19 Mayıs iki yılın ardından coşkuyla kutlanıyor Kurtuluşa giden yolun ilk adımı

Atatürk Nutuk'ta anlatmıştı
1919 yılı Mayıs'ının 19'uncu günü Samsun'a çıktım. Genel durum ve görünüş şöyleydi…

(…) Milleti ve ülkeyi büyük savaşa sürükleyenler, kendi hayatlarının kaygısına düşerek yurttan kaçmışlar. Padişah ve halife olan Vahdettin soysuzlaşmış, kendini ve yalnız tahtını koruyabileceğini umduğu alçakça önlemler araştırmakta. Damat Ferit Paşa'nın başkanlığındaki hükümet güçsüz, onursuz, korkak, yalnız padişahın isteklerine uymuş, onunla birlikte kendilerini koruyabilecek herhangi bir duruma boyun eğmiş. (…)