.

‘Seçim koşullarında halk sağlığı feda ediliyor’

Zİraat Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Vahap Tuncer, “Üzülerek ifade ediyoruz ki, yeni Gıda Yasası Tasarısı, yaklaşan seçim koşullarında, halk sağlığı yerine ticaret rantını tercih etmektedir. TBMM’de yürütülmekte olan lobi faaliyetleri, işletmelerin kapatılacağı ya da kayıt dışına taşacağı söylemleriyle, gıda güvenliğini hiçe sayan yaklaşımların boyut kazanmasına neden olmaktadır” dedi. Tuncer, tasarının yeniden ele alınarak, hem işletmelerin teknik ve hijyenik standartlarının yükseltildiği hem de personel çalıştırmanın küçük işletmeler üzerine bir yük oluşturmayacağı, halk, mühendis ve esnaf yararına ara çözümlerin bulunabileceğini anlattı. Yıllık 100 milyon lira dolayında bir ödenekle küçük işletmelerin mevcut sistemde teknik eleman açısından aksayan yönlerinin düzeltilebileceğini bildiren Tuncer, bunun da 5.5 milyar lira dolayında olan tarım bütçesinde ancak 50’de birin altında bir yük getireceğini belirtti.