148 katrilyon iç borç ödenecek

Kamu Borçlanma Raporu'na göre, bu yıl Ekim ayı sonu itibariyle, Ekim 2004-Eylül 2005 dönemleri arasında mevcut borç stoku üzerinden toplam 148.3 katrilyon lira tutarında kesinleşmiş iç borç ödemesi gerçekleştirilecek. Hazine tarafından bu yılın Ocak-Eylül dönemine ilişkin olarak hazırlanan Kamu Borç Yönetimi Raporu'na göre, Ekim 2004-Eylül 2005 dönemleri arasında yapılacak kesinleşmiş iç borç ödemelerinin 120 katrilyon lirası TL cinsinden, 28.3'u katrilyon lirası ise döviz cinsi ve dövize endeksli senetlerin ödemelerinden kaynaklanıyor. 2004 yılının Ekim-Aralık döneminde kaynaklanan dış borç geri ödemelerinin 1.5 milyar doları kredilerden, 1.1 milyar doları tahvillerden olmak üzere toplam 2.6 milyar dolar dış borç geri ödemesi öngörülüyor. Aynı dönemde 1.5 milyar doları anapara, 1.1 milyar dolar da faiz ödemesi yapılacak. 2005-2009 yılları arasında konsolide bütçe çerçevesinde toplam 59.4 milyar dolar tutarında dış borç geri ödemesi yapılması planlanırken, bu ödemelerin 44.9 milyar doları anapara, 14.5 milyar doları da faiz ödemelerinden oluşuyor. Aynı dönemde, toplam ödemelerin 35.2 milyar doları kredilerden, 224.2 milyar doları ise tahvillerden oluşacak. Bu arada, Türkiye, 2004 yılı ikinci çeyreğinde 50.9 milyon doları euro cinsinden kalan kısmı da dolar cinsinden olmak üzere toplam 51.5 milyon dolar tutarında hibe sağlandı. Söz konusu hibeler Avrupa komisyonu ve Alman hükümeti tarafından verildi. Hazine garantili dış borç stoku ise bu yıl Haziran ayı sonunda 5.5 milyar dolara indi. Bu rakam, 2004 yılı Mart ayı sonunda 5.7 milyar dolar seviyesinde idi. GERİ ÖDEME PROJEKSİYONU Bu yılın son çeyreğinde hazine garantili krediler için 106 milyon dolar tutarında faiz, 668 milyon doları tutarında anapara ödemesi olmak üzere toplam 774 milyon dolar tutarında geri ödeme yapılacak. Mevcut garantili borç stokunun yüzde 59'u 2004 ile 2008 yılları arasında geri ödenecek. 2004'ün üçüncü çeyreği ile 2008 yılları arasında Hazine garantili dış borç geri ödeme projeksiyonunun ortalama yüzde 56'sinin KİT'ler, yüzde 25'ünün yerel yönetimler, yüzde 12'si kalkınma ve yatırım bankaları ve yüzde 7'isinin ise bütçe dışı fonlar tarafından gerçekleştirileceği öngörülüyor. İÇ BORÇ STOKUNUN VADEYE KALAN SÜRESİ Nakit iç borç stokunun ortalama vadeye kalan süresi, 2004 yılının ilk dokuz ayında, 2003 yılı sonuna göre 2.3 ay uzadı. Bu yılın üçüncü çeyreğinden borçlanma vadelerinin uzamasına rağmen, 2004 yılının Ocak-Eylül döneminde nakit iç borç stoku içinde takip edilen IMF kredileri ve çalışanları tasarrufa teşvik hesabı portföyünde bulunan tahvillerin vadelerinin yaklaşması, 2004 yılının ilk 9 ayında nakit iç borç stokunun vadeye kalan ağırlıklı ortalama süresinin, 2003 yılı sonuna göre 0.8 ay azalmasına neden oldu. Bu yıl Eylül ayı sonu itibarıyla toplam iç borç stokunun vadeye kalan süresi ise 20.2 ay, Türk lirası cinsi nakit iç borç stokunun süresi da 5-6 ay bandı içerisinde seyretti. Söz konusu gelişme TL cinsi nakit iç borç stokunun faiz dalgalanmalarına karşı duyarlılığının azalmaya devam ettiğini gösteriyor. 2004 yılı Eylül ayı sonu itibariyle TL cinsi nakit iç borç stokunun süresi 5.5 ay seviyesinde gerçekleşti. Bu durum, piyasalardaki faiz oranlarında oluşacak bir değişikliğin söz konusu stoka ortalama 5.5 ay içinde yansıyacağını gösteriyor. Bu arada, yurt dışı piyasalardan ihraç ettiği tahvillerin ortalama süresi de Eylül ayı sonu itibarıyla 4.1 yıl civarında oldu. Bu yılın Eylül ayı sonu itibarıyla toplam iç borç stokunun beklenen reel faiz oranı yüzde 11.7 olarak gerçekleşti. Buna göre, 2004 yılının ilk 9 ayında dış borç stoku 97 katrilyon liraya yükselirken, bu yılın üçüncü çeyreğinde, 2.2 milyar dolar dış borç geri ödemesi yapıldı.