140 yıllık hayale doğru

Ordu’da 140 yıl önce Sultan Abdülaziz döneminde Karadeniz’i İç Anadolu Bölgesi’ne bağlayacak yol olarak projelendirilen, ancak maliyetinin yüksek olması, hemen hemen kesintisiz devam eden savaşlar gibi bir dizi sebeplerden bir türlü yaptırılamayan tarihi Dereyolu’nun inşaatı hızla sürüyor.
Türk mühendisleri tarafından adeta Ferhat gibi dağları delerek inşa edilen, eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı M. Hilmi Güler döneminde yerel bir proje olmaktan çıkarılarak ‘Karadeniz-Akdeniz Yolu’ adı altında ulusal bir proje haline dönüştürülen ‘Dereyolu’ çalışmalarının büyük bir bölümü tamamlandı.
Karadeniz’i İç Anadolu’ya bağlayacak en kısa yol olan tarihi Dereyolu sayesinde, halen 112 kilometre olan ve tehlikeli virajlarla dolu Ordu-Mesudiye yolu 52 kilometre kısalarak 60 kilometreye düşecek. Bunun yanı sıra 3.5 saat olan Mesudiye-Ordu güzergahı da 1.5 saate inecek.

4 ETAPTA DURMAK YOK
Karayolları 7. Bölge Müdürü Mehmet Çetin, 5 ayrı etaptan oluşan Dereyolu’nun inşaatının devam ettiğini belirtti. 1. etap olan Ordu-Uzunisa arasındaki 13 km’lik bölümün 2010 yılında tamamlanarak hizmete açıldığını hatırlatan Çetin, 2.etap olan Uzunisa’dan Topçam’daki HES’lere kadar olan 15 km’lik ulaşım yolunun bu yıl sonuna kadar bitirileceğini söyledi. Çetin, “15 km uzunluğunda projelendirilen güzergahta 6 adet toplam 2 bin 259 km uzunluğunda tünel, 370 metre viyadük bulunuyor. Toplam maliyeti 130 milyon lira olan güzergah 2014 yılında bitirilecektir” dedi.
3. etap olan HES’lerin bulunduğu bölgeden Topçam Barajı’na kadar olan 20 km’lik yolun Karayolları Genel Müdürlüğü’ne devredilmeden önce DSİ tarafından yapıldığını hatırlatan Çetin, “Güzergahta toplam uzunluğu 6 bin 757 km olan 13 adet tünel bulunuyor. Yoldaki eksiklikler Topçam-Mesudiye yolu ihalesi kapsamında yapılacaktır” bilgisini verdi.
4. etap olan Pınarlı-Topçam arasındaki yolun geçmiş yıllarda DSİ tarafından projesiz olarak genişletildiğini, kendilerinin ise yolun genişliğini 10 metreye çıkardıklarını kaydeden Çetin, “Proje bünyesinde 2 adet toplam 2 bin 608 m uzunluğunda tünel bulunmaktadır. Proje bedeli 41 milyon lira olup söz konusu iş keşif dahilinde bitirilemeyip ikmal ihalesi gerekmektedir” diye konuştu.
Bu arada Topçam Barajı Gölü altında kalan yolun alternatifi olarak daha önce DSİ tarafından yapılan 8 metre genişliğindeki yolun üst yapı seviyesine getirildiğini, 2011 yılında sathi kaplaması yapıldığını, yoldaki diğer eksikliklerin Topçam-Mesudiye yolu ihalesi kapsamında tamamlanacağını kaydeden Çetin, “Topçam ayrımı ile Mesudiye ilçesine kadar olan güzergah 12 metre genişliğinde ihale edildi. Proje bünyesinde 410 metre tünel bulunuyor” şeklinde konuştu.
Öte yandan Dereyolu güzergahı üzerinde arazi satın alma çalışmasında Sivaslılar erken davranıyor. Sivaslılar, başta Topçam Baraj gölü etrafında olmak üzere Dereyolu’nun değişik güzergahlarından büyük oranda arsa satın aldılar. Ordu Valisi Kenan Çiftçi, Karadeniz-Akdeniz yolunun ileride cazibeli bir alan haline geleceğini belirterek, güzergah üzerinde yatım yapmak isteyen Sivaslı sayısında artış olduğuna dikkat çekti. Vali Çiftçi, “Şu anda 300 civarında parsel sadece Sivaslılara satıldı ve nasıl yatırım yapabilirizin arayışı içerisindeler” dedi.

ORDU, 140 YILDIR BU YOLU BEKLİYOR
2004 yılında Topçam Barajı’na enerji üretimi için gerekli türbin, salyangoz ve diğer aksamların sağlıklı bir şekilde taşınması için başlanan, ancak daha sonra Eski Enerji Bakanı M. Hilmi Güler’in yolun bir bölümünü tamamlayıp gerisini Karayolları Genel Müdürlüğü’ne devretmesiyle inşaatı hızlanan yolun sıra dışı bir geçmişi var. Ordu- Sivas yolunda ulaşımın güç şartlar altında yapılması ve yüksek rakımlı dağların zirvesinden geçmesi, kışın ise sık sık kapanması üzerine ilk olarak 1873 yılından Dereyolu planlanıyor ancak çok masraf gerektirdiği için yapılamıyor. Ardından 1885-1890 yılları arasında mühendis Çıngıryan Efendi tarafından yeniden projelendirilen yol, bir ön incelemeden öteye gidemiyor. 1908 yılında Erkan-ı Harp Yüzbaşısı Şevki Efendi tarafından bir kez daha gündeme getirilerek başlatılan yol, araya giren Trablus, Balkan, 1. Dünya ve Kurtuluş Savaşı yıllarında arka planda kalıyor.
Dereyolu, Cumhuriyet’in kurulmasından sonra 1926-1928 yıllarında yeniden projelendiriliyor. Günün Ordu Valisi Ali Kemal Aksüt tarafından 1929 yılının Aralık ayında güzergahın Ordu tarafından başlayan kısmı Çavuşoğlu boğazında düzenlenen bir törenle temeli atılıyor. Ancak çalışmalar güzergah tartışmaları sebebiyle 1933 yılından itibaren durduruluyor. Bundan sonra yol uzun bir süre gündeme gelmiyor. Yol, 1950’li yıllarda Adnan Menderes hükümetinin yatırım hamleleri döneminde yeniden gündeme getirildiyse de, acil bir yatırım olarak görülmediği için üzerinde durulmuyor.

NATO’NUN KOMÜNİZM KORKUSU (!)
1970’li yıllarda yeniden gündeme gelen Dereyolu’na bu kez NATO karşı çıkıyor. Amerika ile Sovyet Rusya arasında dünyaya paylaşmak için cereyan eden soğuk savaş döneminde NATO ’bir Sovyet işgalinde tankların Karadeniz’den İç Anadolu’ya kolayca ulaşmasını sağlar’ diye gündemden çıkmasını sağlıyor. Aradan geçen yaklaşık 45 yıllık bir süre sonucu 1992 yılında dönemin Ordu Valisi Sami Seçkin zamanında düzenlenen törenle temeli atılan yol, grup köy yolu kapsamından ileri gidemiyor. 2003 yılında tamamı 500 milyon Dolar ve içinde 5 barajın yapımının öngörüldüğü Ordu Projesi kapsamında barajların ulaşımını sağlamak için Enerji Bakanı Hilmi Güler’in çabaları ile yeniden ele alınıyor. Aradan geçen yaklaşık 11 yıllık bir sürede yol Topçam-Mesudiye arasındaki güzergah haricinde büyük ölçüde bitirilme aşamasına geldi.
(İHA)