164 bin 505 iş günü kaybı oldu

İşçi sendikaları ile işverenler arasında yılın ilk 9 ayında 1339 toplu iş sözleşmesi imzalanırken, işçi sendikalarının aldıkları 171 grev kararından 24'ünün uygulanmasıyla 164 bin 505 iş günü kaybı oldu. Alınan bilgiye göre, bu yılın ilk 9 ayında kamuda 967, özel sektörde 372 olmak üzere toplam bin 339 toplu iş sözleşmesi imzalandı.

Sözleşme hükümlerinden 4 bin 791 iş yerindeki 186 bin 147 işçi yararlandı. Bu işçilerin 105 bin 83'ü kamuda, 81 bin 64'ü de özel sektörde çalışıyor. Resmi arabuluculuk sürecinde 366 toplu iş sözleşmesiyle ilgili çalışma yapıldı. Bunlardan 129'unda anlaşmaya varılırken, 237'sinden anlaşma çıkmadı. Arabulucu aşamasındaki 39 toplu iş sözleşmesiyle ilgili çalışma henüz sonuçlanmadı. Toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde, 131'i özel sektörde olmak üzere toplam 171 grev kararı alındı. Kararlardan 132'si greve başlamadan kaldırıldı.

Halen uygulamaya konulmayan 15 grev kararı bulunuyor. Öte yandan, 21'i özel sektörde olmak üzere 24 grev gerçekleşti. Greve çıkılan 42 iş yerindeki bin 773 kişinin hizmet üretmemesi nedeniyle 164 bin 505 iş günü kaybı oldu. İşçi sendikalarının grev kararına karşılık, işverenler, tamamı özel sektörde olmak üzere 45 lokavt kararı aldı. Bu kararlardan 42'si başlamadan kaldırılırken, uygulanmayı bekleyen 3 lokavt kararı bulunuyor. Yüksek Hakem Kurulu aracılığıyla da grev yasağı, grev oylamasında grevin reddi, grev ertelemesi, özel hakem uygulaması gibi nedenlerle 115 toplu iş sözleşmesi yapıldı.

''REKABETİ DÜŞÜK ÜCRETTE GÖRÜYORLAR''
Türk-İş Araştırma Müdür Yardımcısı Enis Bağdadioğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu yılki toplu sözleşmelerin ağırlıklı olarak metal ve tekstil sektörlerini kapsadığını söyledi. Toplu sözleşmelerde istihdam güvencesi, sosyal haklar ve ikramiyelerin ön plana çıktığını dile getiren Bağdadioğlu, enflasyon beklentisinin ücret zamları konusunda öne çıkması nedeniyle artışların alışılmış düzeyde gerçekleşmediğini ifade etti. Ekonomide 4 yıldır yaşanan büyümenin ücretlere yansımadığını vurgulayan Bağdadioğlu, ''Ücretler, büyüme oranları kadar artmadı.

İşçiler ancak satın alma gücünü korumaya çalışıyor. Geçmişteki kayıplar ise olduğu gibi korunuyor. Böyle olunca ücretlerdeki gerileme statik hale geldi. Büyümeden pay alınamaması da bu durumu güçlendiriyor'' dedi. Bağdadioğlu, sendikaların ücret pazarlığı yapacak koşullara sahip olmadığını ifade ederek, şunları kaydetti: ''İşverenler, rekabet etmenin yolunu ücretleri baskı altında tutmada görüyor. Çünkü enerjide, faizde pazarlık edemiyorlar. Rekabeti sağlama adına da düşük ücret politikasını sürdürmeye çalışıyorlar. Çalışma saatleri artırılırken mesailer artırılmıyor. Özel sektörde esnek çalışmayla birlikte mesailer de ortadan kaldırıldı.

Yaygın kayıt dışı ekonomi, düşük asgari ücret ve yüksek işsizlik gibi faktörlerin bulunduğu bir toplu sözleşme düzeninde pazarlığa olanak bırakılmıyor. Büyük bir yoksulluk ve işsizliğin olduğu, yeni yatırımların yapılmadığı, kırsal kesimin çözüldüğü bir ortamda sendikaların önünde iki yol bulunuyor: Ya istihdam güvencesine öncelik vermek ya da işten çıkarmayı zorlaştırmak ve pazarlığı artırmak için iş gücünün niteliğini yükseltmek. Böyle olunca da ücret pazarlığı zorunlu olarak ikinci plana düşüyor.''

TOPLU SÖZLEŞME ÖRNEKLERİ
İşçi sendikaları ile işverenler arasında 2006 yılı içinde imzalanan bazı toplu iş sözleşmeleri ve bu sözleşmelerdeki sosyal yardımlar dışındaki ücret düzenlemeleri şöyle: -Türk Metal ile MESS arasında 276 iş yerinde 129 bin işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi imzalandı. Söz konusu sözleşme ile ücretlere ilk 6 ayda yüzde 10 ile yüzde 21.5 arasında zam yapıldı. Diğer üç 6 aylık dönemde de ücretler TÜFE oranında artırılacak.

İETT Genel Müdürlüğü ile Hizmet-İş Sendikası arasında 8 bin 473 işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi imzalandı. Günlük yevmiye ücretlerinde yüzde 18 artış sağlandı. -Coca-Cola İçecek A.Ş. ile Öz Gıda-İş Sendikası arasında yaklaşık 500 kişiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi imzalandı. Ücretlere ilk 15 aylık dönem için yüzde 15 zam yapılırken, sonraki 12 aylık dönemde ise ücretler yüzde 8 artırılacak. -Öz Gıda-İş ile Unilever Türkiye A.Ş arasında 800 işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesiyle ücretler, ilk altı ayda yüzde 6 ile 24 oranları arasında artırıldı. Sözleşmenin diğer dönemlerindeki artışlar enflasyon oranında gerçekleştirilecek.

Ülker Gıda ile Öz Gıda-İş arasında 2 bin işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi imzalandı. İşçi ücretlerine yüzde 11, teknik eleman statüsünde çalışan işçilere ise yüzde 15 zam yapıldı. -İstanbul Büyükşehir Belediyesinde Belediye-İş Sendikası ile 13 bin 500 kişiyi ilgilendiren toplu sözleşme imzalandı. İşçilerin ortalama garanti aylık ücretleri net 1023 YTL'den 1217 YTL'ye çekildi. -Petrol-İş'in Sabancı Holding'e bağlı Advansa Sasa Fabrikasındaki 751 işçi adına imzaladığı toplu iş sözleşmesiyle ilk 6 ayda en düşük ücretlerde yüzde 25, en yüksek ücretlere yüzde 5 oranında zam yapıldı.

Diğer 6'şar aylık dilimlerde de ücretlere enflasyon oranında artış yapılacak. -Kayseri Büyükşehir, Kocasinan, Melikgazi belediyeleri ve Kayseri Su ve Kanalizasyon İdaresi ile Hizmet-İş arasında 2 bin 100 işçi adına toplu iş sözleşmesi imzalandı. Ücretlere yevmiyelerdeki iyileştirmelerle birlikte yüzde 7,2 ile yüzde 45 oranında zam yapıldı. -Kristal-İş ile Cam İşverenleri Sendikası arasında Şişecam'da çalışan yaklaşık 5 bin işçi adına toplu iş sözleşmesi imzalandı. İşçilerin saat ücretlerine ilk yılda ortalama yüzde 10.5 zam yapıldı, düşük ücretler ayrıca yüzde 12 oranında iyileştirildi. -Çankaya Belediyesinde Genel-İş ile imzalanan toplu iş sözleşmesiyle işçilerin günlük yevmiye tabanları 41, 42 ve 43 YTL'ye, geçici işçilerin günlük yevmiye tabanları 30 YTL'ye çekilerek, birinci yıl için yüzde 14, ikinci yıl için yüzde 11 oranında zam yapıldı.